Η γλώσσα των φυτών και η σημασία των αρωμάτων τους. Της Σοφίας Τριάντου

Το άρθρο «Η γλώσσα των φυτών και η σημασία των αρωμάτων τους» της Σοφίας Τριάντου δημοσιεύτηκε στο ελc. Η Σοφία Τριάντου είναι Βοτανολόγος.

 

Τα αρώματά τους γεννιούνται από τα αιθέρια έλαια των φυτών, γνωστά ως οι ευφυείς ουσίες της φύσης.

 

Πριν αρχίσω να εργάζομαι ως βοτανολόγος πίστευα ότι μόνο το ανθρώπινο είδος μιλά και όλο τo ζωικό βασίλειο εκφράζεται με τη δική του γλώσσα, ήχους και κραυγές συναισθημάτων. Όταν περπατούσα στα δάση και παρατηρούσα πόσο αδέξια ξεφύτρωναν τα φυτά, τα θεωρούσα άτυχα και πίστευα ότι αυτή είναι μια τυχαία θέση που ίσως μόνο ο ήλιος την επηρέαζε.

Μελετώντας στη συνέχεια τη βοτανολογία άρχισα να διαπιστώνω ότι δίπλα σε κάθε τσουκνίδα υπάρχει και μια μολόχα για να μας καταπραΰνει τον ερεθισμό που μπορεί να υποστούμε από το άγγιγμα της τσουκνίδας. Παρατηρούσα τον κισσό να πνίγει τα δέντρα, ανήμπορα στη δύναμη του χυμού του, ενώ τα πεύκα να να σκεπάζουν με τις πευκοβελόνες  μικρά περήφανα κυπαρίσσια μην μπορώντας να οδηγηθούν στο φως του ήλιου.

 

Ανακάλυψα τα αρώματα τους και με μεγάλη έκπληξη έμαθα τη σημασία τους. Γιατί τα αρώματα είναι η γλώσσα των φυτών. Τα αρώματά τους γεννιούνται από τα αιθέρια έλαια των φυτών, γνωστά ως οι ευφυείς ουσίες της φύσης. Είναι υπεύθυνα για την προστασία, για την επικονίαση και κυρίως για την επικοινωνία των φυτών. Χαρακτηριστική η ιστορία του Peter Wohlleben (δασολόγος) στο δάσος με τις ακακίες:

Οι καμηλοπαρδάλεις συνήθιζαν να τρώνε τις ακακίες, πράγμα που δεν τους άρεσε καθόλου! Έτσι για να προστατευτούν αποθήκευαν στα φύλλα τους κάποιες τοξικές ουσίες και οι καμηλοπαρδάλεις πάνε στις επόμενες. Οι ακακίες που πρέπει να προστατεύσουν τις επόμενες απελευθέρωναν αιθυλένιο, λέγοντας στις επόμενες ακακίες ότι υπάρχει κίνδυνος. Αμέσως όλα τα δέντρα αποθήκευαν τοξίνες στα φύλλα τους ώστε να προετοιμάζονται.

Τέτοιες διαδικασίες υπάρχουν και στα δικά μας δάση.

 

Θα έχετε δει στα βουνά μας τις υπέροχες βελανιδιές, αυτές για να σωθούν από τα έντομα, που τις πολεμούν, μεταφέρουν τανίνες στον φλοιό και στα φύλλα τους και έτσι, σκοτώνουν τα έντομα που τις βασανίζουν.

Όπως ο άνθρωπος έτσι και τα φυτά διαθέτουν την κρυφή γλώσσα του αρώματος, μια απλή ανθρώπινη σκέψη είναι η σημασία του ιδρώτα του συντρόφου μας. Μια μυρωδιά που κανείς δεν αγνοεί και ασυνείδητα πολλοί από εμάς είτε την δεχόμαστε είτε την απορρίπτουμε, σίγουρα παίζει καθοριστικό ρόλο στην επιλογή μας.

Τα παραπάνω, είναι από τους λόγους που κατανοούμε ότι ο κόσμος των φυτών δεν είναι και τόσο ειρηνικός, παρά τη σιωπή τους και την υπομονή, που πολλές φορές μας προσφέρουν. Ίσως και το χαρακτηριστικό της ακινησίας, μας δυναμώνει αυτό το συναίσθημα της ειρήνης παρόλα αυτά στον κάτω κόσμο των φυτών συμβαίνει κάτι πολύ διαφορετικό. Με μεγάλη επιμονή και δύναμη προσπαθούν να απλώσουν γερά τις ρίζες τους χωρίς δισταγμό και όταν εδραιωθούν, αποκτούν πάντα την εμμονή, τα κλαδιά τους να προσπεράσουν τα σκοτάδια.

 

Δηλαδή τα φυτά βλέπουν;

Σίγουρα δεν διαθέτουν το όργανο του ματιού, με ό,τι σημαίνει αυτό στον ανθρώπινο εγκέφαλο αλλά, όσο απλοί οργανισμοί και αν είναι δεν θα είχαν επιβιώσει αν δεν αντιλαμβάνονταν το φως του περιβάλλοντός τους, που έχει μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη, την επιβίωση και την αναπαραγωγή τους.

Θα έχετε συναντήσει πολλές φορές κλαδιά ή άνθη που προσπαθούν να εντοπίσουν τον δρόμο του ήλιου.

 

Ο Γιάννης Μανέτας (Καθηγητής Φυσιολογίας φυτών) υποστήριξε και έγραψε:

Τα φυτά αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους, καταγράφουν και ανταποκρίνονται στα ερεθίσματα, στην κυριολεξία το μετρούν, καταγράφουν και ανταποκρίνονται σε κάθε ερέθισμα, τρέφονται με χαρακτηριστικό και αυτάρκη τρόπο!

Ταλαντούχες υπάρξεις, τα φυτά έχουν τη δική τους τέχνη. Εντυπωσιακό το κεφάλι της παπαρούνας, όταν ώριμη πια, θυμιατίζει με μεγάλη επιδεξιότητα τους μαύρους σπόρους αναπαραγωγής. Τι νόημα θα είχε αν έπεφταν στις ρίζες της;

Και όμως για αυτό τον κόσμο που τον νομίζουμε ασυνείδητο υπάρχει άφθονη ευφυΐα, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας θα έχετε παρατηρήσει τα ξεθωριασμένα φύλλα στους δρόμους. Είναι η στιγμή που τα δέντρα αποφασίζουν να συγκροτήσουν τις δυνάμεις τους για τις δύσκολες μέρες του χειμώνα και όλοι οι χυμοί να απορροφηθούν στον κορμό τους, ο κορμός να ξεκουραστεί και όταν ξανάρθουν οι ηλιόλουστες μέρες να έχει τη δύναμη να παράγει φρέσκα φύλλα, φρέσκους καρπούς. Βέβαια όπως οι άνθρωποι έτσι και τα φυτά δεν έχουν όλα την ίδια συμπεριφορά. Πολλά κωνοφόρα παραμένουν πράσινα αλλά για να μην παγώσουν οι βελόνες τους αποθηκεύουν αντιψυκτικές ουσίες.

Ένας κόσμος που μας χαρίζει ομορφιά, ευφροσύνη ακόμα και οι «πονηριές» τους είναι άξιες της παρατήρησής μας.

Και αν τελικά η νοημοσύνη των φυτών έχει κοινά με εμάς τους θνητούς;

 

«Γνωρίζουμε το ένα χιλιοστό του ενός εκατοστού

από αυτά που η φύση μάς επιτρέπει να αντιληφθούμε.»

Alberto Einstein

 

Πηγή: Σοφία Τριάντου - ελc