Γροιλανδία: Ψυχρός πόλεμος... στην κυριολεξία. Του Κώστα Αργυρού

Ατομικά υποβρύχια και παγοθραυστικά, συστήματα δορυφορικής παρακολούθησης και στρατηγικά σχέδια που δίνουν το έναυσμα ακόμα και για παραλογισμούς. Η παγωμένη Γροιλανδία, το μεγαλύτερο νησί του κόσμου, αυτόνομο μεν, αλλά υπό δανική κυριαρχία από το 1814, αποτελεί ένα επιπλέον σημείο τριβής των μεγάλων του πλανήτη, άσχετα αν δεν συγκεντρώνει τα φώτα της δημοσιότητας, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στην Ουκρανία.

 

Από την αλλοπρόσαλλη πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ το 2019 «να αγοράσουμε όλο το νησί», έως τον αυτοπροσδιορισμό της Κίνας ως χώρας «γειτονικής με την Αρκτική» μέχρι τις ασκήσεις των ρωσικών ατομικών υποβρυχίων κάτω από τους πάγους, το παιχνίδι έχει ανάψει για τα καλά.

Πιθανώς καμιά από τις τρεις μεγάλες δυνάμεις να μην νιώθει άνετα με το αποτέλεσμα των εκλογών, που έγιναν εκεί στις αρχές του μήνα και ανέτρεψαν τα δεδομένα, σε μια «χώρα» 56 χιλιάδων μόλις κατοίκων, που μαστίζεται από τη φτώχεια, τον αλκοολισμό και τις αυτοκτονίες και προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στο αίτημα των κατοίκων της, Ινουίτ (Εσκιμώων) για περισσότερη αυτονομία, αλλά και την ανάγκη για περισσότερη στήριξη από τη «μαμά Δανία». Αυτή τη φορά ένα κόμμα που τοποθετείται στο χώρο της Αριστεράς το Inuit Ataqatigiit (IA) με ηγέτη τον 34χρονο Mute B. Egede κατόρθωσε να κερδίσει την πρώτη θέση με ένα ποσοστό 37%, προσπερνώντας τους κυβερνώντες σοσιαλιστές και να έχει πλειοψηφία στο κοινοβούλιο των 31 εδρών μαζί με το μικρότερο κόμμα Naleraq του Hans Enoksen. Στην Κοπεγχάγη, η εφημερίδα «Πολίτικεν» έκανε λόγο για μια ιστορική εκλογή, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως επαναστατική.

Οι λόγοι δεν πρέπει να αναζητηθούν μόνο στο τι αντιπροσωπεύει κοινωνικά το ΙΑ, η «Κοινότητα των Ανθρώπων» όπως είναι η ελεύθερη μετάφρασή του, το οποίο ειδικά παλιότερα μιλούσε για ένα «γνήσιο» σοσιαλισμό, αλλά και πλήρη αυτονομία από την Δανία και έξοδο από την ΕΕ. Η ανησυχία στο Πεκίνο, την Μόσχα, την Ουάσιγκτον αλλά και στην «γειτονική» Νορβηγία και στον Καναδά έχει να κάνει με το γεγονός ότι το κόμμα αυτοπροσδιορίζεται και ως οικολογικό. Συνεπώς, αντιτίθεται σε διάφορα «επενδυτικά σχέδια» εκμετάλλευσης φυσικών πόρων που βρίσκονται κάτω από τους πάγους, που και αυτοί έχουν αρχίσει να λιώνουν επικίνδυνα. Είτε πρόκειται για κοιτάσματα πετρελαίου, είτε για ουράνιο, είτε κυρίως για τις αποκαλούμενες «σπάνιες γαίες», ορυκτά ζωτικά αναγκαία για την κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, κινητών ή μπαταριών για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αλλά και για τη στρατιωτική βιομηχανία, η Γροιλανδία φαίνεται να είναι προικισμένη από τη φύση. Μια αυστραλιανή εταιρία, με συμμετοχή κινέζικων κεφαλαίων ενδιαφερόταν για την εξόρυξη αυτών των «σπάνιων γαιών», υποσχόμενη θέσεις εργασίας και περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο για την Γροιλανδία.

Όμως, η νέα κυβέρνηση δείχνει διατεθιμένη να μην δεχτεί τη σχετική «προσφορά». Πρώτον γιατί τα προσδοκώμενα κέρδη για τις ξένες εταιρίες θα είναι πολλαπλάσια, αλλά και γιατί το όλο έργο εγκυμονεί σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους. Εκτός αυτού, κάποιοι απεχθάνονται την προοπτική της πλήρους οικονομικής εξάρτησης από την Κίνα, η οποία μιλάει στο μεταξύ και για τον «πολικό δρόμο του μεταξιού».

Το ενδιαφέρον δεν έγκειται μόνο στα διάφορα κοιτάσματα. Οι Κινέζοι ενδιαφέρονται και για το άνοιγμα νέων εμπορικών διαδρόμων. Τώρα που λιώνουν οι πάγοι στέλνουν παγοθραυστικά στην περιοχή και σχεδιάζουν ένα νέο δορυφορικό σύστημα παρακολούθησης της Αρκτικής. Κάτι που δεν αρέσει ούτε στη Μόσχα που αναλαμβάνει το Μάιο την προεδρία στο λεγόμενο Συμβούλιο της Αρκτικής, το οποίο ασχολείται με την περιφερειακή συνεργασία στην ευρύτερη περιοχή, αλλά ούτε και στην Ουάσιγκτον. Μπορεί ο Τζο Μπάιντεν να μην έχει τοποθετηθεί ακόμα και να μην συμμερίζεται τα τρελά σχέδια του προκατόχου του, αλλά πρόσφατη έκθεση του υπουργείου Αμυνας των ΗΠΑ με τον πολύ εύγλωττο τίτλο «Ανάκτηση της ηγεμονίας στην περιοχή της Αρκτικής» προειδοποιούσε για την ανάγκη να μη μείνουν αναπάντητες οι έντονες στρατιωτικές δραστηριότητες της Ρωσίας στον πολύ παγωμένο Βορρά της γης, κάνοντας λόγο για έναν στρατηγικής σημασίας διάδρομο, που αφορά την άμυνα της χώρας. Η Ρωσία από τη μεριά της διεκδικεί συνολικά μια έκταση που ξεπερνά το 1 εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα, μαζί με τα όποια κοιτάσματα, μπορούν να αντληθούν λόγω αλλαγής των κλιματικών συνθηκών και της εξέλιξης της εξορυκτικής τεχνολογίας. Είναι λοιπόν πολλά τα κρυμμένα μυστικά στους πάγους. Η συνέχεια προβλέπεται... απρόβλεπτη.

Πηγή: Κώστας Αργυρός - ΕΠΟΧΗ