Έξυπνες Πόλεις : Πώς οι ΤΠΕ επηρεάζουν την Αστική τους Ανάπτυξη και επανα-προσδιορίζουν την Προβολή τους

» Η «έξυπνη πόλη» είναι μία από τις λέξεις-κλειδιά που χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για να καθοριστεί το  brand της πόλης. Ωστόσο, δεν είναι πάντοτε σαφές τι σημαίνει ο όρος. «Έξυπνη» με την έννοια της βιώσιμης ή απλώς τεχνολογικά αναπτυγμένης;

Πήραμε συνέντευξη από την Olga Kolotouchkina , Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο CEU San Pablo Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης, και τον GILDO SEISDEDOS , καθηγητή στο IE Business School, στη Μαδρίτη, οι οποίοι συνεργάστηκαν για την έρευνά τους «place branding strategies in the context of new smart cities: Songdo IBD, Masdar and Skolkovo» για τους αναγνώστες του ακαδημαϊκού περιοδικού PLACE BRANDING AND PUBLIC DIPLOMACY.

 

Γιατί οι πόλεις θέλουν να είναι «έξυπνες» – και τι σημαίνει «έξυπνη πόλη»;

Καθώς οι πόλεις έχουν γίνει ισχυροί πόλοι έλξης για τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ο αστικός πληθυσμός συνεχίζει να αυξάνεται σταθερά. Αν και αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι θετική για τον οικονομικό πλούτο των αστικών περιοχών, η κατανομή του χώρου, η απασχολησιμότητα των πόλεων καθώς και η βιωσιμότητά τους αποτελούν βασική πρόκληση.

Στο πλαίσιο αυτό, οι έξυπνες πόλεις οδηγούν σε πρακτικές αστικής καινοτομίας για τη βελτιστοποίηση των αστικών ροών, την παροχή βασικών υπηρεσιών στους κατοίκους, καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Το εύρος των έξυπνων πρωτοβουλιών που υλοποιούνται από τις πόλεις είναι σήμερα πολύ μεγάλο:

από εξελιγμένες πλατφόρμες που λειτουργούν σε επίπεδο πόλης προκειμένου να μετρήσουν, να καταγράψουν, να συνδεθούν και να διαχειριστούν όλα τα βασικά αστικά συστήματα, μέχρι μια μεγάλη ποικιλία συγκεκριμένων εφαρμογών που βελτιστοποιούν οτιδήποτε: από χώρους στάθμευσης , μέχρι λύσεις εξοικονόμησης ενέργειας.

Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες συνδέονται στενά με τις εξελίξεις στον τομέα των οπτικών ινών, την εξελιγμένη εικονική πραγματικότητα, το Διαδίκτυο, την αισθητική, τα μεγάλα δεδομένα και το cloud computing.

Η έξυπνη τεχνολογία καθιστά τις πόλεις πιο βιώσιμες, εύχρηστες και προβλέψιμες.

Η άλλη προοπτική της αστικής έξαρσης σχετίζεται με την ικανότητα των αστικών χώρων να ενισχύουν τη συλλογική νοημοσύνη, τη δημιουργικότητα και την εφευρετικότητα των κατοίκων τους. Οι πόλεις γίνονται μοναδικά εργαστήρια επιχειρηματικότητας των πολιτών, κοινωνικής κινητοποίησης, καθώς και δημιουργίας περιεχομένου και νέων μορφών ψηφιακής αναπαράστασης χώρων. Αυτή η κοινωνική καινοτομία συνδέεται επίσης στενά με την τεχνολογική καινοτομία του αστικού χώρου.

  

Πώς μπορούν οι πόλεις να αξιοποιήσουν τις ΤΠΕ στην αστική ανάπτυξη και εκπροσώπηση (branding);

Η ψηφιακή αντιπροσώπευση των πόλεων, καθώς και οι καινοτόμες μορφές αστικής επικοινωνίας, δείχνουν την αυξανόμενη εξάρτηση των πόλεων από την τεχνολογική καινοτομία, προκειμένου να ενισχυθεί η φήμη τους και η παγκόσμια σημασία τους ως δυναμικών, οραματικών και προσαρμοστικών χώρων.

