Νέος Σκοπός Σερρών: ένας τόπος που τα άλογα θεραπεύουν τους ανθρώπους

Με μεγάλο ενδιαφέρον διαβάσαμε το άρθρο του Ευθύμη Σαββακη στη LIFO, που καταγράφει τη γνωριμία του με τις δράσεις του Κέντρου Θεραπευτικής Ιππασίας Σερρών. Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε το 2016.

Η συνεδρία με τον Αποστόλη έχει λήξει εδώ και μισή ώρα. Στέκεται σε έναν ξεχωριστό χώρο μαζί με το άλογο και του αλλάζει το νερό. Ξεχωριστή είναι και η καθημερινότητα της Μαρίας Λίγκα. Ζει στις Σέρρες, ανάμεσα σε άλογα και ανθρώπους που πολεμούν για τη βελτίωση της καθημερινότητάς τους.

Το Σάββατο προθυμοποιήθηκε να μας κάνει μία ξενάγηση σε όλα αυτά τα όμορφα πράγματα που γίνονται στο Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας Σερρών, στον Νέο Σκοπό του Δήμου Εμμανουήλ Παππά. «Είσαι προετοιμασμένος για όμορφη βόλτα;», με ρώτησε ανοίγοντας την ξύλινη πόρτα του στάβλου. Η συζήτησή μας ξεκινά.

«Το 1984, στο πλαίσιο της εξειδίκευσης μου στην εγκεφαλική παράλυση (μέθοδος Bobath, νευροεξελικτική αγωγή), επισκέφτηκα τη Βαρυμπόμπη και είδα παιδιά με τετραπληγία, με τη βοήθεια μιας φυσιοθεραπεύτριας να ανεβαίνουν πάνω στο άλογο. Εκείνες οι εικόνες που φάνταζαν τόσο μα τόσο παράξενες τότε, είναι η πιο οικεία καθημερινότητά μου τώρα.

Σήμερα είμαι φυσιοθεραπεύτρια στο Εργαστήρι Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΕΕΚ) Σερρών, κλείνοντας 31 χρόνια στον χώρο. Σε αυτή τη διαδρομή μου γεννήθηκε η επιθυμία να δημιουργήσω μία ομάδα που θα έφερνε σε επαφή ανθρώπους με ιδιαίτερες ανάγκες με τα άλογα. Ζώα μεγαλόσωμα, υπερήφανα, αγέρωχα, δυνατά. Ζώα λογικά κι ά-λογα.

Ξεκίνησα μόνη. Πολύ σύντομα γίναμε τρεις και σήμερα μετά από 13 χρόνια, ο "σκληρός" θεραπευτικός πυρήνας αριθμεί 15 μέλη. Όλοι εθελοντές! Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί και θεραπευτές από τα ειδικά σχολεία των Σερρών. Γύρω απ αυτόν τον πυρήνα όμως υπάρχουν πλέον πολλοί δορυφόροι- εθελοντές, που βοηθούν με την ψυχή τους.

Το Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας Σερρών είναι ένα σωματείο εθελοντικού, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με ουσιαστική κοινωνική δραστηριότητα και στηρίζεται κυρίως στον εθελοντισμό. Συγκροτήθηκε το Δεκέμβρη του 2005, στον Νέο Σκοπό του Δήμου Εμμ. Παππά.

Με χορηγίες, εντοπίων και όχι μόνον, ατόμων και επιχειρήσεων έχουν γίνει κάποια έργα υποδομής όπως ειδικός ανοικτός στίβος ιππασίας, στάβλος για οκτώ άλογα, μια αποθήκη εξοπλισμού των αλόγων, ένα μικρό σπιτάκι για την διαμονή των συνοδών των παιδιών ενώ διαρκεί η συνεδρία, κλειστός στίβος ιππασίας ευρωπαϊκών προδιαγραφών για τις αντίξοες καιρικές συνθήκες της περιοχής που είναι εμπόδιο για την διεξαγωγή των συνεδριών και ένας χώρος που φιλοξενεί διάφορα κατοικίδια, με τα οποία μαθαίνουν να ασχολούνται τα παιδιά (κυρίως τα αυτιστικά).

Το ΚΕΘΙΣ είναι ένας θεραπευτικός πόλος έλξης για την ευρύτερη περιοχή. Ο μοναδικός εργαζόμενος στο ΚΕΘΙΣ με πλήρες ωράριο είναι ο σταυλίτης. Όλοι οι υπόλοιποι, 14 τον αριθμό, είναι εθελοντές (εκπαιδευτής ιππασίας, εξειδικευμένοι θεραπευτές και πλαϊνοί βοηθοί κατά την ώρα της θεραπείας).

Ως προς τα λειτουργικά έξοδα τα καταφέρνουμε με την οικονομική ενίσχυση των θεραπευομένων, με δωρεές, χορηγίες, μπαζάρ, εκδηλώσεις κ.λπ. Στηθήκαμε ως Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας στην καρδιά της κρίσης και παρόλα αυτά τα καταφέρνουμε μάλλον γιατί η ομάδα διαθέτει τρέλα και ψυχή!

Τα τηλεφωνήματα που δεχόμαστε σχεδόν καθημερινά από διάφορα μέρη της Ελλάδας (κυρίως της Βορείου Ελλάδας) από άτομα με ειδικές ανάγκες ή και ομάδες ατόμων που επιθυμούν να μας επισκεφθούν αποτελούν μέρος της επιχειρηματολογίας μας για την αναγκαιότητα της εύρυθμης λειτουργίας του Κέντρου.

