Η Οδηγία για τα Φίλτρα Λογοκρισίας: Τι γίνεται τώρα;

Άρθρο του Danny O’Brien για το EFF, που μετάφρασε και δημοσίευσε το THEPRESSPROJECT.GR

Απορρίπτοντας συντριπτικά την επιθυμία 5 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΥΠΟΓΡΑΦΟΝΤΩΝ και περισσότερων από 100.000 ΔΙΑΔΗΛΩΤΩΝ  το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκατέλειψε την κοινή λογική, τις προτροπές ακαδημαϊκών, τεχνολόγων και ειδικών του ΟΗΕ στα ανθρώπινα δικαιώματα και ενέκρινε στο σύνολό της την Οδηγία για τα Πνευματικά Δικαιώματα στη Ενιαία Ψηφιακή Αγορά.

Πλέον δεν μπορούν να γίνουν και πολλά που μπορούν να αποτρέψουν τις διατάξεις αυτές από το να γίνουν νόμοι των χωρών της Ευρώπης. Θεωρητικά, θα μπορούσε το τελικό κείμενο να μην υπερψηφιστεί από τα κράτη-μέλη στη συνάντηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αργότερα αυτόν τον μήνα (στις 15/04 ψηφίζεται από το Συμβούλιο της Ευρώπης) , αλλά αυτό θα προϋπέθετε τουλάχιστον μια χώρα-κλειδί να αλλάξει τη στάση της. Με αυτήν την επιδίωξη, Γερμανοί και Πολωνοί ακτιβιστές ήδη εντείνουν τις πιέσεις προς τις κυβερνήσεις των χωρών τους ώστε να αλλάξουν την ψήφο τους.

Εάν αυτή η προσπάθεια αποτύχει, τα αποτελέσματα θα είναι μακροχρόνια και χαοτικά. Σε αντίθεση με τις νομοθεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως η GDPR, η οποία γίνεται νομοθετείται απευθείας από τα κεντρικά θεσμικά όργανα της ΕΕ, οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες πρέπει να ενσωματωθούν: να γραφούν σύμφωνα τους εθνικούς νόμους του κάθε κράτους-μέλους. Τα κράτη έχουν περιθώριο μέχρι το 2021 να ενσωματώσουν την  Οδηγία για τα Πνευματικά Δικαιώματα, αλλά η ΕΕ σπάνια τηρεί αυτά τα χρονικά περιθώρια, επομένως μπορεί να διαρκέσει περισσότερο.

Δυστυχώς, είναι πιθανό η πρώτη εφαρμογή της Οδηγίας να γίνει στις χώρες οι οποίες την έχουν υποστηρίξει με τον μεγαλύτερο ενθουσιασμό. Οι Γάλλοι πολιτικοί έχουν υποστηρίξει τα χειρότερα σημεία της Οδηγίας και η κυβέρνηση του Μακρόν ίσως προσπαθήσει να πάρει από νωρίς με το μέρος της το μηντιακό κατεστημένο της χώρας.

Οι χώρες των οποίων η κοινωνία ήταν πιο διχασμένη θα αργήσουν αναμφίβολα περισσότερο να εφαρμόσουν την Οδηγία. Στην Πολωνία, οι πολιτικοί πολιορκήθηκαν από θυμωμένους ψηφοφόρους, οι οποίοι τους πίεζαν να καταψηφίσουν την Οδηγία, ενώ ταυτόχρονα αντιμετώπισαν απροκάλυπτες επιθέσεις από ιδιοκτήτες εθνικών και τοπικών εφημερίδων προειδοποιώντας ότι δεν θα «ξεχάσουν» οποιονδήποτε πολιτικό καταψηφίσει το άρθρο 11. Η έγκριση της Οδηγίας θα διατηρήσει αυτή τη διαίρεση μεταξύ του πολωνικού λαού και του κατεστημένου των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, ενώ οι πολιτικοί θα προσπαθούν να βρουν μια εσωτερική λύση που δεν θα βλάπτει τις επιδιώξεις τους από καμία από τις δύο πλευρές.

Η ρητορική στη Γερμανία τις τελευταίες ημέρες δεν ήταν και πολύ καλύτερη. Γερμανοί πολιτικοί ισχυρίστηκαν με θρασύτητα ότι οι εταιρείες τεχνολογίας πλήρωσαν τους διαδηλωτές του περασμένου Σαββατοκύριακου για να βγουν στους δρόμους. Εν τω μεταξύ, η Ένωση Χριστιανοδημοκρατών (CDU), το κόμμα της Άγκελα Μέρκελ, του οποίου μέλος είναι και ο ίδιος ο Άξελ Φος, ο εισηγητής της Οδηγίας, διατύπωσε μια πρόταση πολιτικής για μια ενδεχόμενη εφαρμογή του άρθρου 13 όχι με φίλτρα αλλά με ένα γενικό καθεστώς χορήγησης αδειών. Νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν ήδη πει ότι αυτές οι άδειες δεν θα συμμορφώνονται με τις αυστηρές απαιτήσεις του άρθρου 13 – αλλά θα είναι δύσκολο για το CDU να κάνει τώρα πίσω από αυτή τη δέσμευσή του.

Κάτι που ενδεχομένως θα μας φέρει αντιμέτωπους με νομικές έριδες στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Και πάλι, σε αντίθεση με το GDPR, το οποίο έδωσε στα υφιστάμενα ρυθμιστικά όργανα τη σαφή εξουσία να εκδικάζουν και να εφαρμόζουν αυτόν τον νόμο και τις αμφισημίες του, δεν είναι σαφές ποιος υποτίθεται ότι θα επιβάλλει τη συνοχή εντός της ΕΕ, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση ενός χάσματος εφαρμογής της Οδηγίας μεταξύ ενός σκληρού γαλλικού καθεστώτος και μιας δυνητικά πιο χαλαρής γερμανικής λύσης, ή ποιος θα ερμηνεύσει το άκρως ΑΣΥΝΑΡΤΗΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ.

