To OpenAIRE Advance: Ένας πυλώνας του Ευρωπαϊκού Νέφους για την Ανοικτή Επιστήμη

Το διάβασα στο ΕΚΤ. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης συμμετέχει στο έργο OpenAIRE Advance, έχοντας αναλάβει τον συντονισμό των δράσεων που αφορούν τις πολιτικές Ανοικτής Επιστήμης και τις ηλεκτρονικές εκδόσεις.

Με στόχο την υποστήριξη της Ανοικτής Επιστήμης και της Ανοικτής Πρόσβασης στα αποτελέσματα της ευρωπαϊκής έρευνας, ξεκίνησε από την 1η Ιανουαρίου 2018 το ευρωπαϊκό έργο OPENAIRE ADVANCE, το οποίο συνεχίζει την αποστολή του OPENAIRE. Η ενδυνάμωση του παραδείγματος της Ανοικτής Επιστήμης επιδιώκεται μέσω της περαιτέρω ενίσχυσης της υφιστάμενης υποδομής η οποία αποτελείται από το δίκτυο εθνικών κόμβων (NATIONAL OPEN ACCESS DESKS/NOADS) και το δίκτυο των τεχνικών υπηρεσιών, αναδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό το OpenAIRE ως μια αξιόπιστη ηλεκτρονική υποδομή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Νέφους για την Ανοικτή Επιστήμη (European Open Science Cloud/EOSC).

Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη και η υποστήριξη ηλεκτρονικών υποδομών για την κάλυψη των αναγκών της επιστημονικής κοινότητας ως προς την πρόσβαση, διατήρηση και επεξεργασία ψηφιακού υλικού για την έρευνα. Παράλληλα, το έργο αποσκοπεί στην ενίσχυση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των ψηφιακών υποδομών παροχής επιστημονικών πόρων (δεδομένα, δημοσιεύσεις κ.λπ.) για την έρευνα, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στην νέα αυτή περίοδο, ο ρόλος των NOADs (τα οποία αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του OpenAIRE θα ενισχυθεί περαιτέρω, με στόχο να αυξηθεί η παρουσία τους σε εθνικό επίπεδο και να αναπτυχθούν οι δεξιότητές τους, προκειμένου να αποτελέσουν κεντρικούς δρώντες στα εθνικά οικοσυστήματα Ανοικτής Επιστήμης. Παράλληλα, προβλέπεται η ανάπτυξη των δυνατοτήτων τους μέσω της λειτουργίας ομάδων εργασίας σε επιμέρους θεματικές περιοχές (πολιτικές, διαχείριση ερευνητικών δεδομένων, νομικά ζητήματα, εξόρυξη κειμένου και δεδομένων) και η διεύρυνση της λειτουργίας του Helpdesk με την προσθήκη υποστηρικτικού και εκπαιδευτικού υλικού.

Σε τεχνικό επίπεδο, το έργο θα επικεντρωθεί στη λειτουργία των TRL8/9 υπηρεσιών και τη ριζική αναβάθμισή τους μέσω της βελτιστοποίησης της απόδοσης και της λειτουργικότητας τους, καθώς και την υιοθέτηση κύριων δεικτών επιδόσεων (KPIs).

Η προβλεπόμενη συνεργασία με τις δράσεις Elixir-Gr, DARIAH-DE και EPOS-IT θα δημιουργήσει γέφυρες συνεργασίας, μέσω της προσέγγισης «η Ανοικτή Επιστήμη ως υπηρεσία». Την ίδια στιγμή, η πρόσβαση σε ένα ιδιαίτερα ευρύ δίκτυο σχολείων θα θέσει τα θεμέλια για την αξιοποίηση, από την πλευρά της επιστήμης των πολιτών, των ωφελειών της Ανοικτής Επιστήμης, ενώ η λειτουργία του προγράμματος ανοικτής καινοτομίας θα φέρει το OpenAIRE πιο κοντά στον βιομηχανικό τομέα.

Τέλος, το OpenAIRE αναμένεται να ενισχύσει τον διεθνή ρόλο του μέσω της διεύρυνσης των συνεργασιών του με τη Λατινική Αμερική, την Ιαπωνία, τον Καναδά και την Αφρική.

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) συμμετέχει στο OpenAIRE Advance έχοντας αναλάβει τον συντονισμό των δράσεων που αφορούν τις πολιτικές Ανοικτής Επιστήμης και τις ηλεκτρονικές εκδόσεις. Σε σχέση με τις πολιτικές, το ΕΚΤ θα ηγηθεί ομάδας εργασίας με στόχο την υποστήριξη των κρατών μελών στην υιοθέτηση και ευθυγράμμιση των πολιτικών Ανοικτής Επιστήμης / Ανοικτής Πρόσβασης με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, μέσα από δράσεις όπως, μεταξύ άλλων, η διαμόρφωση πρότυπων πολιτικής, toolkit για τις πολιτικές, συμβουλευτική προς τα NOAD. Με τη συγκεκριμένη δράση, το ΕΚΤ αξιοποιεί και αναπτύσσει περαιτέρω την τεχνογνωσία που έχει αποκτήσει μέσω του συντονισμού και της συμμετοχής του σε ευρωπαϊκά έργα όπως το MedOAnet, το RECODE και το PASTEUR4OA, τα οποία επικεντρώθηκαν σε θέματα πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης. Σε σχέση με τις ηλεκτρονικές εκδόσεις, το ΕΚΤ θα διερευνήσει τον βαθμό διαλειτουργικότητας των εκδοτικών υποδομών με το OpenAIRE και στη συνέχεια θα επεξεργαστεί προτάσεις με στόχο τη βελτίωση σε επίπεδο τεχνικών προτύπων και μεταδεδομένων. 

Συντονιστής του OpenAIRE Advance στο οποίο συμμετέχουν 48 οργανισμοί από όλη την Ευρώπη, είναι το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Aπό ελληνικής πλευράς, εκτός από το ΕΚΤ, συμμετέχουν το Ερευνητικό Κέντρο "Αθηνά" και η Ελληνογερμανική Αγωγή. Η επίσημη έναρξη του έργου πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, το διάστημα 17-19 Ιανουαρίου 2018, παρουσία του συνόλου των εταίρων του έργου.

Πηγή: ΕΚΤ