Οι άσχημες Μονάδες, άσχημα Καίγονται

 ‘Οι άσχημες μονάδες άσχημα καίγονται’, το Θέμα της ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, από την Έντυπη Έκδοση. Της ΑΝΤΑΣ ΨΑΡΡΑ .

Τι κρύβεται πίσω από την πληθώρα ανεξήγητων πυρκαγιών που εκδηλώνονται τον τελευταίο καιρό σε εργοστάσια επεξεργασίας πλαστικών.

 

Αν το μέτρο της απόστασης και η μάσκα προφυλάσσουν τους πολίτες από τη μετάδοση του κορονοϊού, δυστυχώς οι κάτοικοι των περιοχών που αναπνέουν τοξικά αέρια από τις ανεξέλεγκτες μονάδες δεν έχουν τρόπο διαφυγής.

Η πρόσφατη πυρκαγιά σε μονάδα ανακύκλωσης στη Μεταμόρφωση επί δύο και πλέον ημέρες γέμισε με τοξικά αέρια την Αττική, ενώ δεν φαίνεται να συγκίνησε καθόλου τους αρμόδιους υπουργούς και τους εισαγγελείς. Δεν συγκινήθηκαν ούτε όταν είδαν τα ρεπορτάζ για τις πολλές και ανεξήγητες ανάλογες πυρκαγιές του τελευταίου χρόνου, που λειτούργησαν σαν προπομπός του νομοσχεδίου που η κυβέρνηση ενέκρινε μέσα στον Αύγουστο, χωρίς να ζητήσει τη γνώμη κανενός και κυρίως των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Το νομοσχέδιο, αντί να επιχειρήσει να βάλει τάξη στο τοπίο των ιδιωτικών συμφερόντων που με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο τρόπο φροντίζουν να κάνουν πιο κερδοφόρα τη διαχείριση απορριμμάτων, απορυθμίζει πλήρως το υπάρχον, ελαττωματικό έστω, σύστημα, επιλέγοντας τις αποδεδειγμένες ζημιογόνες ΣΔΙΤ και εκχωρώντας έναν τομέα ζωτικής σημασίας σε ιδιωτικά συμφέροντα με πρόσχημα τις επενδύσεις.

Κι ενώ η κυβέρνηση ονειρεύεται επενδύσεις και τα ιδιωτικά συμφέροντα εισβάλλουν χωρίς έλεγχο, η πυροσβεστική τρέχει και οι πολίτες αναπνέουν την... ανάπτυξη!

 

Η τοξική «επένδυση» που δεν έγινε μάθημα

Το Ιούνιο του 2015, μετά την καταστροφική τριήμερη πυρκαγιά στο πολύπαθο Θριάσιο και συγκεκριμένα στο ΚΔΑΥ (Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών) Ασπροπύργου, του εξαφανισμένου ιδιοκτήτη της «Γενικής Ανακύκλωσης Α.Ε.» Δ. Λαζόπουλου, ο «Δημόκριτος» έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών. Τα αναλυτικά ρεπορτάζ στην «Εφ.Συν.» (του Στέργιου Ζιαμπάκα και της αείμνηστης Χαράς Τζαναβάρα) αποκάλυπταν το εύρος της ασυδοσίας και της καταστροφής που δυστυχώς δεν δίδαξε τίποτα ούτε στη σημερινή πολιτική ηγεσία ούτε στο διάτρητο σύστημα ελέγχου των μονάδων ανακύκλωσης.

Ο διαχρονικά ευνοημένος εργολάβος Δ. Λαζόπουλος αναζητήθηκε από τις διωκτικές αρχές για πλήθος παραβάσεων των όρων λειτουργίας του ΚΔΑΥ, έως ότου έληξε το αυτόφωρο! Πριν από την πυρκαγιά είχε μπει κατασχετήριο στην επιχείρησή του, ενώ ο ίδιος χρωστούσε υπέρογκα ποσά σε Δημόσιο και τράπεζες. Οι εργαζόμενοί του -στην πλειονότητά τους ανειδίκευτοι οικονομικοί μετανάστες (δύο από αυτούς σκοτώθηκαν εκεί)- διεκδικούσαν δεδουλευμένα που άγγιζαν το ένα εκατομμύριο ευρώ. Οι απειλές και οι απολύσεις ήταν οι απαντήσεις της εργοδοσίας σε κάθε διεκδίκηση για ασφαλείς εργασιακές συνθήκες. Η ιδιότυπη αυτή «Μανωλάδα» κατέληξε να λειτουργεί με 100 (από 500) εργαζομένους, πριν κλείσει.

