Ιός του Δυτικού Νείλου: Οδηγός Επιβίωσης

Πολλά ακούγονται και γράφονται, ιδιαίτερα το τελευταίο χρονικό διάστημα, για τον Ιό του Δυτικού Νείλου. Να πω ότι δεν έχω ανησυχήσει λίγο, θα πω ψέματα, αν και γενικά αποφεύγω -νομίζω- να συμμετέχω στους συλλογικούς πανικούς των ΜΜΕ.

Ψάχνοντας λοιπόν λίγο στο διαδίκτυο, ανακάλυψα το σχετικό άρθρο στο PATHOLOGIA.EU, που υπογράφει ο Α. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ. Αναρτήθηκε πριν δύο περίπου βδομάδες, στις 13 Αυγούστου.

Ξεχωρίζοντας τα σημαντικότερα σημεία του, επισημαίνω το γεγονός ότι τις τελευταίες ημέρες (πριν την ανάρτηση) εμφανίζονται όλο και περισσότερα κρούσματα από τον ιό του Δυτικού Νείλου και σε ορισμένες περιοχές η νόσος τείνει να λάβει διαστάσεις επιδημίας (φαντάσου τώρα). Τα περιστατικά εντοπίζονται κυρίως σε 25 Δήμους σε όλη τη χώρα, με τους περισσότερους να βρίσκονται στην Αττική και τη Μακεδονία.

Αίτια και Μετάδοση

Ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι μία πάθηση που μεταδίδεται στον άνθρωπο από τα κουνούπια. Τα τελευταία μολύνονται όταν τραφούν από ένα πτηνό που είναι φορέας του ιού. Περίπου 2 εβδομάδες αργότερα, το κουνούπι μπορεί να μεταδώσει τον ιό στον άνθρωπο ή τα ζώα μέσω ενός τσιμπήματος. Ο ιός δεν μπορεί να μεταδοθεί από έναν άνθρωπο σε έναν άλλο.

Ωστόσο, ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένα ζώα, το αίμα τους ή άλλους ιστούς.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1937 από μία γυναίκα στην Ουγκάντα. Το 1953 απομονώθηκε από πτηνά που ενδημούν στο δέλτα του Νείλου. Πριν το 1997 θεωρείτο ότι ο ιός δεν μπορεί να προκαλέσει νόσηση στα πτηνά, ωστόσο εκείνη την εποχή ένα πιο λοιμογόνο στέλεχος στο Ισραήλ προκάλεσε το θάνατο σε διάφορα είδη πτηνών τα οποία είχαν παρουσιάσει συμπτώματα εγκεφαλίτιδας και παράλυσης. Λοιμώξεις που αποδίδονται στον ιό του Δυτικού Νείλου έχουν παρατηρηθεί στον άνθρωπο σε διάφορες χώρες τα τελευταία 50 χρόνια.

Σημεία και Συμπτώματα

Οι περισσότεροι γιατροί πιστεύουν ότι ο κίνδυνος σοβαρής νόσησης από τον ιό του Δυτικού Νείλου είναι σχετικά μικρός. Περίπου το 80% των ασθενών που μολύνονται με τον ιό δεν παρουσιάζουν καθόλου συμπτώματα. Στους υπόλοιπους μπορεί να παρουσιαστούν διάφορα συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται περίπου 2-15 ημέρες μετά τη μόλυνση.

Περίπου το 20% των ασθενών θα παρουσιάσει τον Πυρετό του Δυτικού Νείλου. Η λοίμωξη περιλαμβάνει συμπτώματα που ομοιάζουν τη γρίπη και χαρακτηρίζεται από πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, ναυτία, έμετο και σπανιότερα διογκωμένους λεμφαδένες και εμφάνιση εξανθήματος στο στήθος, την περιοχή του στομάχου και την πλάτη.

Λιγότερο από το 1% των ασθενών (1 στους 150) θα παρουσιάσει σοβαρά συμπτώματα και ακόμα λιγότεροι θα εμφανίσουν επιπλοκές απειλητικές για τη ζωή. Τα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, οι ασθενείς με χρόνιες παθήσεις (όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης, ο αλκοολισμός και η καρδιακή νόσος) και οι ασθενείς με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα έχουν αυξημένη πιθανότητα να παρουσιάσουν επιπλοκές από τον ιό του Δυτικού Νείλου.

