Θέατρο Λυκαβηττού … Reloaded …

Το θέατρο Λυκαβηττού ξαναλειτουργεί, ο λόφος του Λυκαβηττού ξαναζωντανεύει, μας ενημερώνει το ΕΛCULTURE.GR. «Πανόραμα» η γενική ονομασία του Σχεδίου που αφορά τόσο την αποκατάσταση του θεάτρου Λυκαβηττού όσο και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και του λόφου.

ΕΛCULTURE.GR

Ποιος δε θέλει να ξανανέβει στο Λυκαβηττό να ακούσει τον αγαπημένο του καλλιτέχνη; Ποιος δε θέλει να ξαναδεί ένα από τα πιο αγαπητά τοπόσημα της Αθήνας και σημείο αναφοράς και αναμνήσεων επί δεκαετίες για το κοινό της Αθήνας να ξαναζωντανεύει; Η σημερινή εικόνα ερήμωσης και εγκατάλειψης κάθε άλλο παρά ταιριάζουν σε αυτό τον εμβληματικό συναυλιακό χώρο αλλά και στο περιβάλλοντα χώρο, το σημερινό πάρκινγκ, που και αυτό με τη σειρά του θα μεταμορφωθεί σε έναν υπαίθριο «παράδεισο» διαμορφωμένο έτσι ώστε σε 24ωρη βάση να γίνει το αληθινό Πανόραμα της Αθήνας.

Πανόραμα είναι άλλωστε και η γενική ονομασία του Σχεδίου που αφορά τόσο την αποκατάσταση του θεάτρου Λυκαβηττού όσο και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και του λόφου που θα δώσει μια ανάσα σε όλη την Αθήνα και θα δημιουργήσει μια νέα περιοχή, η οποία έχει σκοπό να προσελκύσει στο μοναδικό λόφο των 280 μέτρων την προτίμηση των Αθηναίων σε δράσεις πολιτιστικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές. Όλα δείχνουν ότι ο συναυλιακός χώρος του Λυκαβηττού θα επαναλειτουργήσει το καλοκαίρι του 2019 αφού θα παραχωρηθεί στο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ, το οποίο θα ορίζει και τις επινοικιάσεις του.

Πριν από λίγες ημέρες η Περιφέρεια Αττικής πήρε το «πράσινο φως» από την Πολεοδομία του Δήμου της Αθήνας σχετικά με την άδεια λειτουργίας του θεάτρου, στην οποία είχε καταθέσει σχέδιο «Αποκατάστασης θεάτρου Λυκαβηττού και διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου». Η άδεια λειτουργίας του θεάτρου του Λυκαβηττού του 2010 είναι μέχρι σήμερα σε ισχύ και μένει να συμπληρωθεί η επικαιροποίησή του. Όπως όλα δείχνουν το θέατρο θα γίνει ένα ακόμα σημείο εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Αθηνών, όπως ήταν και πριν το 2008.

Η Περιφέρεια Αττικής χρηματοδοτεί το έργο του οποίου η πρώτη φάση ολοκληρώνεται στα τέλη του 2018, ώστε να ακολουθήσει η δημοπράτηση των εργασιών που θα ξεκινήσουν την άνοιξη και θα ολοκληρωθούν στις αρχές του καλοκαιριού. Όπως αναφέρεται στο σχέδιο έχουν δρομολογηθεί οι απαραίτητες επικαιροποιήσεις της μελέτης, θεωρούνται απαραίτητες προκειμένου να καταστεί δυνατή η επαναλειτουργία του θεάτρου και αφορούν το κέλυφος, δηλαδή το σύνολο των κερκίδων που καταλαμβάνουν 2.657,77 τ.μ.

Οι προτεινόμενες επεμβάσεις αφορούν ανάμεσα σε άλλα την αφαίρεση των καθισμάτων και την αντικατάστασή τους, την αποσυναρμολόγηση τμημάτων του φορέα και την καθαίρεση κατακόρυφων χιαστί που βρίσκονται σε κακή κατάσταση, την επί τόπου (υδρο)αμμοβολή στα διατηρούμενα τμήματα του φορέα, και σκυροδέτηση νέων πεδιλολωρίδων σύνδεσης των υπαρχόντων. Όπως αναφέρεται, η στατική μελέτη της επέμβασης έγινε με ιδιαίτερη ευαισθησία και σεβασμό στο μνημείο και έτσι, πρακτικά, η γενική μορφή του μνημείου μετά την αποκατάσταση θα είναι πρακτικά η ίδια με την υφιστάμενη με διαφορές που δε θα εντοπίζονται εύκολα.