Σχεδόν όλα τα Δημαρχεία των πόλεων και οι τουριστικές αρχές παρέχουν βασικές πληροφορίες, ειδήσεις, υπηρεσίες και πρωτοβουλίες μέσω διαδικτυακών πυλών με σημαντική εστίαση στη διαδραστική επικοινωνία με πολλαπλούς στόχους.

Η παρουσία των Δημαρχείων σε όλα τα σχετικά κοινωνικά δίκτυα και τα ψηφιακά κανάλια επικοινωνίας – όπως το Facebook, το Twitter, το Instagram ή το YouTube – είναι ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό αυτής της νέας αστικής ψηφιακής πραγματικότητας.

Μερικοί Δήμαρχοι έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν το προσωπικό τους email ή ακόμα και το WhatsApp για τακτική επικοινωνία με τους πολίτες τους.

Από την άλλη πλευρά, συγκεκριμένες εφαρμογές που διευκολύνουν επιλογές ψυχαγωγίας, μετακίνησης ή ψώνια γίνονται ολοένα και συχνότερες σήμερα.

Η δυναμική της τοπικής έρευνας και εξερεύνησης από τους πιθανούς και υπάρχοντες φορείς, η διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τον τόπο, καθώς και η αλληλεπίδρασή τους με την πόλη, συνυπάρχουν ολοένα και περισσότερο στο νέο ψηφιακό αστικό περιβάλλον.

 

Ποιος είναι ο αντίκτυπος της «νοημοσύνης» μιας πόλης στην ανταγωνιστικότητα και τη φήμη της;

Η τεχνολογία και η εμπνευσμένη αστικοποίηση γίνεται μια από τις βασικές ανταγωνιστικές αξίες του τόπου. Το να είσαι «έξυπνος» σημαίνει αποδοτικότητα, βιωσιμότητα και ευημερία. Όλες αυτές οι αξίες είναι σημαντικές αιτίες για τους επισκέπτες, τους επενδυτές και τα παγκόσμια ταλέντα.

Μια πρόσφατη έρευνα της Spanish Telecom Telefonica διαπίστωσε ότι το 70% των χρηστών του Διαδικτύου θεωρούν ότι μια τεχνολογικά προηγμένη πόλη είναι ένα πιο ελκυστικό μέρος για να ζήσει, να εργαστεί και να επισκεφθεί κάποιος.

Επιπλέον, διαδικτυακοί τόποι όπως INNOVATION CITIES INDEX, EUROPEANDIGITAL CITIES INDEX , GLOBAL POWER CITY INDEX Η CITY REPTRAK   περιλαμβάνουν την τεχνολογική ή / και Ψηφιακή Καινοτομία και Ψηφιακή Οικονομία των πιο προηγμένων και ισχυρών πόλεων.

 

Ποια είναι τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά των στρατηγικών branding των νέων έξυπνων πόλεων, όπως η Songdo International Business District (Songdo IBD) στην Νότια Κορέα, η πόλη Masdar στο Αμπού Ντάμπι ή η πόλη Skolkovo στη Ρωσία;

Οι τρεις πόλεις που καλύπτονται από την έρευνά μας είναι εξ ολοκλήρου νέες πόλεις που χτίστηκαν σύμφωνα με έξυπνες αρχές Μας ενδιέφερε ιδιαίτερα να εξετάσουμε αυτές τις περιπτώσεις λόγω της ιδιαιτερότητάς τους ως έξυπνα αστικά πειράματα -εργαστήρια.