Τα σοβαρά συμπτώματα περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, κεφαλαλγία, ακαμψία του αυχένα, σύγχυση, τρόμο και σπασμούς. Η λοίμωξη με τον ιό του Δυτικού Νείλου μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα. Ο ιός μπορεί να προκαλέσει οίδημα στον εγκέφαλο ή το νωτιαίο μυελό με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η ροή του αίματος στον εγκέφαλο. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κώμα, παράλυση ή ακόμα και θάνατο. Οι νευρολογικές βλάβες μπορεί να είναι μόνιμες σε ορισμένους ασθενείς.

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν γιατί ορισμένοι ασθενείς αναρρώνουν γρήγορα από τον ιό, ενώ άλλοι παρουσιάζουν μακροχρόνια προβλήματα υγείας. Τα συχνότερα από αυτά περιλαμβάνουν:

• Μακροχρόνια μυϊκή αδυναμία και παράλυση, αίσθημα κόπωσης ή κεφαλαλγία.
• Σύγχυση, κατάθλιψη και διαταραχές της συγκέντρωσης και της μνήμης.
• Δυσκολίες στην επιτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων.

Αν και η πλειοψηφία των ασθενών με ήπια συμπτώματα που ομοιάζουν γρίπη δεν χρειάζονται εξετάσεις αίματος για να διαπιστωθεί αν πάσχουν από τον ιό του Δυτικού Νείλου, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας αν παρουσιάσετε:

• Σύγχυση
• Σπασμούς ή κρίσεις
• Έντονο οίδημα ή μόλυνση στην περιοχή ενός τσιμπήματος από κουνούπι
• Πυρετό
• Μυϊκή αδυναμία
• Σοβαρή κεφαλαλγία
• Ακαμψία του αυχένα
• Ξαφνική ευαισθησία στο φως ή αδυναμία να επιτελέσετε καθημερινές δραστηριότητες

Διάγνωση

Ο γιατρός σας θα χρειαστεί συνήθως να λάβει ένα δείγμα αίματος για να διαπιστώσει αν έχετε μολυνθεί με τον ιό του Δυτικού Νείλου. Το αίμα εξετάζεται στο εργαστήριο για την παρουσία αντισωμάτων για τον ιό, γεγονός που επιβεβαιώνει τη διάγνωση. Κατά τη λήψη του ιστορικού πριν την εξέταση αίματος, ο γιατρός θα σας κάνει ερωτήσεις για να διαπιστώσει αν έχετε εκτεθεί σε κουνούπια που μεταφέρουν τον ιό. Τα άτομα που ζουν ή έχουν ταξιδέψει πρόσφατα σε περιοχές που ενδημεί ο ιός διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης.

Θεραπεία και Πρόληψη

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει εμβόλιο για τον ιό του Δυτικού Νείλου. Τα σοβαρά περιστατικά του ιού αντιετωπίζονται με υποστηρικτική αγωγή στο νοσοκομείο. Αυτή περιλαμβάνει συνήθως θεραπεία που βοηθά τον οργανισμό να αντιμετωπίσει τον ιό μόνος του, και όχι άμεση αντιμετώπιση της αιτίας της νόσου. Οι ασθενείς που έχουν μολυνθεί με τον ιό του Δυτικού Νείλου μπορεί να λάβουν ενδοφλέβια υγρά και αναπνευστική υποστήριξη.

Απουσία ενός εμβολίου, ο καλύτερος τρόπος προστασίας από τον ιό είναι η αποφυγή του τσιμπήματος από τα κουνούπια. Ο κίνδυνος μόλυνσης με τον ιό του Δυτικού Νείλου είναι αυξημένος κατά την περίοδο που υπάρχει έντονη δραστηριότητα κουνουπιών, δηλαδή από τον Απρίλιο μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Βιβλιογραφία: World Health Organization, MedBroadcast