Σελίδες

Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2021

Πυρήνες της Αστικής Αθήνας. Του Νίκου Βατόπουλου

Μια πρωτεύουσα οφείλει να έχει πυκνό ιστό, πλούσιο σε νοήματα και συνειρμούς. Στην Αθήνα, αυτός ο πλούτος υπάρχει, αλλά συχνά είναι αφανής ή ακόμη και συκοφαντημένος, ενώ όλα όσα μας αρέσουν στην πόλη, τα ωραία κτίρια, οι αφηγήσεις και η ατμόσφαιρα, πηγάζουν από αυτές τις δεξαμενές της νεότερης ιστορίας της. Έπειτα από καθυστερήσεις ετών, θα παραδοθεί ένας νέος μουσειακός χώρος, στην οδό Μαυρομιχάλη 6, εκεί όπου ο Τσίλλερ είχε χτίσει το σπίτι του πριν από σχεδόν 140 χρόνια. 

 


Είχαμε συνηθίσει να το βλέπουμε καλυμμένο με σκαλωσιές και λινάτσες, αλλά αυτή η μόνιμη ανορθογραφία τακτοποιείται με τον καλύτερο τρόπο, χάρη στη δουλειά που έγινε στο υπουργείο Πολιτισμού, και αυτό πρέπει να αναγνωρίζεται.

Πολλά χρόνια τώρα, η νεότερη αρχιτεκτονική κληρονομιά της Αθήνας ήταν φτωχός συγγενής· αυτό δείχνει να αλλάζει. Έστω και με μεμονωμένες περιπτώσεις, αυτό πρέπει να αλλάξει. Διάβαζα το εκτενές ρεπορτάζ της συναδέλφου Γιώτας Συκκά, που επί σειράν ετών παρακολουθεί τις εργασίες μετατροπής αυτού του εξαιρετικά σημαντικού κτιρίου σε μουσείο, παράρτημα του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου. Εκεί θα στεγαστεί η συλλογή του Σπυρίδωνος Λοβέρδου (1874-1936), τραπεζίτη και συλλέκτη από την Κεφαλονιά, με την ονομαστή βιβλιοθήκη του και τον πυκνό πνευματικό κόσμο που συντηρούσε σε αυτό το σπίτι του Τσίλλερ όταν περιήλθε στην κυριότητά του.

Ο Τσίλλερ είχε χτίσει το σπίτι του στη Μαυρομιχάλη, κοντά στην Ακαδημίας, γείτονας για ένα διάστημα του Χαρίλαου Τρικούπη και της αδελφής του Σοφίας, στα όρια της Νεάπολης και κοντά στην Τριλογία. Οι Καρυάτιδες στην πρόσοψη συμπυκνώνουν το τσιλλερικό ιδεώδες, προσαρμοσμένο στην κλίμακα μιας διώροφης οικίας, αλλά αυτό που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι οι μεταγενέστερες, μεσοπολεμικές παρεμβάσεις και προεκτάσεις στο εσωτερικό του κτιρίου. Στην εποχή που ιδιοκτήτης ήταν ο Λοβέρδος, εκλήθη ο αρχιτέκτων Αριστοτέλης Ζάχος να δώσει το αισθητικό αποτύπωμα, με εκείνο το ιδιόμορφο μεσοπολεμικό ιδίωμα της νεοβυζαντινής αρ νουβό και της συναίρεσης των λόγιων και των λαϊκών στοιχείων σύμφωνα με τις πνευματικές αναζητήσεις του ελληνικού Μεσοπολέμου.

Και είναι τώρα αυτό το σπίτι μια σύνθεση της ιστορίας του εξαστισμού της ελληνικής κοινωνίας, από την τσιλλερική αισθητική με τις νεοαναγεννησιακές διαφυγές ώς τις μεγάλες ιδεολογικές συμπεριλήψεις του Μεσοπολέμου. Μια εκδοχή της ίδιας της Αθήνας, ευπρόσδεκτα πυκνής. 

Πηγή: Νίκος Βατόπουλος - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.