Ενώ είχαν προηγηθεί στη μονάδα τρεις πυρκαγιές, ο ιδιοκτήτης αύξησε την έκτασή του κατά 46 στρέμματα! Επιχειρώντας δε να κάμψει τις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας εμφανιζόταν ως «μέγας χορηγός» σε κοινωνικές δράσεις, ακόμα και σε σχολικές εκδηλώσεις. Μεταξύ 2013-2014, κατείχε τα ηνία της ομάδας χάντμπολ της ΑΕΚ. Από όπου πέρασε το όνομά του συνδέθηκε μόνο με χρέη.

Αυτό όμως δεν εμπόδισε τον υφυπουργό Ανάπτυξης επί κυβέρνησης Σαμαρά και σημερινό υπουργό Μετανάστευσης Ν. Μηταράκη να υπογράψει για την επιδότηση της εταιρείας του («Γενική Ανακυκλώσεως Κτηματική Ξενοδοχειακή Α.Ε.») με 996.806,45 ευρώ το 2013. Ο λεγόμενος «βασιλιάς της ανακύκλωσης στην Ελλάδα» ήταν, σύμφωνα με το σωματείο εργαζομένων, «το πραγματικό αφεντικό» και στη γιαννιώτικη εταιρεία «SPIDER Γενική Ανακύκλωση Α.Ε.».

Τελικά, μετά τις εισαγγελικές έρευνες, το 2015 έπεσε βαριά «καμπάνα» για την πυρκαγιά στον Ασπρόπυργο με πρόστιμο 5 εκατ. ευρώ για «περιβαλλοντικό έγκλημα μεγάλης κλίμακας». Το πρόστιμο επιβλήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα με κοινή απόφαση των συναρμόδιων υπουργών Περιβάλλοντος, Πάνου Σκουρλέτη, και Οικονομίας, Ευκλείδη Τσακαλώτου, καθώς και του αναπληρωτή υπουργού, Γιάννη Τσιρώνη, ενώ με βάση την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» το ποσό θα δινόταν στο Πράσινο Ταμείο για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς που προκλήθηκε από την πυρκαγιά. Εκτοτε η τύχη του προστίμου και της δραστηριότητας του ιδιοκτήτη αγνοείται. Η δε ποινική υπόθεση βρισκόταν στα χέρια του εισαγγελέα και οι υπεύθυνοι της εταιρείας αντιμετώπιζαν το ενδεχόμενο να διωχθούν για κακούργημα, που τιμωρείται με κάθειρξη και πρόστιμο.

Η εταιρεία είχε άδεια να συγκεντρώνει υλικά με σκοπό την ανακύκλωση, έγραφαν στην έκθεσή τους οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος («Εφ.Συν.», 18/6/2015), αλλά στην πραγματικότητα η έκταση των 70 στρεμμάτων είχε μετατραπεί σε ανεξέλεγκτη χωματερή, αφού αποδείχθηκε ότι «διενεργούσε παράνομη συλλογή, μεταφορά, προσωρινή αποθήκευση και ανεξέλεγκτη διάθεση» αποβλήτων.

Η εταιρεία δεν είχε πάρει μέτρα προστασίας, δεν είχε εκπονήσει σχέδιο έκτακτης ανάγκης και δεν διέθετε σύστημα πυρόσβεσης, όπως ορίζει η νομοθεσία. Τα επικίνδυνα και εύφλεκτα απορρίμματα που απέμειναν μετά τη μεγάλη πυρκαγιά ξεπερνούσαν τα 140.000 κυβικά και σχημάτιζαν ολόκληρο «βουνό». Οι επιθεωρητές εντόπισαν «εν δυνάμει επικίνδυνα» μπάζα, καθώς και άλλα υλικά που περιλαμβάνονται στον κατάλογο με τις επικίνδυνες ουσίες της τελευταίας κοινοτικής οδηγίας και ενσωματώθηκαν στο εθνικό δίκαιο με τον νόμο 4042/2012.

