Τι κοινά έχουν τα Κινήματα Διαμαρτυρίας του 2019;

Το άρθρο ‘Τι κοινά έχουν τα Κινήματα Διαμαρτυρίας του 2019;’ σε επιμέλεια ΛΕΝΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ, δημοσιεύτηκε στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, με πληροφορίες από το BBC.

Το 2019 σημαδεύτηκε ανεξίτηλα από εξεγέρσεις, μαζικές και ειρηνικές κινητοποιήσεις, αλλά και αιματοβαμμένες διαμαρτυρίες εξαιτίας της αστυνομικής καταστολής σε πολλές χώρες του κόσμου. Μπορεί να έχουν διαφορετικά αιτήματα, αλλά έχουν και πέντε σημαντικά κοινά να τις ενώνουν, όπως επισημαίνουν ανταποκριτές του BBC σε δύο βίντεο.

 

AP Photo

Οι διαδηλωτές ανά τον κόσμο αγωνίζονται, μεταξύ άλλων, κατά των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων, της διαφθοράς και των ελίτ, εκδηλώνοντας ταυτόχρονα την οργή τους για την εκπροσώπησή τους από τους εκλεγμένους πολιτικούς που έχουν αποσυνδεθεί από τους πολίτες.

Ανισότητες

Όταν οι εθνικές οικονομίες παραπαίουν, οι δημόσιες δομές υπολειτουργούν και οι φτωχότεροι υποφέρουν περισσότερο, οι πολίτες βγαίνουν στους δρόμους. Στο Εκουαδόρ, τα μέτρα λιτότητας της κυβέρνησης σε αντάλλαγμα για δάνειο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προκάλεσαν μαζικές διαδηλώσεις.

Στη Χιλή η αύξηση στο εισιτήριο του μετρό και άλλα δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς κατά 50 πέσος μέσα σε λίγους μήνες πυροδότησαν την πρώτη εξέγερση μετά την δικτατορία του Πινοσέτ ζητώντας την κατάρτιση νέου Συντάγματος και αλλαγές στα συστήματα Υγείας, παιδείας και συντάξεων.

Διαφθορά

Οι διαδηλωτές αντιτίθενται επίσης στην κατάχρηση δημοσίων κονδυλίων από τις κυβερνήσεις τους. Στο Ιράκ η διαφθορά και η αδικία είναι τόσο μεγάλες που έφεραν λαϊκό ξεσηκωμό με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να πλημμυρίζουν διάφορες πόλεις της χώρας. 

Στον κοντινό Λίβανο ο λαός απαιτεί επίσης αλλαγή του πολιτικού κατεστημένου και των επιχειρούμενων οικονομικών μεταρρυθμίσεων, την επιστροφή του κλεμμένου χρήματος και νέα κυβέρνηση για την ανοικοδόμηση της χώρας.

Πολιτική ελευθερία

Σε πολλά μέρη του κόσμου οι πολίτες αισθάνονται παγιδευμένοι μέσα στο εκάστοτε πολιτικό σύστημα. Οι Ισπανοί αυτονομιστές συνεχίζουν να αγωνίζονται για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, ενώ το κίνημα υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, με καθημερινή παρουσία στο δρόμο εδώ και έξι μήνες, έχει προκαλέσει πρωτοφανείς διαδηλώσεις.

Μπορεί το επίμαχο νομοσχέδιο για την έκδοση υπόπτων στην Κίνα, το οποίο έβαλε τη σπίθα να αποσύρθηκε, αλλά πλέον τα αιτήματα περιλαμβάνουν εκλογή της ηγεσίας της μητρόπολης μέσω καθολικής ψηφοφορίας, τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας για την αστυνομική βία και τη χορήγηση αμνηστίας για τους περισσότερους από τους 6.500 συλληφθέντες. 

Ψηφιακή διασύνδεση

Εκτός από τις ομοιότητες στις αιτίες εκδήλωσής των διαμαρτυριών, υπάρχουν και αυτές στην έκφρασή τους και στην έμπνευση που δίνουν και παίρνουν μέσω των ψηφιακών τεχνολογιών, της ανταλλαγής πρακτικών και συνθημάτων, αλλά και την μεταξύ τους στήριξη.

