EUROCITIES : οι 10 Αρχές για την διαχείριση των δεδομένων των Πολιτών, στην Τοπική Διακυβέρνηση

Κάθε μέρα δημιουργούνται όλο και περισσότερα δεδομένα πολιτών στον ψηφιακό δημόσιο τομέα. Αυτά τα δεδομένα έχουν μια τεράστια κοινωνική, επιστημονική και οικονομική αξία για το σύνολο της  κοινωνίας, σύμφωνα με το CITYBRANDING.GR.

Δυστυχώς, τα τρέχοντα επιχειρηματικά μοντέλα δεν επιτρέπουν την πλήρη πρόσβαση και  χρήση αυτών των δεδομένων, εμποδίζοντας τοπικές εταιρείες, ακαδημαϊκούς, κυβερνήσεις και πολίτες να συμμετέχουν και να επωφελούνται από την καινοτομία.

Οι αρχές που περιγράφονται παρακάτω αναγνωρίζουν τα δεδομένα που παράγονται από τους πολίτες ως πολύτιμο κοινό περιουσιακό στοιχείο, ενώ συγχρόνως  διατηρούν και ενισχύουν τα δικαιώματα των πολιτών. Οι αρχές προβλέπουν προστασία και υπεράσπιση της ιδιωτικής ζωής, διαφάνεια, ανάληψη ευθυνών, αλλά επίσης δεοντολογική και κοινωνική ευθύνη. Προτείνουν τρόπους για την καλύτερη συλλογή, διαχείριση, πρόσβαση και χρήση των δεδομένων των πολιτών, εξαλείφοντας ή ελαχιστοποιώντας κάθε μορφή ανισότητας.

Στόχος αυτών των αρχών είναι να προσφέρουν καθοδήγηση στις ευρωπαϊκές τοπικές αρχές, σχετικά με τον τρόπο χρήσης των γνώσεων που παράγονται από δεδομένα, ώστε να βελτιωθεί η αστική ζωή και να διατηρηθούν οι ευρωπαϊκές αξίες μέσω επιστημονικής, πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής και δημοκρατικής προόδου. Αυτό προβλέπει να τεθούν σε ισχύ μηχανισμοί και πρακτικές, ώστε να έχουν οι πολίτες τον έλεγχο των δεδομένων τους. Αυτές οι αρχές είναι επίσης χρήσιμες ως καλή πρακτική για εταιρείες και πιθανώς έμπνευση για μελλοντικές ευρωπαϊκές πολιτικές και νομοθεσία στον τομέα αυτό. 

Οι αρχές ξεκίνησαν από τις πόλεις της Βαρκελώνης, του Εδιμβούργου, του Αϊντχόβεν, της Γάνδης και της Σαραγόσα και αναπτύχθηκαν από το forum  της EUROCITIES Knowledge Society.

Ορισμός

Τα δεδομένα του πολίτη χωρίζονται σε προσωπικά και μη προσωπικά, που δημιουργούνται άμεσα ή έμμεσα στην ψηφιακή σφαίρα του δημόσιου τομέα, χρησιμοποιώντας ψηφιακές τεχνολογίες και συλλέγονται μέσω διαφόρων υποδομών (Internet of Things, τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, συστήματα πληρωμών, κάμερες, κοινωνικά δίκτυα κλπ). Αυτά τα δεδομένα εντοπίζονται, συλλέγονται, μετριούνται, αποθηκεύονται, χρησιμοποιούνται και διαχειρίζονται τόσο από δημόσιους όσο και από ιδιωτικούς φορείς (σύμφωνα με τον Γενικό  Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων).

Οι Αρχές σχετικά με τα δεδομένα των πολιτών

1. Τα Δεδομένα των πολιτών ως δημόσιο περιουσιακό στοιχείο, από και για τον πολίτη: τα δεδομένα των πολιτών πρέπει να αναγνωρίζονται ως δημόσιο και ατομικό περιουσιακό στοιχείο και να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά προς το δημόσιο συμφέρον.

2. Δημόσια αξία: οι τοπικές αρχές αναγνωρίζουν, υποστηρίζουν και ακολουθούν πιστά  την αρχή ότι η χρήση των δεδομένων των πολιτών δημιουργεί απτά οφέλη για τους πολίτες και την κοινωνία στο σύνολό της. Η χρήση της γνώσης που προέρχεται από τα δεδομένα έχει τη δυναμική να βελτιώνει τις πόλεις μας μέσω επιστημονικών, πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών, οικονομικών και δημοκρατικών διαδικασιών.