Φαίνεται όμως ότι τίποτε δεν άλλαξε στις διαδικασίες ελέγχων, ενώ η πλήρης ατιμωρησία οδήγησε ειδικά την τελευταία χρονιά σε πολλαπλές ανάλογες πυρκαγιές στον χώρο των μονάδων ανακύκλωσης. Στα ίδια συμπεράσματα είχε καταλήξει τότε και η έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, η οποία μεταξύ άλλων εξέφραζε την απορία της για την επιπλέον χρηματοδότηση της εταιρείας Λαζόπουλου όταν είχε ήδη αποδειχτεί η ανεξέλεγκτη, παράνομη και επικίνδυνη δραστηριότητά της από το 2009.

 

Υπόθεση-καρμπόν στο Θριάσιο

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Α. Βρούστη (πρώην περιφερειακός σύμβουλος και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής), μια μεγάλη και επικίνδυνη εστία μόλυνσης είναι η «μονάδα»-φάντασμα στο Θριάσιο.

«Ηταν ένα από τα 4 ΚΔΑΥ Αττικής, όμως πριν από ενάμιση χρόνο το πούλησαν οι ιδιοκτήτες (ALPHA GREEN) σε κάποια άλλη εταιρεία. Μέσα σε διάστημα 5-6 μηνών συγκέντρωσαν εκεί πάνω από 10.000 τόνους με διάφορα υλικά, ενώ υποτίθεται ότι έπαιρνε μόνο μπλε κάδους από τους δήμους μέσω του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης. Το υπόλειμμα από την ανακύκλωση των μπλε κάδων επιστρέφει και θάβεται, ενώ το πληρώνουν οι δήμοι.

Αυτοί τι έκαναν; Ολο το διάστημα που λειτούργησαν, συγκέντρωσαν κι άλλα υλικά από διάφορες περιοχές της χώρας, είτε βιομηχανικά είτε ακόμα και κανονικά σκουπίδια. Δημιούργησαν στον χώρο μια χωματερή με 10.000 τόνους σκουπίδια και ανακυκλώσιμα, γέμισαν το προαύλιο, έριξαν από πάνω μπάζα, το παράτησαν και έφυγαν αφού έκαναν μια ακριβοπληρωμένη αρπαχτή! Αυτοί οι τόνοι αφημένοι στον χώρο, εκτός από το ότι αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για μια νέα φωτιά, αποτελούν και μια μεγάλη εστία μόλυνσης.

Υπάρχουν χιλιάδες -και το εννοώ- ποντίκια, αρουραίοι, ενώ από πάνω κι από δίπλα υπάρχουν βιομηχανίες τροφίμων. Οι εργαζόμενοί τους παθαίνουν συνεχώς δυσεντερίες και κανείς δεν νοιάζεται, αντί να παρέμβει άμεσα η περιφέρεια. Αυτός είναι ο τρόπος που κινούνται οι περισσότεροι κι έτσι δημιουργούνται παρόμοιες υγειονομικές βόμβες εντελώς ανεξέλεγκτα. Αμεσα πρέπει να καθαριστεί και να αποκατασταθεί ο χώρος αλλά και να αποδοθούν ευθύνες».

 

Οι πυρκαγιές γλιτώνουν έξοδα

Μεγάλο πρόβλημα σε πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις (νόμιμες και ημιπαράνομες) είναι οι συνθήκες εργασίας: μαύρη εργασία και πλήρης απουσία μέτρων προστασίας. Αλλο σοβαρό ζήτημα, όπως μας επισημαίνει ο Τάσος Κεφαλάς, που δραστηριοποιείται χρόνια στο περιβαλλοντικό κίνημα, είναι ότι πολλές από αυτές δεν λειτουργούν μόνο με την επίσημη ανακύκλωση. Για παράδειγμα, το ΚΔΑΥ στον Ασπρόπυργο δεν υποδέχεται μόνο τους μπλε κάδους των συμβεβλημένων δήμων, αλλά έχει κι άλλους πελάτες, κυρίως βιομηχανίες. Στον ίδιο δηλαδή χώρο διαχειρίζονται κι άλλα υλικά εκτός από εκείνα των μπλε κάδων. Συχνά δε παραλαμβάνουν και σύμμεικτα κανονικά απόβλητα.

