Πεθαίνει η Ελπίδα και Φεύγουν οι Οικονομικές Δραστηριότητες από την Ελλάδα – Αποτελέσματα Έρευνας

Πολλά ακούγονται και πολλά γράφονται, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες, για το φευγιό μυαλών και επιχειρήσεων από την Ελλάδα στο Εξωτερικό. Άλλοτε σαν ανάγκη –των ικανότερων- άλλοτε σαν απειλή –των λιγότερο ικανών- δημιουργεί μία δυναμική και μία πραγματικότητα, που θεωρώ ως τη μεγαλύτερη απειλή για την Ελληνική οικονομία, αλλά και την κοινωνία, μεγαλύτερη ίσως και από το ίδιο το χρέος που καλούμαστε να πληρώσουμε.

Αν και ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα, δεν έχει ασχοληθεί ο αναπτυξιακός σχεδιασμός με τη σοβαρότητα που του αρμόζει, για να διερευνήσει τα χαρακτηριστικά του και να αναζητήσει αποτελεσματικές λύσεις και στρατηγικές με την ταχύτητα και τη στόχευση που θα έφερνε αποτελέσματα. Και το φαινόμενο φαίνεται να διογκώνεται.

Πριν λίγο ανακάλυψα, μετά από καιρό, στη σημερινή έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου, μία ενδιαφέρουσα σχετική έρευνα, στο κεντρικό άρθρο της εφημερίδας με τίτλο «4 στις 10 Επιχειρήσεις Φεύγουν για το Εξωτερικό». Η έρευνα διενεργήθηκε σε δείγμα οικονομικών δραστηριοτήτων από τον Endeavor Greece, διεθνή μη κερδοσκοπικό οργανισμό στήριξης της επιχειρηματικότητας, αφορούσε την τρέχουσα χρονική περίοδο και δίνει συγκριτικά στοιχεία με προηγούμενες ανάλογες έρευνες του ίδιου οργανισμού, τον Ιούλιο του 2015 και τον Μάιο του 2014.

Για να τα δούμε λίγοι προσεκτικότερα, τα ενδιαφέροντα τα πορίσματα της Έρευνας:

Οι επιχειρήσεις ετοιμάζουν άραγε τις βαλίτσες τους;

Η απάντηση είναι δυστυχώς ΝΑΙ, καθώς το 40% σχεδόν των επιχειρήσεων εξετάζουν την περίπτωση μεταφοράς της έδρας τους στο Εξωτερικό, ποσοστό διπλάσιο από το αντίστοιχο εύρημα του Ιούλη του 2015, μετά μάλιστα από την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων και της τραπεζικής αργίας.

Ακόμα περισσότερο εντυπωσιάζει η άποψη των 8 από τους 10, πως αν ξεκινούσαν σήμερα επαγγελματική ή επιχειρηματική δραστηριότητα, θα δοκίμαζαν τη τύχη τους κάπου στο Εξωτερικό και όχι στη χώρα μας!

Σαν χώρες προορισμού, προτιμούν τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, εξαιτίας της σταθερότητας της ευκολότερης πρόσβασης σε κεφάλαια. Ακολουθούν οι ΗΠΑ –για τους ίδιους λόγους- και η Κύπρος –λόγω σταθερότητας και χαμηλής φορολογίας.

Για ποιους λόγους οι Ελληνικές Επιχειρήσεις παρουσιάζουν τάσεις φυγής;

Οι επιχειρήσεις φαίνεται να μεταναστεύουν εξαιτίας της φορολογικής αστάθειας (60), της δυσκολίας πρόσβασης σε κεφάλαια (55%) και  της υψηλής φορολογίας (51%). Λιγότερο σοβαρός λόγος είναι η γραφειοκρατία (42%), ενώ δεν φαίνεται να τους επηρεάζουν ιδιαίτερα σε αυτή την απόφαση πιθανές δυσκολίες στις συναλλαγές, λόγω capital controls, ούτε από την πιθανή αρνητική εικόνα της Ελλάδας στο Εξωτερικό, συμπέρασμα που ανατρέπει τις συνήθεις εστιάσεις των ΜΜΕ.