Υπό την ονομασία Λυκαβηττός ΠΑΝ.ΟΡΑΜΑ θα εκπονηθούν από το Δήμο Αθηναίων προγράμματα και έργα που θα ενισχύσουν τα περιβαλλοντικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά του λόφου και θα επαναπροσδιορίσουν την ταυτότητά του ως κεντρικού μητροπολιτικού πόλου. Για το σκοπό αυτό ο Δήμος Αθηναίων ξεκίνησε ένα πολυδιάστατο εγχείρημα με στόχο την Προστασία αναζωογόνηση και αναβάθμιση του Λυκαβηττού σε συνεργασία με τη σχολή αρχιτεκτόνων μηχανικών, το Γεωπονικό πανεπιστήμιο της Αθήνας και διεθνείς εταίρους.

Σήμερα στην περιοχή σύμφωνα με το σχέδιο υπάρχει εικόνα απαξίωσης και εγκατάλειψης, η οποία εντείνεται από την παύση λειτουργίας του θεάτρου. Οι παρεμβάσεις ανάπλασης οι οποίες συμπεριλαμβάνουν τα δυο βασικά έργα, την αποκατάσταση του θεάτρου Λυκαβηττού και τη διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου θεάτρου θεωρούνται απαραίτητα για την ανάδειξη του Λυκαβηττού σε Μητροπολιτικό Πολιτιστικό πόλο. Με βάση τα ερευνητικά συμπεράσματα του ερευνητικού προγράμματος του ΕΜΠ ο λόφος θα ενεργοποιηθεί με κατευθύνσεις περιβαλλοντικού, πολιτιστικού-πολιτικού, παιδαγωγικού, διαδραστικού-ψηφιακού χαρακτήρα και οικονομικού προσανατολισμού.

Ο επανασχεδιασμός του υπαίθριου χώρου πέριξ του θεάτρου του Λυκαβηττού στοχεύει στην ανασύσταση και μετατροπή του σε ένα σημαντικό δημόσιο χώρο κεντρικής σημασίας για την Αθήνα, ανοιχτό και επισκέψιμο όλο το 24ωρο, πεδίο συγκρότησης ενός μοναδικού «Πανοράματος» για το Αθηναϊκό τοπίο. Η λέξη «Πανόραμα» έχει επιλεγεί καθώς παραμένει αναλλοίωτη στις βασικές ξένες γλώσσες ως “Panorama”. Ο γενικός σχεδιασμός σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του λόφου συνδεδεμένη με τον χώρο του θεάτρου θα στοχεύει στη διαμόρφωση ενός κεντρικού υπαίθριου χώρου με δυνατότητα και πολιτιστικών δράσεων και δημιουργία περιοχών συγκέντρωσης στάσης και αναψυχής. Αυτό σημαίνει ότι θα αλλάξει και η προσβασιμότητα στο Θέατρο του Λυκαβηττού, του οποίου το σημερινό πάρκινγκ θα είναι περιοχή ήπιας κυκλοφορίας με τον κόσμο να μεταφέρεται στις εκδηλώσεις με βαν από τους σταθμούς του μετρό. Η γενική περιοχή παρέμβασης περιλαμβάνει έκταση 33.630τ.μ. μη συμπεριλαμβανομένου του μεταλλικού θεάτρου. Ακόμα, θα ανασχεδιαστούν οι περιοχές του άμεσου περιβάλλοντος του θεάτρου ώστε να υποστηρίξουν τη λειτουργία του και οι κατασκευές όπως τα καμαρίνια, οι τουαλέτες και το κυλικείο.