Εχουν αναδειχτεί κραυγαλέες τέτοιες περιπτώσεις «παραλαβών» κυρίως από νησιά και από την Πελοπόννησο, από περιοχές που δεν είχαν καμία υποδομή διαχείρισης απορριμμάτων, ούτε καν ταφή. Κάποια τα έθαβαν, π.χ., στο δάσος της Φολόης στην Ηλεία, κάποια τα έριχναν σε ρέματα και κάποια άλλα τα έστελναν στην ΚΔΑΕ ως ανακυκλώσιμα. Στη συνέχεια «ξέπλεναν» τα φορτία παρουσιάζοντάς τα ως υπόλειμμα επεξεργασίας των μπλε κάδων. Βαφτίζοντας τα σκουπίδια υπόλειμμα, είχαν νόμιμα τη δυνατότητα για απλήρωτη ταφή στη Φυλή, την ώρα που οι δήμοι πληρώνουν αντίτιμο. Με δυο λόγια, πλήρης πριμοδότηση της παρανομίας!

 

Το σισύφειο έργο των πυροσβεστών

Η πυροσβεστική, απαντώντας σε ερώτημα της «Εφ.Συν.», νίπτει τας χείρας της και δηλώνει: «Από τα τηρούμενα στο αρχείο της υπηρεσίας μας στοιχεία, σας γνωρίζουμε ότι την τελευταία διετία έχουν εκδηλωθεί 5 συμβάντα πυρκαγιών σε χώρους όπου δραστηριοποιούνται εταιρείες ανακύκλωσης [2 στην Αττική, 1 στην Κόρινθο, 1 στη Θεσσαλονίκη και 1 στην Κρήτη] εκτός από την τελευταία πυρκαγιά που εκδηλώθηκε τη 15/8/2020 στη Μεταμόρφωση Αττικής.

Για όλα τα συμβάντα έχουν σχηματιστεί αντίστοιχες δικογραφίες από τις κατά τόπο υπηρεσίες σχετικά με τα αίτια και έχουν ήδη υποβληθεί (ή θα υποβληθούν με την ολοκλήρωση) οι φάκελοι στις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές για την περαιτέρω δικαστική διερεύνηση και την απόδοση τυχόν ευθυνών. Ως εκ τούτου τα πορίσματα αναφορικά με τα αίτια πρόκλησης των πυρκαγιών δεν είναι ανακοινώσιμα από την υπηρεσία μας, λόγω της μυστικότητας και μη δημοσιότητας που διέπει όλη τη διαδικασία της προανάκρισης».

Είναι γνωστό ότι οι Ανώνυμες Εταιρείες προστατεύονται από το επιχειρηματικό απόρρητο και πολύ σπάνια μαθαίνουν οι πολίτες τις επιπτώσεις και τον τρόπο που δραστηριοποιούνται. Εκείνο που δεν είναι όμως κατανοητό είναι πώς ακριβώς γίνονται οι έλεγχοι και κυρίως με ποιες διαφανείς διαδικασίες δίνονται από την πυροσβεστική οι άδειες λειτουργίας όταν -όπως αποδεικνύεται- είναι πλημμελή έως και ανύπαρκτα τα επιβαλλόμενα μέτρα προστασίας και πυρασφάλειας. Αποτέλεσμα, οι απλοί πυροσβέστες έρχονται στη συνέχεια με κίνδυνο της ζωής τους να σβήσουν τις τοξικές πυρκαγιές.

Οι βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης έθεσαν το θέμα της «Πυρκαγιάς σε εργοστάσιο ανακύκλωσης πλαστικών στη Μεταμόρφωση Αττικής», διατυπώνοντας ερωτήματα και αναμένοντας τις απαντήσεις των υπουργών. Οι βουλευτές επισημαίνουν στο κείμενό τους ότι η συγκεκριμένη φωτιά δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό.

Εντοπίζουν ως πρόβλημα την απουσία ουσιαστικών ελέγχων στις εγκαταστάσεις, θέματα που προκύπτουν ως προς την κατάταξη και αδειοδότησή τους, κενά στην τήρηση περιβαλλοντικών όρων και αδυναμία των μέτρων αντιμετώπισης συμβάντων, με αποτέλεσμα τη ρύπανση του περιβάλλοντος και πρόκληση συνεπειών στην ανθρώπινη υγεία.

Αναφέρονται στον κώδωνα κινδύνου που έκρουσε η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία για τις συνέπειες της φωτιάς στη Μεταμόρφωση και καταλήγουν ότι το περιβαλλοντικό πλήγμα είναι γεγονός, όπως και οι ανησυχίες και τα ερωτήματα που προκύπτουν για τη διαχείρισή του και τις επιπτώσεις του στους πολίτες, στο περιβάλλον και στην τροφική αλυσίδα.