Μεταξύ των σημαντικότερων χαρακτηριστικών τους, το πρώτο που επισημαίνεται είναι η μικτή συμμετοχή του δημοσίου-ιδιωτικού τομέα: όλες οι πόλεις χτίστηκαν από και για τις κορυφαίες τεχνολογικές εταιρείες. Αυτές οι εταιρείες πληροφορικής που ασχολούνται με την αστική ανάπτυξη μαζί με άλλες εταιρείες πληροφορικής που μετεγκαθίστανται σε αυτές τις πόλεις είναι σήμερα οι βασικοί πρεσβευτές τους, συμβάλλοντας στην προβολή και συνάφεια κάθε αστικού έργου.

Αυτή η προσέγγιση συνεργασίας μεταξύ μιας πόλης και των εγχώριων επιχειρησιακών της εταιρειών είναι ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό των τριών πόλεων- μοντέλων, αναδεικνύοντας μια σαφή εμπορική και επιχειρηματική λογική ως βασική κινητήρια δύναμη αυτών των έξυπνων εξελίξεων στην πόλη.

Μια άλλη πτυχή που αξίζει να εξεταστεί στο πλαίσιο αυτό είναι η μονολιθικά  (ενιαία) οπτική ταυτότητα που αναπτύχθηκε στις περιπτώσεις των πόλεων Skolkovo και Masdar υπό την εταιρική ομπρέλα των κατασκευαστών τους, μεγάλων δημόσιων και ιδιωτικών εταιρειών.

Τα όρια μεταξύ επιχειρηματικών και αστικών έργων είναι θολά και οι πόλεις αυτές θεωρούνται περισσότερο ως υποκατηγορίες ενός μεγαλύτερου πλαισίου εκμετάλλευσης, παρά μοναδικές και αυθεντικές πόλεις, όπως αυτές ισχυρίζονται ότι είναι.

Το δεύτερο χαρακτηριστικό των τριών πόλεων είναι η εστίασή τους στην προσέλκυση εξειδικευμένων και ταλαντούχων κατοίκων . Αυτός ο στόχος περιλαμβάνει κυρίως εργαζομένους πολυεθνικών εταιρειών, ιδιοκτήτες τεχνολογικών επιχειρήσεων, ερευνητές και μεταπτυχιακούς φοιτητές στους οποίους προσφέρεται ένα ευρύ φάσμα φορολογικών κινήτρων και επιδοτήσεων για τη διευκόλυνση της μεταφοράς τους σε αυτά τα έξυπνα περιβάλλοντα.

Επίσης, σχετίζεται με το προφίλ των κατοίκων, και τις επιλογές στέγασης και διαμονής σε αυτές τις πόλεις. Παρέχονται εγκαταστάσεις στέγασης με τις πιο καινοτόμες λύσεις, ωστόσο μόνο η Songdo IBD προσφέρει επιλογές ιδιοκτησίας και ενοικίασης.

Στην περίπτωση του Skolkovo και του Masdar, οι κάτοικοι δεν μπορούν να γίνουν ιδιοκτήτες ακινήτων, μόνο η μίσθωση είναι διαθέσιμη γι ‘αυτούς. Αυτές οι νέες έξυπνες πόλεις επομένως χτίζονται ως ελκυστικά περιβάλλοντα για τους κατοίκους υψηλής ειδίκευσης οι οποίοι δεν θα μπορούν να αναλάβουν το ρόλο τους ως πραγματικών πολιτών του τόπου. Η δέσμευσή τους στον τόπο θα εξαρτάται πάντοτε από την περίοδο απασχόλησής τους σε μία από τις εταιρείες επιχειρηματικών συνεργατών που βρίσκονται στην πόλη.

 

Πώς μπορούν οι προσεγγίσεις έξυπνων πόλεων να βοηθήσουν τους ντόπιους να προωθήσουν την ταυτότητα της κοινότητας; 

Η φύση των νέων έξυπνων πόλεων που αναδύονται σε ολόκληρο τον κόσμο τις καθιστά εξαιρετικά σημεία αναφοράς για μια στενή παρατήρηση της δυναμικής του branding. Ο ρόλος των πολιτών τους καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικός εξαιτίας της τεχνολογικής ενδυνάμωσης της αστικοποίησης που καθοδηγείται από τις ΤΠΕ.

