Με ποιον τρόπο η Διαφάνεια υποστηρίζει την ανάπτυξη της Παγκόσμιας Οικονομίας

Με ποιον τρόπο η Διαφάνεια υποστηρίζει την ανάπτυξη της Παγκόσμιας Οικονομίας; Στο ερώτημα αυτό προσπαθεί να απαντήσει άρθρο από το THE WORLD ECONOMIC FORUM, το οποίο μεταφράστηκε στα ελληνικά από το ELLAK.GR.

Οι χώρες του κόσμου δαπανούν περίπου 9,4 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για τις προμήθειες – το 15% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Πράγματι, τα αριθμητικά στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών εκτιμούν ότι οι δημόσιες συμβάσεις μπορούν να αντιπροσωπεύουν το 15-30% του ΑΕΠ για πολλές χώρες. Ωστόσο, σύμφωνα με το Γραφείο του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα και τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το 10-25% της αξίας των δημόσιων συμβάσεων χάνεται από τη διαφθορά.

Αυτό σημαίνει ότι η διαφθορά – όπως η απάτη, και η κατάχρηση από κυβερνητικούς εργολάβους – κοστίζει μέχρι και 2,35 τρισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως σε ετήσια βάση.

Όπως αναφέρει η TRANSPARENCY INTERNATIONAL στην έκθεση του Ιουλίου του 2018 σχετικά με τις συστάσεις για την ανοικτή σύναψη συμβάσεων: «Οι δημόσιες συμβάσεις είναι μία από τις οικονομικά σημαντικές δραστηριότητες της κυβέρνησης, αλλά αποτελεί επίσης έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους διαφθοράς στον δημόσιο τομέα».

Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η διαφθορά μπορεί να ανθίσει; Οι χώρες έχουν έλλειψη διαφάνειας όταν πρόκειται για εργασία που πραγματοποιείται από ανάδοχους φορείς που λειτουργούν σε ωριαία βάση. Σε όλες σχεδόν τις χώρες, οι αντισυμβαλλόμενοι εργάζονται σε ένα «σύστημα τιμής» όπου δεν υπάρχουν διαδικασίες για την επαλήθευση τιμολογίων για τις ώρες που εργάζονται αυτοί οι ανάδοχοι.

Στην έκθεση της, το 2017  FRAUD, WASTE AND ABUSE IN SOCIAL SERVICES – IDENTIFYING AND OVERCOMING THIS MODERN-DAY EPIDEMIC, η Accenture αναφέρεται σε αυτό το φαινόμενο ως “self-certifying”: »: «Δύο πρωταρχικά ζητήματα αποτελούν τη βάση των υπερπληρωμών. Το πρώτο είναι η συχνή εξάρτηση από τον πελάτη να παρέχει δεδομένα και πληροφορίες που στη συνέχεια χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των οφειλών τους. Αυτή η «αυτοπιστοποίηση» δεδομένων μπορεί να οδηγήσει τους πελάτες να κάνουν μικρές αλλαγές και να παραπλανήσουν την κατάστασή τους, γνωρίζοντας ότι αυτό θα προσφέρει υψηλότερο όφελος ».

Αυτό συμβαίνει τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες χώρες: ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ 2017 διαπίστωσε μεγάλη διαφθορά σε περισσότερα από τα δύο τρίτα των εθνών. Μια από τις πέντε συστάσεις του δείκτη αναφέρει: «Η κοινωνία των πολιτών και οι κυβερνήσεις πρέπει να προωθήσουν νόμους που επικεντρώνονται στην πρόσβαση στις πληροφορίες. Η πρόσβαση αυτή συμβάλλει στη βελτίωση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, μειώνοντας συγχρόνως τις ευκαιρίες διαφθοράς.»

Η αξία της διαφάνειας ως βασική στρατηγική για την πρόληψη της απάτης και των αποβλήτων έχει αναφερθεί από πολλές οργανώσεις. Σε μια έκθεση του Μαΐου του 2016, «ΔΙΑΦΘΟΡΑ: ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΙΑΣΤΙΚΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ», το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναφέρει:

Παρά το γεγονός ότι η διαφάνεια αποτελεί γενική προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, αποτελεί επίσης βασική συνιστώσα μιας αποτελεσματικής πολιτικής για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Η διαφάνεια διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην εξασφάλιση της αποτελεσματικής κατανομής των πόρων επιτρέποντας στην αγορά να αξιολογεί και να επιβάλλει πειθαρχία η διαφάνεια μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην πρόληψη της διαφθοράς και στην προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης, παρέχοντας στο κοινό πρόσβαση στις πληροφορίες που αφορούν τις κυβερνητικές αποφάσεις και τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές , η διαφάνεια μπορεί να αποτρέψει αποτελεσματικά την παράνομη συμπεριφορά. Πράγματι, ορισμένες μελέτες αποδεικνύουν μια θετική συσχέτιση μεταξύ της διαφθοράς και της έλλειψης διαφάνειας του δημόσιου προϋπολογισμού. Όσο πιο διαφανής είναι ο προϋπολογισμός σε μια δεδομένη χώρα, τόσο λιγότερο διεφθαρμένη είναι η χώρα.

Πιο πρόσφατα, το  Americas Business Dialogue στην έκθεσή του 2018 Action for Growth: Policy Recommendations and Plan of Action 2018-2021 for growth in the Americas, δηλώνει: «Η παραγωγικότητα, η διαφάνεια και η αποτελεσματική λογοδοσία είναι εγγενώς συνδεδεμένες (…) η έλλειψη διαφάνειας και ακεραιότητας μπορεί να επηρεάσει την παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας.»

Πράγματι, η έκκληση για μεγαλύτερη διαφάνεια είναι μια από τις βασικές αρχές της ΔΙΑΚΗΡΥΞΗΣ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ  του OGP, το οποίο ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2011 από οκτώ ιδρυτικές κυβερνήσεις (Βραζιλία, Ινδονησία, Μεξικό, Νορβηγία, Φιλιππίνες, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες), που αρχικά υποσχέθηκαν τη Δήλωση. Τώρα, περισσότερες από 70 χώρες έχουν δεσμευτεί στο OGΡ και κάνουν τις κυβερνήσεις τους πιο υπεύθυνες.

Μια από τις τρεις βασικές αρχές της διακήρυξης είναι ότι η μεγαλύτερη διαφάνεια στις κυβερνήσεις μπορεί να επιτευχθεί σε όλο τον κόσμο, μέσω της αυξημένης πρόσβασης σε νέες τεχνολογίες: «Δεσμευόμαστε να εμπλέξουμε την κοινωνία των πολιτών και την επιχειρηματική κοινότητα για τον εντοπισμό πρακτικών και καινοτόμων προσεγγίσεων για τη μόχλευση νέων τεχνολογιών και να προωθήσουν τη διαφάνεια στην κυβέρνηση».

Είναι σαφές ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν δώσει στις κυβερνήσεις αποτελεσματικότερα εργαλεία για τον εντοπισμό και την πρόληψη της απάτης από τους αντισυμβαλλομένους της κυβέρνησης και με τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, οι κυβερνήσεις μπορούν να αξιοποιήσουν ακόμη περισσότερους πόρους για διαφάνεια, ώστε να γίνουν πιο παραγωγικοί, αποτελεσματικοί και πολύτιμοι για τους πολίτες.

Κάθε χρόνο, οι ΗΠΑ δαπανούν 530 δισεκατομμύρια δολάρια για προμήθειες και ως εκ τούτου, αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις με άλλες χώρες όταν πρόκειται για κατάχρηση της διαδικασίας προμηθειών. Παρόλο που έχει θεσπιστεί νομοθεσία, όπως ο νόμος περί ψευδών ισχυρισμών, για την πρόληψη της απάτης από τους αντισυμβαλλομένους της κυβέρνησης, συνεχίζει με ανησυχητικό ρυθμό.

Μία από τις πιο αξιοσημείωτες περιπτώσεις είναι αυτή του εργολάβου ηλεκτρονικών υπολογιστών SAIC, η οποία υπερχρέωσε τη Νέα Υόρκη  με $ 500 εκατομμύρια σε ένα δημοτικό έργο. Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, το Πεντάγωνο κατηγόρησε τον Οργανισμό Υπεράσπισης της Άμυνας το 2013 ότι θα επιτρέψει στους φορολογούμενους να υπερφορτωθούν 757 εκατομμύρια δολάρια εξαιτίας της αδυναμίας της εταιρείας, να επαληθεύσει ότι τα τιμολόγια των εργολάβων ήταν ακριβή.

Εκδίδοντας κάτι τόσο απλό όσο η επαλήθευση των χρεωστικών ωρών μέσω εύχρηστου λογισμικού, οι χώρες μπορούν να κάνουν ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της προώθησης μιας πιο αποτελεσματικής κυβέρνησης που εξυπηρετεί καλύτερα τους πολίτες της. Επιπλέον, ένα τέτοιο βήμα δεν συνοδεύεται από κανένα κίνδυνο ή κόστος, καθώς το κόστος του λογισμικού επιβαρύνει τον ανάδοχο.

Όπως ο Americas Business Dialogue αναφέρει: «Η διαφάνεια αποτελεί κεντρικό στοιχείο για την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και τη βελτίωση της ζωής».

Μέσω της τεχνολογίας και των συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, είναι πλέον δυνατό τόσο για τις αναδυόμενες όσο και για τις ανεπτυγμένες χώρες να προωθηθεί η διαφάνεια στην κυβέρνηση, η οποία θα σώσει εκατομμύρια δολάρια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών και την ενίσχυση των εθνών. Με ισχυρότερες χώρες έρχεται μια ισχυρότερη παγκόσμια οικονομία.

Πηγή: THE WORLD ECONOMIC FORUM, ELLAK.GR