● Ποια είναι τα αίτια της πυρκαγιάς, πώς θα διερευνηθούν και συναξιολογηθούν περαιτέρω αντίστοιχα περιστατικά και σε ποιες προληπτικές δράσεις θα προβείτε για αποτροπή μελλοντικών αντίστοιχων συμβάντων;

● Εχουν πραγματοποιηθεί αυτοψίες από τους ελεγκτές του Σώματος Επιθεωρητών Περιβάλλοντος ή άλλες αρμόδιες περιφερειακές υπηρεσίες και εάν ναι, ποια είναι τα πορίσματα της έκθεσης ελέγχου;

●  Τι μέτρα απόδοσης πρόκειται να ληφθούν ώστε να ενισχυθεί το Σώμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος για να ενταθούν οι συστηματικοί έλεγχοι σε χώρους ανακύκλωσης ανακυκλώσιμων υλικών;

● Υπάρχει σχέδιο μέτρων αντιμετώπισης των επιπτώσεων αντίστοιχων περιστατικών όσον αφορά τα μέτρα προστασίας του πληθυσμού, τις επιπτώσεις από την εκπομπή, μεταφορά και βιοσυσσώρευση επικίνδυνων και τοξικών ρυπαντικών ουσιών;

● Ποια άμεσα μέτρα θα ληφθούν σε δραστηριότητες διαλογής, αποθήκευσης, προεπεξεργασίας και επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλικών, προκειμένου να αποφευχθούν ανάλογα ατυχήματα και η επακόλουθη ρύπανση στο μέλλον;

Οι βουλευτές αιτούνται την κατάθεση των πορισμάτων των πυροσβεστικών και υπόλοιπων ανακριτικών αρχών σχετικά με τα αίτια της εν λόγω πυρκαγιάς.

 

Φίλοι της Φύσης: «Απέτυχε η ανακύκλωση στην Ελλάδα»

Το Ελληνικό Δίκτυο Φίλοι της Φύσης με αφορμή τα νέα κυβερνητικά σχέδια επισημαίνει:

Η μέθοδος της καύσης ή κατ’ ευφημισμόν «ανάκτηση ενέργειας» και η δημιουργία εργοστασίων που την προετοιμάζουν διαπερνούν τον νέο ΕΣΔΑ. Η καύση αποβλήτων αποτελεί κόκκινο πανί για το οικολογικό κίνημα. Αντιθέτως, η παραγωγή βιοκαυσίμων από απόβλητα κουζίνας, όπως έγινε με το πιλοτικό πρόγραμμα WASTE 4 think στον Δήμο Χαλανδρίου, θεωρούμε ότι είναι μια καλή πρακτική που πρέπει να επεκταθεί και να ενισχυθεί από την πολιτεία.

Η ανακύκλωση δεν είναι η βέλτιστη επιλογή. Τουλάχιστον από τις 22 Ιανουαρίου 2018, που δημοσιεύτηκε από την GAIA η αποκαλυπτική έκθεση «Recycling is not enough-It’s time to rethink how to solve the plastic waste crisis», είναι γνωστό ότι η ανακύκλωση πλαστικών δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα αρκετές χώρες, όπως η Κίνα, να έχουν διακόψει ή περιορίσει την εισαγωγή πλαστικών. Πολλά ερωτήματα προκύπτουν με τις συχνές πυρκαγιές σε εργοστάσια ανακύκλωσης πλαστικών στη χώρα μας.

Οι δύο βασικοί «διαχειριστές» της ανακύκλωσης στην Ελλάδα κατά τη γνώμη μας έχουν αποτύχει στο έργο τους: α) η ΕΕΑΑ (Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης) με τους μπλε κάδους, η οποία «ιδρύθηκε το 2001 με πρωτοβουλία ελληνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνταν στην παραγωγή συσκευασιών και την εμπορία συσκευασμένων προϊόντων…» (δηλαδή είναι οι παραγωγοί των συσκευασιών), β) η Ανταποδοτική Ανακύκλωση (σπιτάκια ανακύκλωσης). Ο νέος ΕΣΔΑ θα πρέπει να αναζητήσει νέες μορφές ανακύκλωσης, αν θέλει να πετύχει τους στόχους του. Μία πρόταση είναι να δώσει «στους δήμους δυνατότητα να διαθέτουν, εμπορεύονται, τα προϊόντα ανάκτησης αποβλήτων»

● Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Μεσόγειος SOS, Greenpeace και WWF Ελλάς καλούν το ΥΠΕΝ και τον ίδιο τον πρωθυπουργό να επανεξετάσουν και να απορρίψουν την επιλογή της καύσης, που τόσο πρόχειρα τέθηκε μέσα στο ΕΣΔΑ.

