Ετήσια Έκθεσή του WWF: «Σοβαρό Έλλειμμα Εφαρμογής Περιβαλλοντικού Δικαίου» στην Ελλάδα

Την 13η Ετήσια Έκθεσή της, με τίτλο «Νόμος και περιβάλλον στην Ελλάδα: Έκθεση 2017 για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» παρουσίασε χθες το WWF Ελλάς, σε συνέντευξη τύπου στο Πνευματικό Κέντρο Αθηνών. 

«Η έκθεση καλύπτει ένα σημαντικό κενό στην Ελλάδα, καθώς από το 2005 αποτελεί το μόνο σταθερό σημείο αναφοράς για τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, τις δικαστικές αποφάσεις και τις πολιτικές για το περιβάλλον» ανέφερε ο γενικός διευθυντής του WWF Ελλάς, Δημήτρης Καραβέλλας. «Για άλλη μία φορά παρατηρούμε ένα σοβαρό έλλειμμα εφαρμογής Περιβαλλοντικού Δικαίου» τόνισε, ενώ παράλληλα επεσήμανε ορισμένες θετικές εξελίξεις, «οι οποίες δυστυχώς τείνουν να είναι η εξαίρεση».

«Για άλλη μια χρονιά, τα πρόστιμα που καλείται, εν μέσω κρίσης, να πληρώσει η Ελλάδα, αποτελούν απόδειξη της απουσίας ουσιαστικής περιβαλλοντικής πολιτικής, καθώς και ορθής εφαρμογής της» σημείωσε η Θεοδότα Νάντσου, επικεφαλής πολιτικής του WWF Ελλάς.

Χαρακτηριστικό της έκθεσης είναι η διπλή, δεύτερη θέση της Ελλάδας για μη συμμόρφωση σε πέντε αποφάσεις του Δικαστηρίου της ΕΕ και για τις επιπλέον 24 υποθέσεις που εκκρεμούν λόγω παραβιάσεων του περιβαλλοντικού δικαίου της ΕΕ.

Με βάση τα τελευταία στοιχεία, η Ελλάδα έχει πληρώσει περισσότερα από 37,3 εκατ. ευρώ σε πρόστιμα για μη συμμόρφωση με την απόφαση του ΔΕΕ για τις χωματερές.

Στις θετικές εξελίξεις της χρονιάς, καταγράφονται η κύρωση της Συμφωνίας για το Πάρκο Πρεσπών και η υιοθέτηση νέων αυστηρών ορίων εκπομπών για μεγάλες μονάδες καύσης με θετική ψήφο της Ελλάδας.

Στα θετικά συγκαταλέγεται επίσης η πρόοδος στην ανάρτηση δασικών χαρτών, το οποίο όμως αναφέρεται «με πολλούς αστερίσκους λόγω των εξαιρέσεων και των προσπαθειών τακτοποίησης παρανομιών μέσα από αυτό το σημαντικό εργαλείο προστασίας των δασών».

«Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης, προκαλεί το ποσοστό των χρημάτων που δεν εισπράττει το κράτος από επιβαλλόμενα πρόστιμα για παραβιάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Ιδιαίτερη σημείωση: το 2015, τα πρόστιμα, μόνο για την αυθαίρετη δόμηση, ανέρχονταν στα 183.440.155,84 ευρώ. Από αυτά, εισπράχθηκαν μόλις 3.173.548,76 ευρώ, δηλαδή μόνο το 1,7%», όπως τόνισε ο Γιώργος Χασιώτης, νομικός συντονιστής του WWF Ελλάς. Και κατά το διευθυντής του WWF Ελλάς: «Μέσα από αυτές τις ετήσιες εκθέσεις γινόμαστε μάρτυρες μιας συνεχούς προσπάθειας από πολλές κυβερνήσεις για παράκαμψη της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ώστε να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένες επιχειρηματικές επιλογές και να τακτοποιηθούν παρανομίες. Όμως, έχει αποδειχθεί, πέρα από κάθε αμφιβολία, πως η σωστή και χωρίς εξαιρέσεις εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, αποτελεί κέρδος για όλους. Δυστυχώς, μέσα από το σοβαρό έλλειμμα εφαρμογής του περιβαλλοντικού δικαίου, η Ελλάδα χάνει συνεχώς ευκαιρίες για πραγματικά βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και χρήματα, μέσα από την υποχρέωση καταβολής προστίμων». Στην κατεύθυνση αυτή, «βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας είναι η διαφάνεια, η σαφήνεια των κανόνων και βέβαια ο έλεγχος».

Όπως έκανε γνωστό, το WWF Ελλάς ζητάει:

1.      απρόσκοπτη πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφορία,

2.      ολοκλήρωση των δασικών χαρτών, χωρίς εξαιρέσεις νομιμοποίησης παρανομιών και

3.      ίδρυση ανεξάρτητης αρχής περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, με αναφορά στη Βουλή.

«Επιτακτικής σημασίας είναι επίσης η ολοκλήρωση του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, με την απαραίτητη θεσμική κατοχύρωση διαχειριστικών μέτρων για τις περιοχές Natura, ώστε οι κανόνες για όλες τις δραστηριότητες να είναι καθαροί και σαφείς σε όλους.

Απαραίτητο κρίνουν ακόμα την παύση των κατ’ εξαίρεση αδειοδοτήσεων, όπως την ενιαία Άδεια Λειτουργίας των μονάδων της ΔΕΗ και των παρατάσεων Περιβαλλοντικών Αδειών χωρίς έλεγχο».

Σύμφωνα με την οργάνωση, πέραν των παραπάνω, οι πιο αξιοσημείωτες εξελίξεις που καταγράφονται στην έκθεση είναι οι εξής:

• το γεγονός ότι εκτός λειτουργίας παραμένει ουσιαστικά το Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο,
•  η μη ενσωμάτωση της νέας οδηγίας για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων,
• το έλλειμμα διαφάνειας στο σώμα επιθεωρητών περιβάλλοντος.

Σημειώνεται ότι για παράνομη διαχείριση αποβλήτων επιβλήθηκαν κυρώσεις 122.680 ευρώ από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, 835.100 από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, 138.050 ευρώ από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, και 70.600 ευρώ από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Άγνωστη παραμένει η κατάληξη αυτών των αποφάσεων επιβολής κυρώσεων, καθώς στη συνέχεια πολλές από αυτές προσβάλλονται και ακυρώνονται.