Στην ‘πιο βαριά στιγμή της ζωής’ … ο Καίσαρας Βαλιέχο

Στην πλώρη ακουμπισμένος, ένας διάφανος
τα κόκκαλα μετράει, μένει άφωνος
τρώει την πέτρα σαν ψωμί, ο Καίσαρας Βαλιέχο
άλλο αδερφό δεν έχω,
άλλο αδερφό δεν έχω...
Ωωωω...

(Θανάσης Παπακωνσταντίνου, 2006, από τον ‘Διάφανο’)

Ο Περουβιανός Σέζαρ (Καίσαρ) Βαλιέχο ήταν ένας ποιητής με όλη τη σημασία της λέξης: έζησε σαν ποιητής και ανέπνευσε τον άνεμο μιας επαναστατημένης περιόδου, βαδίζοντας στα χνάρια μιας αξιοπρεπούς και άκρως ποιητικής ζωής όπως το απαιτούσε η εποχή του (Πηγή: ΒΗΜΑ)

Γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1892 στο χωριό Σαντιάγο Ντε Τσούκο του Περού και πέθανε, ύστερα από έναν περιπετειώδη, στερημένο βίο, σε μια κλινική του Παρισιού τον Απρίλιο του 1938. Ήταν 46 χρόνων. Ο θάνατός του ήλθε λίγες ημέρες μετά την ήττα των δημοκρατικών δυνάμεων στην Ισπανία ­ κάτι που αυτόματα μας παραπέμπει στον θάνατο του Πάμπλο Νερούδα, λίγες ημέρες μετά το αμερικανοκίνητο πραξικόπημα του Πινοσέ στη Χιλή που ανέτρεψε τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Αγέντε.

Οι ομοιότητες όμως των δύο ποιητών της Νότιας Αμερικής δεν σταματούν στο ληξιαρχικό γεγονός της ομοιότητας του θανάτου τους. Ήταν και οι δύο δοσμένοι στον απλό άνθρωπο και η ποίησή τους ήταν ανθρωποκεντρική. Ο Βαλιέχο πρώτα και ο Νερούδα 50 χρόνια αργότερα έφεραν μια αισθητική επανάσταση στην ποίηση της Λατινικής Αμερικής.

Όλη η ζωή του Βαλιέχο υπήρξε ένας πόνος. Νέος πολύ, εργάστηκε σε εργοστάσια και σε ανθρακωρυχεία, επαγγέλματα που τον πολιτικοποίησαν και ατσάλωσαν τις πολιτικές του πεποιθήσεις, αφού είδε ιδίοις όμμασι τις πιο απάνθρωπες συνθήκες εξαθλίωσης, εκμετάλλευσης και κοινωνικής καταπίεσης στον χώρο εργασίας. Μετά σπουδάζει, παραδίδοντας ιδιωτικά μαθήματα στα παιδιά ενός μεγαλοκτηματία. Σε ηλικία 28 χρόνων διδάσκει σε ένα κολέγιο αλλά εξαιτίας ενός ερωτικού δεσμού χάνει τη δουλειά του.

Επιστρέφοντας στο χωριό του μπλέκει σε έναν καβγά σε μιαν εμποροπανήγυρη, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται ένοχος για εμπρησμό και αυτό του στοιχίζει 117 ημέρες φυλακή. Αποφυλακίζεται και φεύγει για τη Λίμα, όπου παίρνει μέρος σε έναν ποιητικό διαγωνισμό τον οποίο κερδίζει και με τα χρήματα του βραβείου τυπώνει την πρώτη του συλλογή, το Τρίλθε. Βρισκόμαστε στο 1922 και είναι η ίδια χρονιά που εκδίδονται η Ερημη Χώρα του Τ.Σ. Ελιοτ και ο Οδυσσέας του Τζέιμς Τζόις. Το Τρίλθε θεωρείται ορόσημο στην ποίηση της ισπανικής γλώσσας του 20ού αιώνα, ένα βιβλίο δύσκολο για το οποίο ακόμη και σήμερα γράφονται μελέτες και άρθρα.

Το ποιητικό έργο του Βαλιέχο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη:

-        ‘Οι μαύροι μαντατοφόροι’ (1919),

-        ‘Τρίλθε’ (1922),

-        ‘Ανθρώπινα ποιήματα’ (1923-1938) και

-        ‘Ισπανία, παρελθέτω απ' εμού το ποτήριον τούτο’ (1937).

Από τα ‘Ανθρώπινα ποιήματα’ στο ποίημα ‘H πιο βαριά στιγμή της ζωής’ που ακολουθεί (το βρήκα στο 3POINTMAGAZINE.GR):

Ένας άνθρωπος είπε:
-H πιό βαριά στιγμή της ζωής μου ήταν στη μάχη του Μάρνη, όταν πληγώθηκα στο στήθος.

Ένας άλλος είπε:
-Η πιό βαριά στιγμή της ζωής μου ήταν σε μια παλλιροϊκή καταστροφή στη Γιοκοχάμα , απ’ όπου γλύτωσα από θαύμα, καταφεύγοντας κάτω από τη σκηνή ενός μαγαζιού με βερνίκια.

Κι ένας άλλος είπε:
-Η πιό βαριά στιγμή της ζωής μου είναι όταν κοιμάμαι την ημέρα.

Κι άλλος είπε:
-Η πιό βαριά στιγμή της ζωής μου ήταν στη μεγαλύτερη μοναξιά μου.

Κι άλλος είπε:
-Η πιό βαριά στιγμή της ζωής μου ήταν όταν μ’ έκλεισαν σε μια φυλακή του Περού.

Κι άλλος είπε:
-Η πιό βαριά στιγμή της ζωής μου ήταν όταν είδα προφίλ τον πατέρα μου.

Κι ο τελευταίος είπε:
-H πιό βαριά στιγμή της ζωής μου δεν έχει φτάσει ακόμα.

Το τραγούδι ‘Διάφανος’ μπορείτε να το ακούσετε παρακολουθώντας το βίντεο που ακολουθεί: