Αύξηση Εμπορικού Ελλείμματος και Εξαγωγών Πρώτων Υλών το πρώτο τρίμηνο: υπάρχουν και καλύτερα Μοντέλα Ανάπτυξης

Αναλύσεις Ιστολογίου

του Μιχάλη Μπούργου

Αυξημένες κατά 20,3% οι εξαγωγές της χώρας στο α' τρίμηνο του 2017, αυξημένες όμως και οι εισαγωγές κατά  30,9%, άρα και πάλι αρνητικότερο της περασμένης χρονιάς το ταμείο: Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου -44,8%.

Μάλιστα, αν κοιτάξουμε προσεκτικότερα τα χαρακτηριστικά των εξαγωγών, φαίνεται η ενίσχυσή τους να αφορά κυρίως πρώτες και βασικές ύλες, προϊόντα δηλαδή που βρίσκονται στα αρχικά στάδια των παγκοσμίων Αλυσίδων Αξίας. Ό,τι δηλαδή πρέπει να αποφεύγει ο εθνικός σχεδιασμός που αναζητά την ανάπτυξη με όρους προηγμένης χώρας. Διαφορετικά: ό,τι πετυχαίνει μία «τριτοκοσμική» χώρα.

Συγκεκριμένα, το συνολικό ύψος των εξαγωγών ανέβηκε στα 6,79 δισ. ευρώ ( 5,65 δισ. το α' τρίμηνο 2016)- σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ). Την ίδια στιγμή, χωρίς τα πετρελαιοειδή, η αξία των εξαγωγών καταγράφει αύξηση κατά 253 εκατ. ευρώ (5,8%).

Ειδικότερα τον Μάρτιο, σημειώθηκε σημαντική αύξηση στους ρυθμούς εξαγωγών και εισαγωγών, επιβεβαιώνοντας:

1.      τη θετική συγκυρία για συναλλαγές, ειδικά με χώρες εκτός ΕΕ

2.      την ανάκαμψη της μεταποιητικής δραστηριότητας εντός των συνόρων

Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι δεν είναι αντιπροσωπευτικό διάστημα, δεδομένης της υποστηρικτικής χρονικής σύμπτωσης της εορταστικής περιόδου του Πάσχα ορθοδόξων και καθολικών, όπως  και της προσπάθειας επίσπευσης εμπορικών συναλλαγών ενόψει της τότε επικείμενης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας από τους θεσμούς.

Το ίδιο διάστημα, και οι εισαγωγές ενισχύθηκαν σημαντικά, κατά 30,9%, εξαιτίας κυρίως της αύξησης της διεθνούς τιμής πετρελαίου και των παραλαβών καινούριων πλοίων από ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες.

Το τελικό αποτέλεσμα αρνητικό: αυξήθηκε σημαντικά το έλλειμμα του Εμπορικού Ισοζυγίου στα 6,22 δισ. ευρώ, δηλ. κατά 44,8%.

Εξαγωγές κατά προϊόν

Κατά κατηγορία προϊόντων, φαίνεται η συνολική αύξηση να οφείλεται στην πολύ μεγάλη άνοδο των εξαγωγών καυσίμων (70,6%), γεγονός που αποδίδεται στη σημαντική ανάκαμψη των διεθνών τιμών πετρελαίου.

Ιδιαίτερα θετικές οι τάσεις εξαγωγών πρώτων υλών (41,8%) και ‘Ειδών και Συναλλαγών μη Ταξινομημένων’ (20,3%), κατηγορίες προϊόντων ιδιαίτερα χαμηλής αξίας.

Κατά τομέα, ενισχυμένες εμφανίζονται οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων , πάντα συνήθως χαμηλής προστιθέμενης αξίας  (αύξηση 7,6%), τα οποία ανακάμπτουν με το σημαντικό μερίδιο 42,6% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών. Αντίθετα, περιορίζονται κατά 3,7% οι εξαγωγές των αγροτικών προϊόντων.