3. Οι πολίτες ως θεματοφύλακες δεδομένων: οι κυβερνήσεις έχουν την ευθύνη και πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι πολίτες μπορούν να έχουν πρόσβαση και να διαχειρίζονται τα δεδομένα τους (MyData), καθώς και να επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο συλλέγονται και χρησιμοποιούνται.

4. Προστασία και υπεράσπιση της ιδιωτικής ζωής: εάν τα δεδομένα των πολιτών περιέχουν προσωπικά δεδομένα, θα εφαρμοστεί ο  Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (GDPR).  Η αποθήκευση, διαχείριση, επεξεργασία και χρήση των δεδομένων, όταν ενέχουν κίνδυνο για την  ιδιωτικότητα ή την ασφάλεια πρέπει να γίνονται σύμφωνα με τη σχετική Ευρωπαϊκή και  Εθνική νομοθεσία.

5. Διαφάνεια και λογοδοσία: όταν δημιουργούνται δεδομένα σε δημόσιο χώρο, θα πρέπει να λαμβάνονται διαφανή, κατανοητά και υπεύθυνα μέτρα για το ποιοι, πότε, πού και για ποιο σκοπό αναζητούν, συλλέγουν και διαχειρίζονται τα δεδομένα.  Αυτό περιλαμβάνει τόσο χειροκίνητες,  όσο και αυτοματοποιημένες μεθόδους, όπως  Τεχνητή Νοημοσύνη και εργαλεία  λήψης αποφάσεων.

6. Κοινή χρήση δεδομένων των πολιτών και διακυβέρνηση: τα ανώνυμα δεδομένα θα  πρέπει να μοιράζονται μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων με κοινό στόχο τη μεγιστοποίηση της δημόσιας αξίας,  σύμφωνα με την Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Εντούτοις, πρέπει να προσδιοριστούν και να ενεργοποιηθούν οι διασφαλίσεις (π.χ. synthetic data) ώστε να αποφευχθεί, όπου είναι δυνατόν, ο κίνδυνος να ταυτοποιηθούν άτομα ή προφίλ μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών ανάλυσης δεδομένων (π.χ. mining, χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, συνδυασμός συνόλων δεδομένων ή σύνδεση δεδομένων).

7. Ποιότητα: πρέπει να προστατευθεί  η ποιότητα των δεδομένων. Όσοι χρησιμοποιούν και μοιράζονται δεδομένα έχουν την ευθύνη να διασφαλίζουν την ακεραιότητα, την αυθεντικότητα, τη συνέπεια και την ακρίβεια των δεδομένων.

8. Διαλειτουργικότητα: πρέπει να αναγνωρίζεται και να εγγυάται η σημασία της διαλειτουργικότητας των δεδομένων μέσω τυποποίησης, ανοιχτές επαφές και πρωτόκολλα για τη διευκόλυνση της κοινής χρήσης και επαναχρησιμοποίησης των δεδομένων.

9. Ηθική και κοινωνική ευθύνη: η συγκέντρωση και ο συνδυασμός δεδομένων μπορεί να οδηγήσει σε απρόβλεπτες καταστάσεις για την κοινωνία ή τα άτομα. Σημεία δημόσιων χώρων που συλλέγουν δεδομένα θα πρέπει να είναι σε συνεχή δέσμευση με τους πολίτες, να διερευνούν, να συζητούν και να συμφωνούν για τυχόν ηθικές συνέπειες της συλλογής δεδομένων και, εάν είναι αναγκαίο, να προσαρμόζουν ανάλογα τις πρακτικές τους, ώστε να προλαβαίνουν τις διακρίσεις που αφορούν, για παράδειγμα,  το φύλο, την ηλικία, την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, την ιδεολογία, τη φυλή ή τις θρησκευτικές πεποιθήσεις.

10. Οι τοπικές αρχές ως συνδετικός κρίκος: Οι αρχές των πόλεων είναι ιδιαίτερα κατάλληλες για να συνδέουν τα καινοτόμα οικοσυστήματα με τα δημόσια και ιδιωτικά silo δεδομένων. Πρέπει να τους δοθούν τα μέσα για να αναπτύξουν  και να επεκτείνουν τα αποθέματα δεδομένων της πόλης (ή βάσεις γνώσεων) για να διευκολυνθεί η σύνδεση.

Πηγή: CITYBRANDING.GR