Το θέατρο του Λυκαβηττού ανέστειλε τη δραστηριότητά του και σφραγίστηκε από τη Δημαρχιακή Επιτροπή το καλοκαίρι του 2008, μετά από αίτημα που κατέθεσε η ΕΤΑ (Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης) στο δήμο Αθηναίων, την οποία ακολούθησε η απόφαση 2354/11-6-2008. Η εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης που ήταν η τότε διαχειριστική αρχή του Λυκαβηττού είχε επικαλεστεί ζήτημα στατικότητας του θεάτρου, το οποίο καθιστούσε τις κερκίδες επικίνδυνες.

Η προγραμματισμένη  για τον Ιούνιο του 2008 συναυλία του Τζέιμς Μπλαντ και οι ανακοινώσεις του τότε δημάρχου Αθηναίων Νικήτα Κακλαμάνη και του τότε προέδρου του Φεστιβάλ Αθηνών, Γιώργου Λούκου, φανέρωναν την ασυνεννοησία των δυο φορέων. Ο ομότιμος καθηγητής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ Παναγιώτης Καρύδης είχε τότε δηλώσει  ότι: «το θέατρο δεν χαρακτηρίζεται από κατάσταση επικινδυνότητας».

Καθώς το θέατρο του Λυκαβηττού είναι διατηρητέο μνημείο ακολούθησε μια μελέτη για ένα έργο ενίσχυσης και αποκαστάστασης του φέροντος οργανισμού του Λυκαβηττού από την Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών, με προϋπολογισμό 1.216.991 ευρώ. Το 2012, επίσης, υπογράφηκε από την υπουργό Ανάπτυξης, Άννα Διαμαντοπούλου, τον υπουργό Εργασίας, Γιώργο Κουτρουμάνη, και το δήμαρχο Αθηναίων, Γιώργο Καμίνη, σύμφωνο συνεργασίας, για την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων από το Δήμο με αντικείμενο το Λυκαβηττό.

Το γνωστό σε όλους μας Θέατρο έχει χαρακτηριστεί ως διατηρητέο μνημείο (ως κατασκευή του αρχ. Τάκη Ζενέτου), ο δε χώρος ως ιστορικός τόπος. Κατασκευάστηκε το 1965 και ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε το 1977. Ο φέρων οργανισμός αποτελείται από δικτυωματικούς φορείς από διατομές L ( γωνιακά) διαφόρων διαστάσεων. Υπάρχουν 19 κύριοι κερκιδοφόροι αποτελούμενοι ο καθένας από δίδυμους δικτυωτούς κεκλιμένους φορείς τριών ανοιγμάτων. Τα ακραία ανοίγματα επεκτείνονται σε προβόλους. Ο καθένας εκ των ως άνω φορέων στηρίζεται σε τέσσερα κατακόρυφα δικτυωτά τετραγωνικά στοιχεία διαστάσεων σε κάτοψη 85 cm x 85 cm.

Οι προτεινόμενες ενισχύσεις έχουν ως βασικό στοιχείο την εξασφάλιση ομοιομορφίας της κατασκευής, πριν και μετά την επέμβαση. Συνοπτικά αναφέρονται οι παρακάτω επεμβάσεις: Αντικατάσταση των τμημάτων του φορέα με τις πιο εκτεταμένες απαιτούμενες επισκευές, (υδρο)αμμοβολή και εφαρμογή βαφής στα νέα και στα διατηρούμενα τμήματα του φορέα, έλεγχος και τοπικές ενισχύσεις στα μέλη και στις συνδέσεις του φορέα που παραμένει, αντικατάσταση όλων των παλαιών κοχλιών με νέους, σκυροδέτηση νέων πεδιλολωρίδων σύνδεσης υπαρχόντων μεμονωμένων πεδίλων κ.α.