Οι κλάδοι που παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες τάσεις μετανάστευσης είναι της Τεχνολογίας και της Υγείας. Μάλιστα, η Τεχνολογία φαίνεται να προτιμάει τις ΗΠΑ.

Από την άλλη, οι επιχειρήσεις που επιλέγουν να παραμείνουν στη χώρα, προς την κατεύθυνση αυτή υποστηρικτικά λειτουργούν για τους περισσότερους η παραδοσιακή παρουσία τους στην Ελλάδα, η ικανοποιητική γνώση της εγχώριας αγοράς και οι ευκαιρίες ανάπτυξης που παρουσιάζονται (παρά την κρίση). Λιγότερο σημαντικός παράγοντας φαίνεται να αποτελεί το υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό της χώρας (39%), ενώ το χαμηλό εργατικό κόστος ενδιαφέρει μόλις το 20%. Και σε αυτό το σημείο η έρευνα έρχεται να ανατρέψει τη συνήθη ρητορεία των συλλογικοτήτων της εργοδοσίας και των ΜΜΕ.

Εντυπωσιακό: κανένας από τους συμμετέχοντες δεν ανέφερε την κρατική στήριξη ως λόγο παραμονής στην Ελλάδα!

Περισσότερο σταθεροί φαίνεται να είναι οι κλάδοι από τον Αγροτικό Τομέα και των Καταναλωτικών Προϊόντων, σε ποσοστά της τάξης του 80%.

Δεν ελπίζουν τίποτα και αποχωρούν

Επομένως, ας προετοιμαζόμαστε σε μία μεγάλη «αιμορραγία» του επιχειρηματικού κόσμου στο εξωτερικό το επόμενο χρονικό διάστημα, φαινόμενο που σίγουρα θα συμπαρασύρει και σε γιγάντωση του φαινομένου φυγής του εργατικού δυναμικού με υψηλή εξειδίκευση από τη χώρα.

Το γεγονός αυτό, αν δεν το προλάβουμε, θα δυσχεράνει ακόμα περισσότερο οποιαδήποτε προσπάθεια του σχεδιασμού για την ανάσχεση της ύφεσης και για τη δημιουργία αναπτυξιακής προοπτικής στην οικονομία μας. Λύσεις θα μπορούσαν να έρθουν μόνο μέσα από άμεσες, αποτελεσματικές και στοχευμένες παρεμβάσεις που θα αλλάξουν ριζικά τα δεδομένα και τις προτεραιότητες του σχεδιασμού, επιλογές που δεν φαίνεται να λαμβάνει -με την ταχύτητα που απαιτείται- η διοίκηση, η οποία παρουσιάζει σημαντική αδράνεια, καθυστερεί χαρακτηριστικά στην υλοποίηση στρατηγικών που θα φέρουν αποτελέσματα και ανατροπές, ακόμα και στις περιπτώσει που παρουσιάζοντα ώριμα -  λειτουργικά σχέδια, ενώ παράλληλα συνεχίζεται –σε ανησυχητικό ποσοστό- να υιοθετούνται πολλές από τις  αποτυχημένες συνταγές του παρελθόντος.

Έτσι, δεν ξαφνιάζει κανέναν το εύρημα της έρευνας που άφησα για το τέλος: όσοι συμμετείχαν στην έρευνα φάνηκαν απαισιόδοξοι για το μέλλον της χώρας μας: μόλις το 9% περιμένει βελτίωση στην διετία, ενώ το 56% δεν βλέπει «φως» για τα επόμενα 5 χρόνια. Το πόρισμα αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αισιοδοξία που έδειχναν οι επιχειρήσεις ορισμένους μήνες πριν, όταν τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 62% και 4% !

Και αυτό σίγουρα είναι το κρίσιμο: να γυρίσει ξανά η ελπίδα στη χώρα. Όταν η Διοίκηση θα καταφέρει να το κάνει πράξη, με μικρή χρονική απόκλιση θα επιτευχθεί και η πρώτη ουσιαστική θετική ανατροπή των χρόνων της κρίσης!