Παρέχουμε θεραπεία σε παιδιά και ενήλικες με εγκεφαλική παράλυση, σκλήρυνση κατά πλάκας, παθήσεις Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, αυτισμό, νοητική υστέρηση κ.λπ. Μας επισκέπτονται από Δράμα, Ξάνθη, Καβάλα, Κατερίνη, Βέροια, Θεσσαλονίκη και από όπου αλλού μπορείς να φανταστείς.

Κάθε εβδομάδα μας επισκέπτονται για θεραπευτικές συνεδρίες περίπου 45 άτομα από 3 έως 67 ετών! Γύρω στα 20 άτομα είναι άνω των 18 ετών και τα υπόλοιπα μικρότερα των 18.

Τα άτομα αυτά βιώνουν αρχικά ένα πολύ οικείο περιβάλλον. Μια θετική αύρα που αποπνέεται από τους ανθρώπους, τα ζωντανά αλλά και από την ίδια τη φύση γύρω μας.

Στη συνέχεια αφήνονται στα "χέρια" των έμπειρων θεραπευτών (φυσιο, εργο, λογοθεραπευτών), δασκάλων ειδικής αγωγής, γυμναστών με ειδίκευση στην ειδική αγωγή, εκπαιδευτών ιππασίας και τελικά στα "πόδια" των αλόγων. Αυτά τα πόδια, που μεταφέρουν την κίνησή τους στον κορμό του αναβάτη και τον βοηθούν να νιώσει πως είναι να περπατάει κανείς.

Μία τυπική συνεδρία θεραπευτικής ιππασίας περιλαμβάνει το κατάλληλο άλογο όσον αφορά το σωματότυπο του και τον χαρακτήρα του, τη θεραπευτική ομάδα που αποτελείται από τον οδηγό του αλόγου και τους δυο πλαϊνούς βοηθούς και τον αναβάτη.

Σαφώς, σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχουν ενδείξεις και αντενδείξεις. Γίνεται, λοιπόν, κατανοητό ότι οι εμπλεκόμενοι θεραπευτές θα πρέπει να είναι πολύ καταρτισμένοι στο αντικείμενο τους, ώστε να επιτυγχάνεται κάθε φορά το βέλτιστο αποτέλεσμα.

Να ξεκαθαρίσουμε ότι το άλογο δεν είναι "πανάκεια". Τίποτα δε γίνεται με μαγικό ραβδάκι. Χρειάζεται επιμονή και υπομονή, σωστές εγκαταστάσεις, καταρτισμένη θεραπευτική ομάδα, κατάλληλο άλογο.

Είναι πολλά τα καλά αποτελέσματα που έχουμε στο ΚΕΘΙΣ: Καλή ισορροπία, ομαλοποίηση του μυϊκού τόνου των αναβατών, καλύτερο συντονισμό στις κινήσεις τους, βελτίωση στην επικοινωνία και κοινωνικοποίηση των ατόμων με αυτισμό. Και όλα αυτά γιατί με την ιππασία εναρμονίζονται σώμα, ψυχή και μυαλό!

Δεν θα ξεχάσω έναν παραπληγικό φοιτητή του ΤΕΦΑΑ Σερρών που κατά την επίσκεψη του μαζί με άλλους συμφοιτητές του στο Κέντρο μας, ανέβηκε στο άλογο και είπε το εξής: "Πω, πω 6 χρόνια έχω να δω τον κόσμο από τα δυόμιση μέτρα". Ξέρετε τα άτομα που είναι σε αναπηρικό αμαξίδιο κυρίως έχουν όλους εμάς πάνω από το κεφάλι τους. Όταν είναι πάνω στο άλογο μας έχει όλους εμάς σε πιο χαμηλό επίπεδο Ε, αυτό είναι μια ξεχωριστή αίσθηση.

Τα παιδιά, από την άλλη, έχουν το δικό τους τρόπο να προσεγγίζουν τα ζώα απ' ό,τι οι μεγάλοι. Το μέγεθος του ζώου παίζει το δικό του ρόλο ως προς το πλησίασμα του από τους ανθρώπους. Μπορεί να υπάρξει κάποιος δισταγμός στην αρχή, αλλά στη συνέχεια όλα βαίνουν καλύτερα. Στο ΚΕΘΙΣ έχουμε πολλά ζώα. Δεκατέσσερα άλογα, εφτά γαϊδουράκια, σκυλιά, κότες, κατσίκες, πάπιες, χήνες, μοσχαράκι, πρόβατο. Σωστός ζωολογικός κήπος. Αναπτύσσουμε συνεχώς τις έννοιες του εθελοντισμού, της αναπηρίας και το ρόλο του αλόγου ως "θεραπευτή".

Και όλα αυτά γιατί πεποίθηση και πιστεύω μας είναι ότι η ένταξη, η συνύπαρξη, η ενσωμάτωση και η κοινωνικοποίηση των ΑΜΕΑ είναι ο πρώτιστος στόχος.

Μας αρέσει πολύ ένα απόφθεγμα του Sir Cecil Walter Hardy και το συζητάμε συχνά και με τα παιδιά που έρχονται για συνεδρίες στις κουβέντες μας. "Γίνε τολμηρός, γίνε διαφορετικός! Γίνε οτιδήποτε που θα αναδείξει την ακεραιότητα του σκοπού σου στη ζωή και του ευφάνταστου οράματός σου απέναντι στους "εκ του ασφαλούς", στα όντα του κοινότοπου, στους σκλάβους του συνηθισμένου. Η τυποποίηση της ζωής, αυτό που ονομάζουμε ρουτίνα, είναι πάντα ο κρυμμένος εχθρός της υψηλής τέχνης". Κι εμείς εδώ στις Σέρρες, παράγουμε υψηλή τέχνη».

Πηγή: LIFO