Με αφορμή Άρθρο στον έντυπο τύπο για το ΑΕΠ της χώρας και την εξέλιξή του

Η πραγματικότητα και το φανταστικό των κυβερνήσεων που διαχειρίζονται μνημόνια θα έδινα εγώ ως τίτλο στο άρθρο του Θάνου Τσίρου από την Έντυπη Έκδοση της ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗΣ της 7/3/2017, το οποίο φέρει τελικά τον τίτλο «Ανώμαλη προσγείωση για το ΑΕΠ».

Ετήσια Μεταβολή ΑΕΠ 2007-2016. Πηγή: Ναυτεμπορική

Σημαντικά τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο άρθρο, πηγή τους η ΕΛΣΤΑΤ, εστιάζουν στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) και από αυτά μαθαίνουμε αρκετά ενδιαφέροντα για το εισόδημα της χώρας.

Στην ανάλυσή του, συντάκτης βλέπει «καθυστερήσεις στην υλοποίηση των επενδύσεων» κ.α. που αγγίζουν τα όρια του φανταστικού, με τα οποία «μεγαλώσαμε» τα πολλά χρόνια της κρίσης. Αλλά επειδή η πραγματικότητα είναι ιδιαίτερα σκληρή και τα στοιχεία που μας παραθέτει το άρθρο περιλαμβάνουν και αυτήν, θα ήθελα να τονίσω ότι:

• Το 70% του ΑΕΠ προέρχεται από την «κατανάλωση των νοικοκυριών», τον τομέα δηλαδή που πλήττει περισσότερο η λιτότητα. Μήπως η αντίθετη πολιτική, ενίσχυσης των εισοδημάτων τους, με στρατηγικό σχεδιασμό και ουσιαστικής υποστήριξης της ανάπτυξης της εσωτερικής αγοράς είναι προαπαιτούμενο για οποιαδήποτε προοπτική ανάπτυξης;
• Με τα σημερινά δεδομένα, της «πτωχευμένης» ουσιαστικά χώρας, η αλλαγή του «μίγματος» υπέρ των επενδύσεων και η εξωστρέφεια σημαίνει, με απλά λόγια, ιδιαίτερα σημαντική συρρίκνωση των μισθών, ώστε να γίνουν ελκυστικές οι επενδύσεις, καθώς η Ελλάδα δεν μπορεί, στην παρούσα φάση, να προσφέρει τίποτα άλλο, εκτός από τις υποδομές της και το εργατικό της δυναμικό. Ουσιαστικά, μιλάμε για «ανακατανομή» του πλούτου από το 95% του πληθυσμού της χώρας στο 5% των πλουσιότερων στρωμάτων και μεγάλων οικονομικών συμφερόντων του εξωτερικού. Αυτό θέλουμε;
•  Το ισοζύγιο παραμένει αρνητικό, παρά τη δραματική μείωση των εισαγωγών εξαιτίας της φτωχοποίησης της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι η ταχύτατη και αποτελεσματική επανεκκίνηση των παραγωγικών τομέων είναι μονόδρομος για να ξεπεράσουμε την ύφεση;

Αλλά, ας εμβαθύνουμε στα σχετικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ:

1.      Τελικά, αρνητικό είναι το πρόσημο για το ΑΕΠ και το 2016, καθώς η προς τα κάτω αναθεώρηση της πορείας της οικονομίας κατά το 4ο τρίμηνο της περσινής χρονιάς από την Ελληνική Στατιστική Αρχή οδήγησε σε αρνητική μεταβολή της τάξεως του 0,05% για ολόκληρη την περσινή χρονιά. Για ολόκληρο το 2016, το ΑΕΠ σε όρους όγκου υπολογίζεται πλέον στα 184,317 δισ. ευρώ έναντι 184,416 δισ. ευρώ το 2015. Επομένως, η χρονιά είναι αρνητική, έστω και κατά το μικρό ποσοστό του 0,05%, το οποίο μεταφράζεται σε 99 εκατ. ευρώ.