● Ο Γιώργος Ηλιόπουλος, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ), υποστηρίζει πως είναι καιρός να σκεφτεί η πολιτεία τη θεσμοθέτηση περιβαλλοντικής αστυνομίας ώστε να βελτιωθούν η αποτελεσματικότητα και η πυκνότητα των ελέγχων σε τέτοιες μονάδες (18.8.2020, Φώτης Κόλλιας, euro2day).

 

Ανακύκλωση - Μία πονεμένη ιστορία με απλά λόγια

Μιλώντας με τον Τάσο Κεφαλά, τον ακτιβιστή που γνωρίζει καλά και δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια στο θέμα της διαχείρισης απορριμμάτων και της ανακύκλωσης, επιβεβαιώσαμε για ακόμα μία φορά το κοινό μυστικό: Ο τομέας της ανακύκλωσης ήταν εξ αρχής προβληματικός, δεν δίνει τα επιθυμητά αποτελέσματα και προφανώς δεν αξιοποιεί με τον τρόπο που θα έπρεπε τους πόρους που συγκεντρώνονται και που προέρχονται από τους καταναλωτές, από όλους εμάς.

Το τέλος ανακύκλωσης είναι ενσωματωμένο στην τιμή πώλησης των διαφόρων προϊόντων που βρίσκονται σε συσκευασίες. Το ίδιο ισχύει και για άλλα ανακυκλώσιμα υλικά που δεν αφορούν τις συσκευασίες. Στο ερώτημά μας για το αν ενδιαφέρεται τελικά το Δημόσιο κι αν πιάνει τόπο αυτό το τέλος που όλοι πληρώνουμε, ο συνομιλητής μας απάντησε ότι ενώ αυτό θα περίμενε κάποιος, ενώ και το ισχύον μέχρι σήμερα σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων το θεωρούσε δημόσιο πόρο, τώρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη τον δημόσιο αυτό πόρο που διαχειριζόταν η πολιτεία τον αναθέτει στα ιδιωτικά συστήματα.

Ηδη στα συστήματα ανακύκλωσης επικρατούσαν αδιαφάνεια και μεγάλη εισφοροδιαφυγή, ενώ πολύ λίγα γνώριζαν οι πολίτες για τα κριτήρια με τα οποία ο πόρος αυτός αξιοποιείται. Τα συστήματα αυτά λειτουργούν στη βάση επιχειρησιακών σχεδίων που κατατίθενται στον Οργανισμό Ανακύκλωσης και στο υπ. Περιβάλλοντος.

Ομως ποτέ τα στοιχεία δεν δίνονται στη δημοσιότητα διότι οι εταιρείες αυτές, έχοντας τη μορφή των Α.Ε., προστατεύονται από το επιχειρηματικό εταιρικό απόρρητο. Είναι κοινό μυστικό ότι συχνά οι δίαυλοι επικοινωνίας με κυβερνητικούς παράγοντες είναι ορθάνοιχτοι. Σύμφωνα με τον Τ. Κεφαλά, «το πλέον προβληματικό εδώ είναι ότι ανατέθηκε η διεκπεραίωση της ανακύκλωσης στους ίδιους τους παραγωγούς των ανακυκλώσιμων υλικών! Αυτά τα συστήματα που συγκροτούν οι παραγωγοί συγκεντρώνουν και το τέλος της ανακύκλωσης. Από πού; Από τον εαυτό τους! Είναι οι ίδιοι ελέγχοντες και ελεγχόμενοι».

Ακόμα και οι ίδιοι αναγνωρίζουν ότι η διαδικασία αυτή δεν γίνεται σωστά. Κανείς δεν κάθεται φυσικά να μετρήσει πόσα κουτάκια αναψυκτικών πουλήθηκαν και κατέληξαν στην ανακύκλωση. Αυτό γίνεται στη βάση των δηλώσεων που κάνουν οι ίδιες οι εταιρείες και υπολογίζουν στη συνέχεια το τέλος που οφείλουν. «Εδώ λοιπόν υπάρχει μια μαύρη τρύπα όπου αυτός που εισπράττει είναι ο ίδιος που πληρώνει.

