Η Δημοκρατία απαιτεί Ελεύθερο Λογισμικό. Του Matthias Kirschner

Το άρθρο ‘Η Δημοκρατία απαιτεί Ελεύθερο Λογισμικό’ τoυ MATTHIAS KIRSCHNER προέδρου του FSFE, από το ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟ ΤΟΠΟ του FSFE. Η ελληνική του μετάφραση δημοσιεύτηκε στο ELLAK.GR.

Σε όλες τις ιστορικές περιόδους, η τεχνολογία έχει επηρεάσει την κοινωνία. Η ανάγνωση, η γραφή, η αριθμητική, η γεωργία, η εκτύπωση και το ραδιόφωνο αποτελούν παραδείγματα εξελίξεων που άλλαξαν τον τρόπο που αλληλεπιδρούμε στο εμπόριο, τη τέχνη και την επιστήμη. Η σημαντικότερη πολιτιστική τεχνολογία του 21ου αιώνα είναι το λογισμικό και  οι άνθρωποι στην κοινωνία μας  πρέπει να το διαμορφώνουν όπως αυτοί κρίνουν.

Σήμερα είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς την καθημερινή ζωή χωρίς λογισμικό. Οι περισσότεροι από εμάς δεν μπορούν να περάσουν μια μέρα χωρίς να το χρησιμοποιήσουν. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν το λογισμικό στο χώρο εργασίας, σε φορητούς υπολογιστές και σε κινητά τηλέφωνα. Το λογισμικό βρίσκεται επίσης σε λιγότερο προφανείς περιοχές: σε τρένα, αυτοκίνητα, τηλεοράσεις, πλυντήρια, ψυγεία και πολλές άλλες συσκευές. Καμία από αυτές τις συσκευές δεν μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς λογισμικό. Χωρίς λογισμικό δεν μπορούσαμε να γράψουμε ηλεκτρονικά μηνύματα, να κάνουμε τηλεφωνικές κλήσεις, να κάνουμε ψώνια ή να ταξιδεύουμε όπως είμαστε συνηθισμένοι. Το λογισμικό είναι το κεντρικό εργαλείο της κοινωνίας μας.

Χωρίς αλυσίδες

Όταν άλλοι ελέγχουν ένα εργαλείο τόσο σημαντικό για εμάς όσο το λογισμικό, είναι σε θέση να ασκήσουν μεγάλη επιρροή στις ενέργειές μας. Όποιος ελέγχει τη μηχανή αναζήτησης που χρησιμοποιούμε καθορίζει τι βρίσκουμε. Αυτός που ελέγχει τα ηλεκτρονικά μας μηνύματα έχει την ευκαιρία να μας λογοκρίνει. Με απλά λόγια, ο έλεγχος μιας υπηρεσίας επικοινωνίας συνεπάγεται την ικανότητα να αποφασίζει ποιος μπορεί να ανταλλάξει τι με ποιον. Ομοίως, όποιος αποφασίζει πώς λειτουργεί το λογισμικό έχει μεγάλη επιρροή στο πώς ζούμε και εργαζόμαστε.

Στις σύγχρονες δημοκρατίες οι εξουσίες είναι διακριτές. Κατανέμουμε νομοθετικές, εκτελεστικές και δικαστικές εξουσίες ανάμεσα σε διαφορετικά θεσμικά όργανα. Κατανέμουμε τις ευθύνες σε διάφορα επίπεδα αρμοδιοτήτων, π.χ. κεντρική κυβέρνηση, περιφέρειες, τοπική αυτοδιοίκηση. Η λειτουργία κλειδί της ελευθερίας του τύπου υπάρχει για να εμποδίζει την εμφάνιση μονοπωλίων στην ενημέρωση, όπου μεγάλη εξουσία θα συγκεντρωνόταν σε λίγα χέρια. Ένα όφελος με κρίσιμη σημασία στην αποτελεσματική λειτουργία της δημοκρατίας είναι ότι δίνεις θέσεις ευθύνης στο πλαίσιο του δημοκρατικού συστήματος στον χειρότερό σου αντίπαλο.

Θα αποτελούσε μεγάλο κίνδυνο για τη δημοκρατία εάν το κρίσιμο κοινωνικό εργαλείο που αποτελεί το λογισμικό ελέγχονταν από μια μικρή ομάδα. Όχι μόνο η επικοινωνία μας εξαρτάται από το λογισμικό, αλλά και από ένα μεγάλο μέρος της υποδομής της κοινωνίας. Η κοινωνία δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά να εξαρτάται από τα ιδιωτικά συμφέροντα όταν πρόκειται για ένα εργαλείο τόσο σημαντικό όσο το λογισμικό.

Ελευθερία

Η κοινωνία μας πρέπει να διασφαλίσει ότι όλοι έχουν την ευκαιρία να διαμορφώσουν το δικό τους λογισμικό. Αυτό απαιτεί να έχουμε την ελευθερία να χρησιμοποιούμε λογισμικό για οποιονδήποτε σκοπό, να μελετούμε πώς λειτουργεί, να το μοιράζουμε με άλλους και να κάνουμε βελτιώσεις.

Χρήση: Η ελευθερία χρήσης του λογισμικού για οποιονδήποτε σκοπό καταπολεμά τις διακρίσεις και εξασφαλίζει ίσες ευκαιρίες για όλους να συμμετάσχουν στην κοινωνία.

Μελέτη: Η ελευθερία να μελετά κανείς πώς οι λειτουργίες του λογισμικού είναι βασικές για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί αυτό το κρίσιμο εργαλείο.

Διαμοιρασμός: Η ελευθερία να διανέμουμε το λογισμικό διασφαλίζει ότι μπορούμε με το διαμοιρασμό να βοηθάμε ο ένας τον άλλον.

Βελτίωση: Τέλος, μια κοινωνία πρέπει να έχει την ελευθερία να αλλάζει τα εργαλεία της για να τα αναπτύξει και να τα προσαρμόζει στις προσωπικές ανάγκες.

Το λογισμικό που σέβεται αυτές τις τέσσερις ελευθερίες είναι το Ελεύθερο Λογισμικό.

Μια δημοκρατική κοινωνία χρειάζεται σταθερά θεμέλια. Ένα από αυτά τα θεμέλια είναι το Ελεύθερο Λογισμικό.

Πηγή:  FSFE.ORG, ELLAK.GR