Στην Ισλανδία, μετά την κρίση-χρέους, αποφάσισαν να λύσουν και το Παγκόσμιο Φαινόμενο του Θερμοκηπίου

Η Ισλανδία είναι μία μικρή, αλλά ιδιαίτερη χώρα, που δεν σταματά να μας εκπλήσσει.

Να σας θυμίσω ότι είναι η πρώτη χώρα που έβαλε στο μάτι το ΔΝΤ και το ληστρικό σύστημα των κρίσεων χρέους για να απομυζήσει τους πόρους της, ζωντανούς και υλικούς. Θεώρησαν βλέπετε ότι το μέγεθός της θα εξασφάλιζε έναν ασφαλή πιλότο, πριν πάνε νοτιότερα … όπου γνωρίζετε τη συνέχεια. Αλλά δεν τους βγήκε …

Οι χημικές αντιδράσεις μετέτρεψαν το CO2 σε στερεές ανθρακικές ενώσεις, οι οποίες διακρίνονται εδώ ως υπόλευκες αποθέσεις (Πηγή: Lamont-Doherty Earth Observatory)

Οι Ισλανδοί δεν φοβήθηκαν, βγήκαν στις Πλατείες, διαδήλωσαν, πραγματοποίησαν Συνελεύσεις και απαίτησαν να αναζητηθούν λάθη και ευθύνες. Και με τον τρόπο αυτό έβαλαν στη φυλακή Τραπεζίτες και Διοικούντες –αντί να θέσουν σε ομηρία το λαό της- εκκαθάρισαν Τράπεζες και Κρατικούς Μηχανισμούς, «καθάρισαν» αποτελεσματικά από ότι νοσηρό και επικίνδυνο. Και τώρα μπορούν να κοιτάξουν με αισιοδοξία στο μέλλον.

Και αφού τα κατάφεραν μια χαρά με την κρίση-χρέους, αποφάσισαν φαίνεται να σώσουν τον πλανήτη, δραστηριοποιούμενοι αυτή τη φορά στο μεγάλο, ακανθώδες ζήτημα του Κλίματος και του Φαινομένου του Θερμοκηπίου. Πρόβλημα για το οποίο φταίει –πρώτα από όλα- η αύξηση της αναλογίας Διοξειδίου του Άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα, εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Το πρόβλημα αυτό φυσικά ξεπερνά κατά πολύ το μέγεθος της χώρας, είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα, από το οποίο εκτιμώ ότι εξαρτάται άμεσα η επιβίωση του πλανήτη. Οι οριστικές λύσεις του δεν έχουν να κάνουν με απλές βελτιώσεις στην παραγωγική διαδικασίας, μικρο-αλλαγές στο καταναλωτικό πρότυπο, καινοτομίες στην τεχνολογία, επενδύσεις σε κεφάλαια, αξιοποίηση πλούτου. Αντίθετα, είναι ένα πρόβλημα που πηγάζει από την ίδια τη φύση του οικονομικο-κοινωνικού συστήματος και για την επίλυσή του απαιτεί βαθιές τομές και δομικές παρεμβάσεις, αλλαγές που θα διαφοροποιήσουν αισθητά το κυρίαρχο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο. Μοντέλο που έτσι κι αλλιώς έχει καταβαραθρωθεί, μετά την Παγκόσμια κρίση, που και αυτή βιώνει, με διαφορετική ένταση, όλος ο πλανήτης.

Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να συμβάλει ο καθένας από μας στην κατεύθυνση υποστήριξης λύσεων και εφαρμογών που θα απαλύνουν αυτό το τεράστιο πρόβλημα υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ακόμα και αν είναι στην πραγματικότητα περιορισμένη η συμβολή του, αξίζει πολύ περισσότερο η υποστήριξη αυτή στην εκπαιδευτική της διάσταση, στην κατεύθυνση της υιοθέτησης μόνιμων και αποτελεσματικών λύσεων.

Έτσι, δεν μπορούμε παρά να χαμογελάσουμε με αισιοδοξία από την είδηση που μας έφερε το IN.GR, σύμφωνα με την οποία οι Επιστήμονες και Μηχανικοί που εργάζονται σε μεγάλο σταθμό παραγωγής ενέργειας στην Ισλανδία βρήκαν έναν έξυπνο τρόπο για να αφαιρούν το CO2 της ατμόσφαιρας και να το μετατρέπουν σε... πέτρα.

Στο σημαντικό αυτό Ερευνητικό Έργο συνεργάστηκαν ερευνητές από τέσσερεις χώρες: την  Ισλανδία, την Βρετανία, τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, με συντονιστή τους τον αναπληρωτή Καθηγητή Γεωμηχανικής Γιούεργκ Μάτερ, από το βρετανικό Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον. Οι επιστήμονες  απέδειξαν ότι είναι δυνατόν να διοχετεύσουν –διαλυμένες σε νερό- τις εκπομπές διοξειδίου μέσα στη γη, όπου στερεοποιούνται και μετατρέπονται σε ασβεστόλιθο μέσα σε μερικούς μήνες έως δύο χρόνια, σημαντικά ταχύτερα από τις έως τώρα εκτιμήσεις, που έκαναν αναφορά για εκατοντάδες, ακόμα και χιλιάδες χρόνια.