Ο καλύτερος συνδυασμός τεχνολογίας και ανθρώπινου κεφαλαίου αποτελεί βασική πρόκληση για αυτά τα μέρη εάν επιδιώκουν να γίνουν πραγματικά αυθεντικοί και ζωντανοί τόποι, ενθαρρύνοντας τη διάδοση της γνώσης και υιοθετώντας τις καλύτερες αστικές πρακτικές για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του ψηφιακού χάσματος και της κοινωνικής ανισότητας.

 

Ποιοι είναι οι κύριοι κίνδυνοι και οι παγίδες που συνδέονται με τις έξυπνες πόλεις και την ανταγωνιστικότητα των πόλεων, καθώς και τη φήμη;

Πρώτα απ’ όλα, η διαφημιστική εκστρατεία της έξυπνης πόλης τείνει να επικεντρώνεται στην τεχνολογία, ξεχνώντας ότι η τεχνολογία είναι απλώς ένα μέσο για την επίτευξη υψηλότερων επιπέδων ικανοποίησης των πολιτών και όχι ενός στόχου για τον εαυτό της.

Οι τεχνοκράτες θα μπορούσαν να βρουν μια πλήρως αναπτυγμένη έξυπνη πόλη όσον αφορά την τεχνολογία, αλλά αυτό πρέπει να συνδεθεί με μια γρήγορη ανταπόκριση, όσον αφορά την αντίδραση στα αιτήματα των πολιτών. Από αυτή την προοπτική, «η ταυτοποίηση της έξυπνης πόλης με τεχνικές που δεν επηρεάζουν την καθημερινότητά μου» είναι μια αυξανόμενη αντίληψη των πολιτών που πρέπει να αντιμετωπιστεί, καθώς δεν είναι καθόλου έτσι.

Σε αυτή την περίπτωση, ορισμένες έξυπνες εξελίξεις στην πόλη θα μπορούσαν να περιορίσουν τον «αστικό αυθορμητισμό», καθώς οι διαδικασίες και η ακαμψία των τεχνολογικών πλαισίων μπορούν να περιορίσουν τη δημιουργικότητα και την καινοτομία.

 

Ποια θέματα που σχετίζονται με τις έξυπνες πόλεις, το branding της πόλης, την αστική αειφορία και τη συμμετοχή της κοινότητας θα θεωρούσατε σημαντικό να αντιμετωπίσετε σε μελλοντικές έρευνες;

Μια έρευνα επικεντρωμένη στην αξιολόγηση της εξέλιξης του προφίλ των πολιτών, προσδιορίζοντας το επίπεδο του κοινωνικού τους ακτιβισμού και της ικανότητάς τους να γίνουν αληθινοί δημιουργοί θα μπορούσε να παράσχει γνώσεις σχετικά με την ολιστική διάσταση και την πιθανή ανθρώπινη κλίμακα αυτών των νέων έξυπνων θέσεων.

Από μια πιο τεχνολογική άποψη, η εφαρμογή blockchain (αλυσίδα δεδομένων) έχει νόημα για τις πόλεις, ανοίγοντας ένα ενδιαφέρον νέο θέμα για έρευνα και πειραματισμό.

ΤΟ BLOCKCHAIN4CITIES περιλαμβάνει πολλά δεδομένα: πολλούς διαφορετικούς διαχειριστές που μοιράζονται πληροφορίες, συνεχή ενημέρωση δεδομένων, πληροφορίες που πρέπει να προστατεύονται από χειραγώγηση και απάτη, πλήθος μεσαζόντων – κάνοντας τη διαχείριση πολύπλοκη και τη σύνδεση γρήγορη με πολλούς συμμετέχοντες που αλληλεπιδρούν.»

Μετάφραση Μαρία Βασιλάκη

Πηγή : CITYBRANDING.GR