Η εισφοροδιαφυγή υπολογίζεται σε ποσοστά της τάξης του 40%, ενώ εμείς οι πολίτες και οι δήμοι πληρώνουμε το τέλος, επωμιζόμαστε τα έξοδα για τη συγκέντρωση των ανακυκλώσιμων υλικών των εταιρειών, οι εταιρείες μπορούν να μεταβάλλουν το τέλος κατά βούληση. Θεωρητικά ο έλεγχος θα μπορούσε και θα έπρεπε να γίνεται από τον εποπτεύοντα οργανισμό ανακύκλωσης. Δυστυχώς όμως ο οργανισμός είναι εντελώς υποστελεχωμένος, διαθέτει γύρω στους 10 υπαλλήλους για όλη τη χώρα και αδυνατεί να κάνει έστω τη στοιχειώδη εποπτεία».

Ενα άλλο μεγάλο πρόβλημα που εν πολλοίς αυξάνει το κόστος της «ελληνικής μορφής» ανακύκλωσης είναι ότι, παρά την ευρωπαϊκή οδηγία, δεν γίνεται διαλογή απορριμμάτων και μαζεύονται σχεδόν όλα στους μπλε κάδους. Αυτό σημαίνει ότι περιπλέκεται η διαδικασία και μεγιστοποιείται το κόστος της διαλογής. Για να ξεχωρίζουν τα ανακατεμένα χρειάζονται μηχανικό εξοπλισμό, μεγαλύτερα έξοδα μεταφοράς και χέρια. Αν ο κάθε δήμος έκανε αυτή τη διαλογή με ξεχωριστούς κάδους θα επωφελούνταν και ο δήμος και οι πολίτες από τη μείωση του κόστους.

 

Η κυβέρνηση «παραδίνεται» στους ιδιώτες

Δεν υπάρχει χρυσός στα σκουπίδια, σημειώνει ο Τ. Κεφαλάς, όμως με μια τάξη κι αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα στην ουσία, πρέπει να ασχοληθεί η πολιτεία και με την περιβαλλοντική και με την οικονομική διάσταση. «Κανένας δεν θα γίνει πλούσιος, όμως μπορεί να μπει τάξη στα οικονομικά κόστη και έλεγχος. Η κυβέρνηση κινείται σήμερα στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση και μάλιστα με προσπάθεια βίαιης επιβολής συγκεκριμένων επιχειρηματικών συμφερόντων.

Αυτό που γίνεται με την ανταποδοτική ανακύκλωση στον χώρο των συσκευασιών είναι προκλητικό. Μια απροκάλυπτη ενίσχυση του υπουργού Τ. Θεοδωρικάκου σε ένα διάτρητο σύστημα που δεν είχε καμιά ουσιαστική συμμετοχή στην ανακύκλωση, ενώ αντίθετα βαρύνεται με πολλά. Προωθούν αυτή την ιστορία με τα σπιτάκια - έχουν στήσει ένα ακόμα και στην είσοδο του υπουργείου, προκειμένου να διαφημίσει το συγκεκριμένο σύστημα. Λες και μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη μαζική και εκτεταμένη ανακύκλωση με τα σπιτάκια!

Μοιράζουν κάδους και χάντρες στους ιθαγενείς και προσπαθούν να κερδίσουν μερίδιο από το προβληματικό έστω σύστημα του μπλε κάδου, όταν εδώ υπάρχει απροκάλυπτη επιβολή επιχειρηματικών συμφερόντων. Η εξαγγελία του πρωθυπουργού για μια νέα πατέντα με τους Αμερικανούς δεν ξεκινά με τη λογική διαχείρισης αλλά μιας επικοινωνιακής τακτικής στην ανάγκη να παρουσιάσουν επενδύσεις».

 

Φωτογραφία: ΑΣΠΡΟΠΥΡΟΣ - Πυρκαγιά σε εργοστάσιο ανακύκλωσης στη Νέα Ζωή Ασπρόπυργου. 6/6/2015 - EUROKINISSI

 

Πηγή: ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ - ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