2.      Το ΑΕΠ σε όρους όγκου παρουσίασε μείωση κατά 1,1% σε σχέση με το 4ο τρίμηνο του 2015 έναντι της αύξησης κατά 0,3% που είχε ανακοινωθεί με την πρώτη εκτίμηση της κυβέρνησης. Σε απόλυτους αριθμούς, το ΑΕΠ του 4ου τριμήνου διαμορφώθηκε στα 45,823 δισ. ευρώ κατά το διάστημα Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου έναντι 46,341 δισ. ευρώ το 4ο τρίμηνο του 2015. Έτσι, η απώλεια φτάνει στα 518 εκατ. ευρώ κατά τη σύγκριση των δύο τριμήνων.

3.      Από τα αναλυτικά στοιχεία προκύπτει ότι η «ζημιά» στο ΑΕΠ του 4ου τριμήνου έγινε από τις επενδύσεις και όχι από την κατανάλωση των νοικοκυριών, όπως συνέβαινε συνήθως τα τελευταία χρόνια.

4.      Ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου υποχώρησε κατά 30,7% κατά το 4ο τρίμηνο του 2016 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015. Ο συγκεκριμένος δείκτης περιλαμβάνει και τα αποθέματα. Αν απομονωθούν οι επενδύσεις (ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου), τότε η πτώση περιορίζεται. Πρόκειται πάντως για πολύ μεγάλη στροφή προς το χειρότερο, καθώς ο ακαθάριστος σχηματισμός πάγιου κεφαλαίου κινούνταν με θετικό πρόσημο 17,8% κατά το 2ο τρίμηνο του 2016 και με θετικό ρυθμό 12,6% κατά το 3ο τρίμηνο του 2016.

5.      Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ανήλθαν στα 14,532 δισ. ευρώ, αυξημένες και αυτές σε σχέση με τα 13,752 δισ. ευρώ του 4ου τριμήνου του 2015. Το ισοζύγιο ήταν αρνητικό κατά περίπου ένα δισ. ευρώ το τέταρτο τρίμηνο του 2016, καθώς οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών διαμορφώθηκαν στα 15,507 δισ. ευρώ. Πρόκειται για πολύ χειρότερη επίδοση σε σχέση με αυτή του τρίτου τριμήνου όπου το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών ήταν οριακά αρνητικό, καθώς οι εξαγωγές έφτασαν στα 14,739 δισ. ευρώ και οι εισαγωγές ανήλθαν στα 14,834 δισ. ευρώ. Τελικά, όμως σε ετήσια βάση, το ισοζύγιο βοήθησε το ΑΕΠ, καθώς οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών του 4ου τριμήνου αυξήθηκαν κατά 5,7% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015, ενώ οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν με μικρότερο ποσοστό μόλις 3%.

6.      Η καταναλωτική δαπάνη των φορέων της γενικής κυβέρνησης, επίσης επηρέασε αρνητικά το ΑΕΠ του 4ου τριμήνου καθώς η πτώση σε σχέση με την περίοδο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου έφτασε στο 2%.

7.      Παρά την πτώση των κρατικών φορέων, η τελική καταναλωτική δαπάνη κινήθηκε αυξητικά (σε ποσοστό 0,6%), καθώς καταγράφηκε αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών σε ποσοστό 1,1%. Η ποσοστιαία αύξηση ήταν αρκετά μικρότερη σε σχέση με την αντίστοιχη του 3ου τριμήνου, αυτό όμως ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο καθώς το +6,1% του 3ου τριμήνου προήλθε από τη σύγκριση με το 1ο τρίμηνο εφαρμογής των περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2015).

8.      Με την άνοδο της κατανάλωσης και τη μείωση των επενδύσεων κατά το 4ο τρίμηνο του 2016, η εξάρτηση του ΑΕΠ από την κατανάλωση των νοικοκυριών έφτασε και πάλι στο 70%. Έτσι, ενώ το ΑΕΠ του 4ου τριμήνου ανήλθε στα 45,823 δισ. ευρώ σε απόλυτους αριθμούς, η κατανάλωση των νοικοκυριών κάλυψε τα 32,371 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα τα νοικοκυριά να καλύπτουν το 70% του ΑΕΠ.