Πως ξεχωρίζεις τα σημάδια που φανερώνουν παρουσία Κακόβουλου Λογισμικού

Με την τεχνολογία να αποκτά σημαίνοντα ρόλο στην καθημερινότητά μας, μοιραία αυξάνονται και οι κίνδυνοι που καραδοκούν. Οι επιτήδειοι βρίσκουν διαρκώς νέες μεθόδους για να υποκλέπτουν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, παρακάμπτοντας εύκολα ή δύσκολα τις δικλείδες ασφαλείας των χρηστών. Οι τελευταίοι όμως δεν είναι αβοήθητοι στον «αγώνα» τους ενάντια στο κακόβουλο λογισμικό, αφού με την κατάλληλη εκπαίδευση μπορούν να διαπιστώσουν αν κάτι δεν πηγαίνει καλά με τη συσκευή τους -υπολογιστή, tablet ή smartphone- ώστε να δράσουν άμεσα.

 

 

Τι είδους εκπαίδευση; Συνέχισε να διαβάζεις. Βρίσκεσαι σε καλό δρόμο…

 

Υπολογιστές

 

1.  Το μηχάνημα έχει γίνει υπερβολικά αργό

Ένα κοινό γνώρισμα αρκετών τύπων κακόβουλου λογισμικού είναι πως χρησιμοποιεί μεγάλο μέρος των πόρων του συστήματός σου. Δε χρειάζεται να το ζορίσεις ιδιαίτερα: η ταχύτητα απόκρισής του θα είναι απελπιστικά αργή, ακόμα κι όταν έχεις ανοιχτό ένα tab στον browser. Ένα ακόμα σημάδι που θα πρέπει να σε προβληματίσει, είναι η εκκίνηση λειτουργίας των ανεμιστήρων του υπολογιστή χωρίς εσύ να έχεις κάνει κάτι που να το δικαιολογεί. Σε πρώτη φάση άνοιξε τη Διαχείριση Εργασιών (Alt+Ctrl+Del) και έλεγξε προσεκτικά τα προγράμματα που τρέχουν σε προσκήνιο και παρασκήνιο έτσι ώστε να βρεις τον υπαίτιο.

 

2. Εμφανίζονται διαφημιστικά pop-up παράθυρα

Κλασσική περίπτωση spyware, κακόβουλου υλικού που έχει ως στόχο την υποκλοπή ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων. Τα pop-ups αυτά μπορεί να μοιάζουν με κακόγουστα διαφημιστικά παράθυρα, πλην όμως φέρνουν μαζί τους εφαρμογές και scripts που παρακολουθούν τις κινήσεις σου online, δυσχεραίνοντας παράλληλα και την πλοήγησή σου στο internet. Δε χρειάζεται να σου πούμε προφανώς ότι δε θα πρέπει να κλικάρεις επάνω σε αυτά, ό,τι και να γίνει, έτσι; Ακόμα και να τα κλείσεις, το πιθανότερο είναι πως θα επανέλθουν έπειτα από λίγο, οπότε ξεκίνα το σκανάρισμα με ένα καλό και ενημερωμένο antivirus.

 

3. «Κρασάρει» τακτικά

Εκεί που κάνεις ανέμελος τη δουλειά σου, ξαφνικά ο εφιάλτης της περίφημης μπλε οθόνης (blue screen of death ή BSOD για τους μυημένους) χτυπά από το πουθενά. Αν το φαινόμενο επαναλαμβάνεται τακτικά, τότε χωρίς να αποκλείσεις την πιθανότητα προβλήματος τεχνικής φύσης (ελαττωματική RAM, ανεπαρκής ψύξη κάρτας γραφικών κλπ) είναι μια καλή ευκαιρία να προβληματιστείς. Ενδεχομένως πίσω από τα συχνά «κρασαρίσματα» να βρίσκεται κάποιο ύποπτο λογισμικό, γι’ αυτό φρόντισε να ενημερώσεις το antivirus σου με τα πιο πρόσφατα virus definitions και άφησέ το να σκανάρει το σύστημά σου σπιθαμή προς σπιθαμή.

 

4. Το πρόγραμμα antivirus / firewall είναι απενεργοποιημένο

Μία κίνηση που χαρακτηρίζει το κακόβουλο λογισμικό, είναι να απενεργοποιήσει πρώτα-πρώτα το πρόγραμμα προστασίας των Windows, προκειμένου να συνεχίσει τη δράση του ανενόχλητο. Ευτυχώς για ‘σένα, τα Windows θα σε ενημερώσουν για την εξέλιξη αυτή με ένα μήνυμα, έτσι ώστε να λάβεις άμεσα μέτρα. Κλείσε όλα τα προγράμματα που εκτελούνται και δοκίμασε να ενεργοποιήσεις αυτό που είναι υπεύθυνο για την προστασία του συστήματός σου. Αν δε βγάλεις άκρη, δοκίμασε με ένα δεύτερο. Κράτα backup από τα αρχεία σου και ενημέρωσε τα Windows. Δοκίμασε ξανά. Αν δε γίνει κάτι, επανάφερε τα Windows.