Εργοδότης / Φορέας Ανάθεσης :   ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (Ε.Τ.Α.)
Στάδια μελέτης : Αποτύπωση – Προμελέτη – Έλεγχος υπάρχοντος – Μελέτη ενισχύσεων – Τεύχη δημοπράτησης
Προϋπολογισμός Φ. Ο. : 1.260.000€
Περίοδος Μελέτης :  06/2008 – 12/2009
Κατάσταση Έργου : Αναμένεται η δημοπράτηση του έργου
Αρχιτεκτονική Μελέτη: Κ. Καραδήμας & Συνεργάτες

Μπορεί οι ανάγκες της δεκαετίας του ’60 για τη δημιουργία ενός υπαίθριου θεάτρου να ήταν σύνθετες, όπως η ανάγκη πρόσθετων χώρων για να δεχτούν την άνευ προηγουμένου επέκταση των εκδηλώσεων του νεοσύστατου τότε Φεστιβάλ Αθηνών και την επιθυμία να επουλωθεί η πληγή που είχε ανοίξει στο αττικό τοπίο το παλιό λατομείο του Λυκαβηττού, αλλά ήταν η επιμονή και το όραμα της Άννας Συνοδινού, της οποίας η συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο είχε λήξει αυτή που οδήγησε στην υποστήριξή της από τον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, για το άνοιγμα του Λυκαβηττού, ο οποίος είχε δηλώσει: «Η έμπνευση του θεάτρου οφείλεται στην Άννα Συνοδινού, δόξα του ελληνικού θεάτρου, που συνδυάζει την καλλιτεχνική ευαισθησία με την ανυποχώρητη θέληση».

Στις 7/11/1964 εγκρίθηκε 20ετής εκμίσθωση του παλαιού λατομείου στην Άννα Συνοδινού και της δόθηκε άδεια ανέγερσης υπαίθριου θεάτρου που στην συνέχεια θα περιερχόταν στον ΕΟΤ. Η ηθοποιός ανέθεσε τη μελέτη στον σημαντικό αρχιτέκτονα Τάκη Χ. Ζενέτο (1926-1977). Ο Ζενέτος σχεδίασε μια ανάλαφρη «αχιβάδα» την οποία «ακούμπησε» στο κενό του λατομείου. Αρχιτεκτονικά και τεχνικά πρωτοποριακό, το προτεινόμενο κτίσμα προέβλεπε κοίλο 5.000 θέσεων από μεταλλική κατασκευή σε προβόλους (δηλαδή δίχως στηρίγματα), αγκυρωμένη βαθιά σε τσιμεντένιο βάθρο υπό την ορχήστρα. Προστριβές καθυστέρησαν την έγκριση της μελέτης. Τελικά, πιεζόμενος από τον χρόνο, ο ΕΟΤ κατέφυγε στην διαδικασία του κατεπείγοντος και ανέθεσε την κατασκευή ενός μικρότερου, συμβατικότερου, προσωρινού θεάτρου σε εταιρία μεταλλικών κατασκευών.

Στην υλοποιηθείσα εκδοχή, που υπάρχει μέχρι σήμερα, το θέατρο του Λυκαβηττού έχει χωρητικότητα 3.000 θεατών και στηρίζεται σε στιβαρά μεταλλικά υποστυλώματα. Η πρώτη παράσταση που δόθηκε ήταν τον Ιούνιο του 1965 με την Άννα Συνοδινού να πρωταγωνιστεί στην Αντιγόνη του Σοφοκλή. Στη συνέχεια ανέβασε τις Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη. Η χούντα των συνταγματαρχών και η λογοκρισία ήταν ο λόγος για τον οποίο η Άννα Συνοδινού εγκατέλειψε το θέατρο του Λυκαβηττού. Το 1998 το θέατρο χαρακτηρίστηκε «ιστορικό διατηρητέο μνημείο και σύγχρονη κατασκευή άριστα ενταγμένη στο φυσικό περιβάλλον».

Από τη δεκαετία του ’70 μέχρι το 2008, ο Λυκαβηττός υπήρξε σημείο αναφοράς για τις μεγάλες μετακλήσεις, μουσικές εκδηλώσεις που συνδέθηκαν με τη συλλογική μνήμη όλων των κατοίκων της Αθήνας. Το θέατρο ανήκει στην εταιρεία Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα. Η άδεια λειτουργίας δίνεται από τον Δήμο Αθηναίων, ενώ την παραχώρηση του Θεάτρου και τα έσοδα από την επινοικίασή του τα διαχειρίζεται το Φεστιβάλ Αθηνών.

Πηγή: ΕΛCULTURE.GR