Για παράδειγμα, ο Χιλιανός κοινωνιολόγος, Francisco Olivos, επεσήμανε ότι ένα βίντεο που δείχνει τον τρόπο με τον οποίο διαδηλωτές του Χονγκ Κονγκ εξουδετέρωσαν ένα δακρυγόνο είχε 116.000 κοινοποιήσεις, ενώ νωρίτερα φέτος ένας ακτιβιστής στο Σουδάν συμβούλευσε μέσω εφαρμογής μηνυμάτων Λιβανέζους συντρόφους του πώς να κάνουν το ίδιο.

Το Χονγκ Κονγκ έχει μάθει επίσης στους Χιλιανούς την τακτική καθυστέρησης της αστυνομίας με την τοποθέτηση τούβλων στους δρόμους, όπως και την χρήση λέιζερ για να ενοχλούν τους άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας.

Παράλληλα, σύμβολα αντικυβερνητικών διαμαρτυριών εξαπλώνονται από τη μία χώρα στην άλλη. Οι κατσαρόλες δεν σταματούν να ηχούν στη Λατινική Αμερική αντιπροσωπεύοντας την οργή του κόσμου για τη φτώχεια και τις οικονομικές ανισότητες.

Οι διαμαρτυρόμενοι στην Κολομβία εμπνεύστηκαν από τη Χιλή, τη Βολιβία και τον Ισημερινό συνεχίζοντας όμως να χρησιμοποιούν ένα αντικείμενο που εμφανίστηκε σε κινητοποιήσεις της δεκαετίας του '70 στη Βενεζουέλα.

Έμπνευση

Ένα άλλο κοινό σημείο αποτελεί το γεγονός ότι διαδηλωτές τραγουδούν ή φωνάζουν συνθήματα εκφράζοντας την υποστήριξή τους σε άλλα κινήματα, ενώ ανταλλάσσουν και τραγούδια.

Το «ο βιαστής είσαι εσύ», που γεννήθηκε από τη φεμινιστική συλλογικότητα «Lastesis» τον Δεκέμβριο στο πλαίσιο της κινητοποίησης των γυναικών στη Χιλή και έγινε viral σε όλο τον κόσμο, ακούστηκε από τη Λατινική Αμερική και τις ΗΠΑ μέχρι την Ευρώπη με χιλιάδες ανθρώπους να καταγγέλλουν δημόσια τη βία κατά των γυναικών και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους. 

Το ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ ενός τρομαγμένου νήπιου μέσα σε αυτοκίνητο από ειρηνικούς διαδηλωτές τον Οκτώβριο στο Λίβανο ενέπνευσε Ιρακινούς, οι οποίοι έφεραν παιδιά και παιχνίδια, ακόμα και νεόνυμφα ζευγάρια, στις διαμαρτυρίες τους.

Αλλά αυτό συνέβη πριν τη βίαιη καταστολή δυνάμεων από τις δυνάμεις ασφαλείας που δολοφόνησαν  πολλούς εν ψυχρώ εκατοντάδες ανθρώπους στη χώρα της Μέσης Ανατολής. Όπως και πριν στο Σουδάν, οι γυναίκες έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στις διαδηλώσεις στο Ιράκ και στο Λίβανο με κεντρικό το σύνθημα «η επανάσταση είναι γυναίκα».

«Αυτή η επανάσταση μπορεί να είναι γυναικεία αλλά είναι επίσης ψηφιακή» σχολιάζει Η STEPHANIE HEGARTY ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΒΙΝΤΕΟ ΤΗς για το BBC, ενώ ο ROD MACLEOD ΣΤΟ ΒΙΝΤΕΟ που επιμελήθηκε για το βρετανικό δίκτυο σημειώνει πως το ερώτημα από εδώ και πέρα είναι πώς τα παραπάνω κινήματα μπορούν να προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο και να πραγματοποιήσουν τις αλλαγές που επιδιώκουν από τα κάτω, όταν οι εξουσίες κωφεύουν. 

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, με πληροφορίες από το BBC