 

5. Λαμβάνεις μηνύματα σφάλματος

Η εμφάνιση μηνυμάτων σφάλματος στα Windows μια στο τόσο δεν είναι ανησυχητική. Όταν το φαινόμενο όμως επαναλαμβάνεται κατά συρροή, τότε κάτι πάει στραβά. Κατέβασε και εγκατάστησε όλες τις διαθέσιμες αναβαθμίσεις σε Windows και drivers και αφού επανεκκινήσεις τον υπολογιστή σου, παρακολούθησε τη λειτουργία του. Αν τα μηνύματα εξακολουθήσουν να εμφανίζονται, τότε ζήτα βοήθεια από το πρόγραμμα προστασίας του υπολογιστή σου. Παράλληλα με το σκανάρισμα, κάνε μία γρήγορη έρευνα στο internet για το μήνυμα που λαμβάνεις. Αν δε βρεις λύση, η επαναφορά των Windows είναι μονόδρομος.

 

6. Οι φίλοι σου παίρνουν emails και μηνύματα που ποτέ δεν έστειλες

Ξάφνου οι φίλοι και οι επαφές σου σε ενημερώνουν για ύποπτα emails με ακόμα πιο ύποπτα links που στάλθηκαν από εσένα. Εσύ όμως δεν έχεις ιδέα. Πρόβλημα και μάλιστα μεγάλο: το όνομα χρήστη/email και ο κωδικός πρόσβασής σου για τη συγκεκριμένη υπηρεσία (τουλάχιστον) έχουν διαρρεύσει με αποτέλεσμα κάποιο τρίτο πρόσωπο (ή bot) να έχει αποκτήσει πρόσβαση σε αυτή. Αρχικά διασταύρωσε ότι όντως τα μηνύματα έφυγαν από εσένα (θα πρέπει να είναι στα απεσταλμένα σου). Εν συνεχεία αποσυνδέσου από όλους σου τους λογαριασμούς και σκάναρε το σύστημά σου για κακόβουλο λογισμικό. Από μία «καθαρή» συσκευή άλλαξε κωδικούς πρόσβασης, επιλέγοντας και διαφορετικό για κάθε λογαριασμό σου.

 

Smartphones – Tablets

 

1. Η εφαρμογή που κατέβασες ζητά υπερβολικά πολλά permissions

Το συγκεκριμένο πρόβλημα εμφανίζεται ως επί το πλείστον σε συσκευές Android. Θα το παρατηρήσεις κυρίως σε εφαρμογές για το ποιόν των οποίων δεν είσαι και τόσο σίγουρος. Το καλό εδώ είναι ότι αν «μυριστείς» το πρόβλημα πριν δώσεις την έγκρισή σου, τότε θα έχεις γλιτώσει. Αυτό που μπορείς να κάνεις, είναι να σκέφτεσαι, αν τα permissions που ζητά ένα app αμέσως μετά την εγκατάστασή του έχουν νόημα. Άπαξ και συμφωνήσεις, τότε τα πράγματα είναι ζόρικα. Δοκίμασε να απεγκαταστήσεις το app και χρησιμοποίησε ένα antivirus για να διαπιστώσεις την κατάσταση της συσκευής.

 

2. Εμφανίζονται διαφημιστικά pop-ups

Τα διαφημιστικά pop-ups που σε ενημερώνουν ότι κάτι κέρδισες επειδή χρησιμοποιείς συγκεκριμένο πάροχο (έχοντας βρει τις σχετικές πληροφορίες από την IP σου) είναι εξίσου ύποπτα σε Android και iOS. Ευτυχώς μπορείς να ξεμπερδέψεις από δαύτα σχετικά εύκολα. Μην πατήσεις στο πλήκτρο κλεισίματος που υπάρχει μέσα στο pop-up, ειδάλλως τα πράγματα θα γίνουν πολύ χειρότερα. Αντ’ αυτού, κλείσε το tab και εν συνεχεία τον browser. Όταν τον επανεκκινήσεις, διάγραψε το ιστορικό (“history and website data” στον Safari, “browsing data” στον Chrome). Καλού-κακού κάνε το ίδιο στον browser του Facebook και του Twitter.

 

3. Η μπαταρία σου εξαντλείται ταχύτερα του κανονικού

Αν από εκεί που δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα, ξάφνου η μπαταρία της συσκευής σου αδειάζει σε χρόνο-ρεκόρ, τότε το θέμα ενδεχομένως να μην έχει να κάνει μαζί της αλλά με πιθανό κακόβουλο λογισμικό που έχει «φωλιάσει» στο smartphone/tablet σου και δε λέει να φύγει. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό, είναι οι διεργασίες που τρέχουν στο παρασκήνιο. Σκέψου λοιπόν αν εγκατέστησες πρόσφατα κάποιο app και αν όντως έκανες κάτι τέτοιο, αφαίρεσέ το άμεσα. Σκάναρε τη συσκευή σου και με ένα πρόγραμμα antivirus και θα πρέπει να είσαι εντάξει.

 

Πάνω απ’ όλα προσοχή

Το βασικότερο όλων είναι να μην εφησυχάζεις ποτέ και να παραμένεις υποψιασμένος. Όσο εξελιγμένοι κι αν είναι οι μέθοδοι των επιτήδειων, με λίγη προσοχή και καθαρή σκέψη θα είσαι πάντοτε ένα βήμα μπροστά τους, εξασφαλίζοντας την καλή λειτουργία των συσκευών σου και την προστασία των προσωπικών σου δεδομένων. Σκέψου καλά πριν κλικάρεις σε κάποιο link και έλεγχε πάντοτε την ταυτότητα του αποστολέα ενός μηνύματος ή email. Μην αποκαλύπτεις τους προσωπικούς σου κωδικούς σε κανέναν και για τίποτα και επιτέλους σταμάτα να χρησιμοποιείς τους ίδιους συνδυασμούς ονόματος χρήστη/κωδικού πρόσβασης.

 

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