Αρπαγή γης για λόγους δημόσιας ωφέλειας!: Τα Δάση και οι Δασικές Εκτάσεις

Το άρθρο ‘Αρπαγή γης για λόγους δημόσιας ωφέλειας!: Μέρος 2 – Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις’ δημοσιεύτηκε στον ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, σε επιμέλεια της Βάνας Σφακιανάκη,

Όταν το 2007 και το 2010 γινόταν οι διαβουλεύσεις για το Ειδικό Χωροταξικό των ΑΠΕ και για το νόμο της κυβέρνησης Παπανδρέου για την «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση κλιματικής αλλαγής», δεν υπήρξε σχεδόν κανείς, συμπεριλαμβανομένων των θεσμικών φορέων, που να μην υποστήριξε ότι οι ΑΠΕ δεν θα πρέπει να γίνονται μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις.

 

 

Το πραξικόπημα όμως είχε ήδη γίνει με το ν. 2941/2001 –τον ίδιο νόμο που προέβλεψε και τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις– κι αυτό όχι μόνο δεν ανατράπηκε, αλλά αντίθετα, ενισχύθηκε με τη μεταγενέστερη νομοθεσία. Ο νόμος του 2001 είχε τροποποιήσει το Δασικό νόμο έτσι ώστε να επιτρέπει –κατ’ εξαίρεση της γενικής απαγόρευσης για λόγους προστασίας– την εγκατάσταση σε δάση και δασικές εκτάσεις, των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και των συνοδών τους έργων, όπως και των αγωγών φυσικού αερίου και μάλιστα με αναδρομική ισχύ! Από τότε και στο εξής η εξαίρεση έγινε κανόνας και αξιοποιήθηκε στην εγκατάσταση αιολικών σταθμών στα βουνά σε όλη τη χώρα.

Αναρωτιέται κανείς πότε θα μετρηθεί από κάποια έρευνα το συνολικό μέγεθος των «εξαιρέσεων» και οι δραματικές τους συνέπειες στα δάση και τις δασικές εκτάσεις!

Το 2013, το ΣτΕ, με την απόφασή του που έκρινε νόμιμο το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τις ΑΠΕ, απέρριψε –μεταξύ άλλων– τους λόγους προσφυγής που είχαν σχέση με την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων. Αυτό έγινε παρά το γεγονός ότι ακόμα και η Μελέτη Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης του Ειδικού Χωροταξικού υποδείκνυε, «να προστεθεί στις περιοχές αποκλεισμού, ρητή αναφορά για τα δάση και τις αναδασωτέες εκτάσεις». Κι αυτό γιατί «η αποψίλωση έστω και μικρών τέτοιων εκτάσεων για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών και συνοδών τους έργων, θα είχε σημαντικά μεγαλύτερο περιβαλλοντικό κόστος από τα προσδοκώμενα οφέλη της καθαρής ενέργειας» (σελ. 304 της ΣΜΠΕ). 

 

Οι τραγικές συνέπειες για το περιβάλλον και την κοινωνία

Η εγκατάσταση ενεργειακών έργων στα δάση και τις δασικές εκτάσεις επεκτάθηκε στη συνέχεια (2014) στις εγκαταστάσεις αντλησιοταμίευσης και στις εγκαταστάσεις άντλησης υδρογονανθράκων. Αυτό ήταν το μεγάλο δώρο του πολιτικού συστήματος στους επενδυτές κάθε είδους ενεργειακών έργων: η απρόσκοπτη πρόσβαση στο δασικό πλούτο της χώρας!

Έτσι το κλίμα άλλαξε άρδην σε σχέση με το καθεστώς χαρακτηρισμού εκτάσεων από τις δασικές υπηρεσίες. Αν πριν οι πιέσεις που ασκούνταν στις Δασικές υπηρεσίες αποσκοπούσαν στο να μην χαρακτηριστεί μια έκταση δάσος ή δασική προκειμένου να μην εμποδιστεί καμιά επένδυση, ξαφνικά αυτό αντιστράφηκε. Το κράτος και τους επενδυτές συνέφερε πλέον οι εκτάσεις ενδιαφέροντος για ενεργειακά έργα να χαρακτηρίζονται ως δάση και δασικές εκτάσεις!

Η Άδεια Επέμβασης σε δάσος και δασική έκταση που παρέχουν οι Δασικές Υπηρεσίες για την εκτέλεση των έργων, ενσωματώνεται στην Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), χωρίς να απαιτούνται τίτλοι ιδιοκτησίας ή συμφωνητικά μίσθωσης γης για την έκδοσή της.

Ωστόσο, ο κάθε ιδιοκτήτης γης μπορεί να μην έχει μάθει τίποτα για όλα αυτά και πράγματι έτσι συνέβαινε και συμβαίνει ακόμα. Η διαδικασία χαρακτηρισμού της έκτασης από τη Δασική υπηρεσία δεν γίνεται αντιληπτή όταν ανακοινώνεται στα ψιλά γράμματα κάποιων εφημερίδων που κανείς δε διαβάζει. Και όταν η κάθε Αποκεντρωμένη Διοίκηση αποφασίσει ότι «δεν ασκήθηκαν αντιρρήσεις» στις Πράξεις Χαρακτηρισμού Εκτάσεων που έχουν γίνει, η γη ενοικιάζεται από το Δημόσιο με την ίδια διαδικασία που ενοικιάζεται Δημόσια γη στους μελισσοκόμους!

Οι ιδιοκτήτες γης ακόμα και αν διαθέτουν τίτλους ιδιοκτησίας, δεν έχουν άλλη εναλλακτική από το να ξεκινήσουν ατέρμονες δικαστικές διαδικασίες για να το αποδείξουν.

Παράλληλα, η Αυτοδιοίκηση χάνει το δικαίωμά της να διαχειρίζεται τη δημοτική περιουσία με δικές της προτεραιότητες.

 

Κοινόχρηστα!

Ωστόσο όλη η συζήτηση για το ιδιοκτησιακό των δασών και δασικών εκτάσεων, απομακρύνει τη συζήτηση από το βασικό πρόβλημα που είναι ότι τα δάση, δημόσια ή ιδιωτικά, αποτελούν ένα κοινόχρηστο πόρο. Οι προσπάθειες του πολιτικού συστήματος να αποστερήσουν τον πόρο αυτό από την κοινωνία είναι διαχρονικές. Ίσως δεν θυμούνται όλοι ότι η απόπειρα συνταγματικής αναθεώρησης της κυβέρνησης Καραμανλή με στόχο τις ιδιωτικοποιήσεις, δεν αφορούσε μόνο το άρθρο 16 αλλά και το άρθρο 24 του Συντάγματος.

«Τα δημόσια δασικά οικοσυστήματα, ως κοινόχρηστα πράγματα, αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο του ζωτικού χώρου του ανθρώπου κατά την απολύτως κρατούσα άποψη στη σύγχρονη επιστήμη και νομολογία των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας μας. Τα δημόσια δάση και οι δημόσιες δασικές εκτάσεις, λόγω των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών τους, του κυρίου προορισμού τους και της ελεύθερης χρήσης τους από τους πολίτες, συγκαταλέγονται στα κοινόχρηστα πράγματα.»

 

* Ο κοινόχρηστος χαρακτήρας των δασών στη νομολογία των ανωτάτων δικαστηρίων (www.dasarxeio.com)

 

Πηγή: ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ, επιμέλεια Βάνα Σφακιανάκη