Σχετικά σταθερή παραμένει  η ‘πρώτη δεκάδα’, την οποία συμπληρώνουν τα φάρμακα για λιανική πώληση, οι ράβδοι αλουμινίου, τα ‘εμπιστευτικά προϊόντα’, οι σωλήνες, καθώς και διάφορες κατηγορίες αγροτικών: ελαιόλαδο, ψάρια, ελιές, βαμβάκι, τυριά.

Ωστόσο, σημαντικές μεταβολές σημειώνονται στα ‘100 κορυφαία εξαγόμενα προϊόντα’, στην οποία το ένα στα τέσσερα είναι πρωτοεμφανιζόμενο στη λίστα. Από αυτά ξεχωρίζουν οι Στρόβιλοι δι’ Αντιδράσεως (35οι), τα Επιβατηγά Πλοία (36α), το Σκληρό Σιτάρι (44ο), τα Scrap Χαλκού, τα Γυναικεία Ενδύματα και τα Παγωτά. Υπερδιπλασιασμό  εξαγωγών καταγράφουν 3 κατηγορίες προϊόντων, μειώσεις 22, ενώ ο μέσος όρος παρουσιάζει αυξήσεις της τάξης του 50%.

Οι προορισμοί των εξαγωγών

Οι περισσότερες εξαγωγές μας κατευθύνονται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), 53,4% του συνόλου, αυξημένες κατά 8,9%, Ωστόσο είναι μειωμένο το μερίδιό τους, σε σχέση με το α΄ τρίμηνο  του 2016, που διατηρούσαν το 59,1%. Αυτό συνέβη επειδή αυξήθηκε το μερίδιο των εξαγωγών προς Τρίτες Χώρες: 46,6%, από 40,9%.

Ως προς τις οικονομικές συνεργασίες χωρών, οι εξαγωγές της Ελλάδας παρουσιάζουν:

·         Αύξηση ανάλογη των ποσοστών στην Ε.Ε. και η αύξηση στην Ευρωζώνη :8,7%, καθώς και στις χώρες του G7 :6,1%

·         Διπλάσια αύξηση για τις χώρες του ΟΟΣΑ :15,9%

·         Εντυπωσιακές αυξήσεις προς τις αναδυόμενες BRICS :28,2%, τις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας (ΟΣΕΠ): 28,5% και τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες (ΟΠΕΚ): 20,9%.

·         Μικρή μείωση για τις χώρες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης : -0,9%.

Εμβαθύνοντας στα στοιχεία του ΚΕΕΜ κατά χώρα, «πρωταθλήτρια» παραμένει η Ιταλία, καθώς εκεί οι εξαγωγές μας έφτασαν τα 753 εκατ. ευρώ, με δεύτερη την Γερμανία (504 εκατ. ευρώ) και τρίτη την Κύπρο (456 εκατ. ευρώ).

Αν τώρα στα ποσά της Κύπρου προσθέσουμε τα 449 εκατ. ευρώ της τέταρτης χώρας, της Τουρκίας (ανέβηκε κατά μία θέση), και τα 318 εκατ. ευρώ της άλλης γείτονος, της έκτης Βουλγαρίας, έχουμε μία ένδειξη για τάση εξαγωγών πρώτων υλών προς τις κοντινές χώρες που παρουσιάζουν ελκυστικότερα καθεστώτα φορολόγησης, πιθανότατα για την προσθήκη προστιθέμενης αξίας σε αυτές -μέσω της μεταποίησης- ίσως και από έλληνες επιχειρηματίες.

Προϊόντα συνολικής αξίας μεγαλύτερης των 200 εκατ. ευρώ εισάγουν ακόμα, κατά σειρά κατάταξης: Λίβανος (πέντε θέσεις ψηλότερα), Ηνωμένο Βασίλειο, Αίγυπτος, ΗΠΑ, Ισπανία και Ρουμανία.

The Factory Project, 27/7/2017