Δικαίωμα στην Επισκευή: Ανοιχτές Πολιτικές για τα Δημόσια Ψηφιακά Αγαθά

Σύμφωνα με το άρθρο από το CREATIVECOMMONS.ORG, που ακολουθεί: το δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας δεν πρέπει να παρεμβαίνει με την ελευθερία σας για να αγοράσετε κάποιο αγαθό, αλλά ούτε στην ελευθερία σας να το επισκευάσετε,  να πειραματιστείτε με αυτό, να το ανακυκλώσετε, να το χρησιμοποιήσετε σε οποιαδήποτε συσκευή, να το δανείσετε, και στη συνέχεια να  το χαρίσετε (ή να το πουλήσετε), όταν τελειώσετε.

 

Πολλοί κάτοχοι πνευματικών δικαιωμάτων επιβαρύνουν το περιεχόμενό τους με τη διαχείριση ψηφιακών δικαιωμάτων (DRM) ή με περιοριστικές συμφωνίες αδειοδότησης που προσπαθούν να περιορίσουν τη χρήση, την τροποποίηση και τη διανομή έργων πνευματικής ιδιοκτησίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις,  γίνεται κατάχρηση του δίκαιου της πνευματικής ιδιοκτησίας, μέσω υπηρεσιών ελέγχου της πρόσβασης και της χρήσης του νόμιμα αποκτηθέντος περιεχομένου.

Ένα πρόσφατο παράδειγμα αφορά τον κατασκευαστή γεωργικών μηχανημάτων John Deere.  Ο John Deere προσπάθησε να χρησιμοποιήσει το νόμο περί πνευματικών δικαιωμάτων των ΗΠΑ για να

ΠΕΡΙΟΡΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΤΡΑΚΤΕΡ ΤΟΥ. Συγκεκριμένα, η εταιρεία ισχυρίστηκε ότι οι διατάξεις του DIGITAL MILLENNIUM COPYRIGHT ACT, της επιτρέπουν να περιορίσει την ικανότητα των αγροτών, να επιθεωρούν και να τροποποιήσουν το κώδικα λογισμικού των τρακτέρ για να διορθώσουν ή να ενισχύσουν τον εξοπλισμό που ήδη κατέχουν.

Κάθε τρία χρόνια η Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου φιλοξενεί επιχειρήματα από τα ενδιαφερόμενα μέρη που επιθυμούν να λάβουν απαλλαγή από τους κανόνες κατά της καταστρατήγησης του νόμου DMCA. Εάν χορηγηθεί η απαλλαγή, ο γεωργός θα είναι σε θέση νόμιμα (στο πλαίσιο των τεχνικών περιορισμών) να παρακάμψει το DRM, για να εξετάσει και να επισκευάσει τον εξοπλισμό του.  Ωστόσο, η  διαδικασία στην Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου δεν είναι τόσο εύκολη. Ο κατάλογος των κατηγοριών των εξαιρέσεων είναι αρκετά περιοριστικός, και απαιτεί τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν νέα στοιχεία κάθε τρία χρόνια προκειμένου να χορηγηθεί ανανέωση.

Αλλά η αρχή πίσω από «το αγοράσατε, σας ανήκει, μπορείτε να το επισκευάσετε» εκτείνεται πέρα από την ικανότητά μας να επισκευάσουμε, να πειραματιστούμε, και να καθορίσουμε τις τεχνολογίες για τις οποίες έχουμε νόμιμη πρόσβαση. Παρόμοιο θέμα υπάρχει και στην υπεράσπιση της θέσης μας ότι θα πρέπει να διανέμονται με ελεύθερες άδειες χρήσης τα έργα που  χρηματοδοτούνται από  δημόσιους πόρους.

Ακριβώς όπως χρειαζόμαστε κανόνες που προστατεύουν τους ανθρώπους στην πρόσβαση και χρήση του περιεχομένου και των τεχνολογιών που έχουν ήδη πληρώσει (όπως ένα John Deere τρακτέρ), έτσι ακριβώς χρειαζόμαστε δημόσιες πολιτικές που εγγυώνται τα δικαιώματα πρόσβασης και επαναχρησιμοποίησης σε πράγματα που πληρώνουμε όλοι μαζί, όπως η επιστημονική και ιατρική έρευνα, οι εκπαιδευτικοί πόροι,  το εκπαιδευτικό υλικό, και τα δεδομένα του δημόσιου τομέα.

Η χρήση ανοιχτών αδειών για τα δημόσια χρηματοδοτούμενα έργα, έχει πολλαπλά οφέλη για το κοινό. Για παράδειγμα, επιτρέπει τη συνεργασία μεταξύ των ερευνητών επειδή τα υλικά είναι νόμιμα «ανοιχτά» για τη συνεργασία, καθώς και για τη συνεχή βελτίωση. Κάνει την πρόσβαση ευκολότερη και φθηνότερη με την πάροδο του χρόνου, επειδή τα υλικά μοιράζονται ευρέως αντί να κλειδωθούν από πνευματικά δικαιώματα και αποκλειστικές άδειες που ωφελούν μόνο ένα μικρό αριθμό των κατόχων δικαιωμάτων.  Επιπρόσθετα, αυξάνει  την αποτελεσματικότητα και τον αντίκτυπο των κονδυλίων επιχορήγησης από τους κρατικούς φορείς.

Υπάρχουν ήδη πολλά παραδείγματα έργων με ανοιχτές άδειες τα οποία χρηματοδοτούνται από το δημόσιο, και ήδη πολλά φιλανθρωπικά ιδρύματα υιοθετούν παρόμοιες πολιτικές για τις Δωρεές τους. Για παράδειγμα, το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates υιοθέτησε μια φιλελεύθερη πολιτική ανοικτών αδειών (που τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου, 2017) για τα προγράμματα της χρηματοδότησης της επιστήμης,  σύμφωνα με την οποία όλη η peer-reviewed έρευνα και τα υποκείμενα σύνολα δεδομένων θα πρέπει να δημοσιεύονται αμέσως (που σημαίνει: χωρίς εμπάργκο) στο πλαίσιο μιας άδειας CC BY.