Με την τεχνική αυτή, περιορίζεται ο κίνδυνος για διαρροή του CO2 ξανά στην ατμόσφαιρα –εφόσον παρέμενε στο υπέδαφος σε αέρια μορφή, εξαιτίας πολλών πιθανών αιτιών, όπως π.χ. ενός σεισμού, και να επανέλθει στην ατμόσφαιρα ή, ακόμη χειρότερα, να προκαλέσει υπόγεια έκρηξη.

Αισιόδοξο πόρισμα, αν και η ερευνητική – δοκιμαστική περίοδος βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη.

Και δυο λόγια για το ισλανδικό εργοστάσιο Χελισέιντι , το πεδίο δηλαδή αυτών των ερευνών: πρόκειται για τη μεγαλύτερη στον κόσμο γεωθερμική μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Τροφοδοτεί με ενέργεια την πρωτεύουσα Ρέικιαβικ. Ο σταθμός χρησιμοποιεί ζεστό νερό από το υπέδαφος για να παράγει ηλεκτρισμό, αλλά η διαδικασία φέρνει στην επιφάνεια ηφαιστειακά αέρια, μεταξύ των οποίων διοξείδιο του άνθρακα. Η νέα τεχνική με την ονομασία CarbFix επιστρέφει το διοξείδιο στο υπέδαφος και το κλειδώνει εκεί για τα καλά. 

«Από τους 220 τόνους διοξειδίου που διοχετεύσαμε στο υπέδαφος, το 95% έως 98% έγινε ορυκτό σε περίοδο μικρότερη των δύο ετών, δηλαδή εντυπωσιακά γρήγορα.» δήλωσε ο Μάτερ.

Το επίτευγμα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

Δύο λόγια για τη μεθοδολογία της καινοτομίας: Το αέριο διαλύεται στο νερό και διοχετεύεται σε ένα βαθύ πηγάδι κάτω από το εργοστάσιο. Με την επαφή του με τα βασαλτικά ηφαιστειακά πετρώματα σε βάθος 400 έως 800 μέτρων, μέσα από μια σειρά φυσικών γεωχημικών αντιδράσεων, μετατρέπεται σε υπόλευκο ανθρακικό ορυκτό, ένα είδος ασβεστόλιθου.

Ένας άλλος τομέας που θα πρέπει να διερευνήσει με σαφήνεια η σχετική έρευνα, πριν την εφαρμογή της σε μεγάλη κλίμακα, είναι αν η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί με ασφάλεια, χωρίς να επηρεάσει τα τεκτονικά χαρακτηριστικά της περιοχής και να δημιουργήσει νέα προβλήματα, κατολισθήσεις, αρνητικές επιπτώσεις στον υδροφόρο ορίζοντα, πλημμύρες, σεισμικά φαινόμενα, κλπ. Και σε αυτό τον τομέα, οι επιστήμονες είναι καθησυχαστικοί, ισχυριζόμενοι ότι αυτή η μέθοδος φαίνεται ότι δεν δημιουργεί καμία επίπτωση όταν στα υποκείμενα πετρώματα υπάρχει και βασάλτης, πέτρωμα που είναι σύνηθες, ιδιαίτερα στον ωκεάνιο φλοιό.

Το σημαντικό κόστος της μεθόδου και οι μεγάλες ποσότητες ύδατος που απαιτεί, φαίνεται να είναι μέχρι αυτή τη στιγμή οι μόνοι περιοριστικοί παράγοντες για την ευρύτερη εφαρμογή της μεθόδου αυτής, Συγκεκριμένα, από το διάλυμα που στέλενεται στο υπέδαφος, μόνο το 4% έως 5% είναι CO2. Δηλαδή, καταναλώνονται περίπου 25 τόνοι νερού για κάθε τόνο διοξειδίου.

Μετά την αρχική πειραματική φάση που άρχισε το 2012, το ισλανδικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής Χελισέιντι της εταιρείας Reykjiavik Energy έχει ήδη αρχίσει να εφαρμόζει σε ευρύτερη κλίμακα την μέθοδο, στέλνοντας έως 5.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως να αποθηκεύονται στο βασαλτικό υπέδαφος, ενώ σχεδιάζει να διπλασιάσει την ποσότητα φέτος το καλοκαίρι. «Θάβει» επίσης ένα άλλο υποπροϊόν της γεωθερμίας, το υδρόθειο, κάτι ευπρόσδεκτο για τους περιοίκους, οι οποίοι έπρεπε να μυρίζουν την καθόλου ευχάριστη οσμή των κλούβιων αβγών.