Αυτό σημαίνει ότι θα καταπέσει εξ ορισμού στο δικαστικό σύστημα της Ευρώπης και επομένως σημαίνει έναν μακρύ και αργό δρόμο προς την τελική απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της ΕΕ, του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Θα μπορούσαμε να περιμένουμε από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων να ασκήσουν πιέσεις για τη θέσπιση των πιο σκληρών πιθανών εθνικών νόμων και στη συνέχεια να πηγαίνουν με το παραμικρό στα δικαστήρια και να εισπράττουν πρόστιμα, οποτεδήποτε κάποιος περιπλανιέται διαδικτυακά στα όρια των ασαφών γραμμών της Οδηγίας. Η Οδηγία είναι γραμμένη έτσι ώστε οποιοσδήποτε κάτοχος υλικού που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα να μπορεί να απαιτήσει αποζημίωση από μια υπηρεσία Διαδικτύου, και έχουμε δει ήδη ότι οι κάτοχοι των δικαιωμάτων δεν είναι εν πολλοίς ενωμένοι ως προς το τι πρέπει να κάνουν οι κολοσσοί του διαδικτύου, Amazon, Google κλπ, γνωστοί ως «Big Tech». Ό,τι και αν κάνουν οι εταιρείες και οι οργανισμοί του Διαδικτύου για να συμμορφωθούν με είκοσι επτά ή περισσότερους εθνικούς νόμους, από την ολοκληρωτική κατάργηση της παροχής συνδέσμων στους ευρωπαϊκούς ειδησεογραφικούς ιστότοπους, την αναβάθμιση των ήδη υπερευαίσθητων συστημάτων φιλτραρίσματος ή την προσπάθεια επίτευξης συμφωνιών με τα βασικά συγκροτήματα Μέσων Ενημέρωσης, θα αμφισβητηθεί από τη μία ή την άλλη φατρία κατόχων δικαιωμάτων.

Όμως υπάρχουν επίσης ευκαιρίες για τα δικαστήρια έτσι ώστε αυτά να χαλιναγωγήσουν την Οδηγία – ή ακόμα και να αφαιρέσουν εντελώς τα χειρότερά της άρθρα. Ένα βασικό παράδοξο στην καρδιά της Οδηγίας θα πρέπει να λυθεί πολύ σύντομα. Το Άρθρο 13 επρόκειτο να είναι συμβατό με την παλιότερη Οδηγία Ηλεκτρονικού Εμπορίου, η οποία κατηγορηματικά απαγορεύει οποιαδήποτε προϋπόθεση προληπτικής παρακολούθησης σε σχέση με την υπεράσπιση των Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας  (μια διάταξη που ΕΠΙΚΥΡΩΘΗΚΕ ΚΑΙ ΕΝΔΥΝΑΜΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ECJ το 2011). Οποιοδήποτε φίλτρο επιβολής του νόμου θα μπορούσε να αμφισβητηθεί για να διευθετηθεί αυτή η ασυνέπεια.

Αλλά ποιος θα εκπροσωπήσει τους χρήστες του Ιντερνετ στο δικαστήριο; Οι «Big Tech» έχουν το κίνητρο και τα εκατομμύρια να το κάνουν, αλλά μετά από αυτή τη βαριά ήττα, αυτοί οι ολοένα και περισσότερο αμυνόμενοι γίγαντες είναι πολύ πιθανό να αποφασίσουν ότι είναι καλύτερα να κάνουν εξωδικαστικό συμβιβασμό, και να δεχθούν μια συμφωνία που τους αναγκάζει να πληρώνουν χαράτσι στα καθιερωμένα μηντια στην Ευρώπη – σε μια τιμή που πρακτικά θα αφήσει εκτός όποιους επίδοξους tech upstarts από την εν λόγω αγορά.

Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι οι ευρωπαίοι χρήστες του ίντερνετ δεν μπορούν να βασιστούν στις εταιρείες τεχνολογίας για να αντιμετωπίσουν όλο αυτό. Η μάχη θα πρέπει να συνεχιστεί, όπως έχει γίνει αυτές τις τελευταίες εβδομάδες, με εκατομμύρια καθημερινούς χρήστες να ενώνονται διαδικτυακά και στους δρόμους αξιώνοντας το δικαίωμά τους να είναι ελεύθεροι λογοκρισίας και ελεύθεροι να επικοινωνούν χωρίς αλγοριθμικούς λογοκριτές και χωρίς αυθαίρετες απαιτήσεις αδειοδότησης.

Οι ιντερνετικοί πολίτες (netizens) της Ευρώπης θα χρειαστεί να οργανωθούν και να υποστηρίξουν ανεξάρτητες ΟΜΑΔΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΨΗΦΙΑΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ που θα είναι πρόθυμες να προσφύγουν στο δικαστήριο σχετικά με την Οδηγία.

Και εκτός Ευρώπης, οι φίλοι του διαδικτύου θα πρέπει να στηρίξουν τους εαυτούς τους ενάντια στους μαξιμαλιστές των πνευματικών δικαιωμάτων που προσπαθούν να εξάγουν αυτήν την άθλια Οδηγία στον υπόλοιπο κόσμο. Πρέπει, και θα το κάνουμε, να ανασυνταχθούμε και να συσπειρωθούμε προκειμένου να σταματήσουμε αυτήν την Οδηγία στην Ευρώπη και να προλάβουμε την περαιτέρω εξάπλωσή της.

Πηγή: THEPRESSPROJECT.GR