Άνθρωπος και Φύση. Του Νίκου Τσίνου

Άρθρο του Νίκου Τσίνου, από την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, που βρήκα και αναδημοσιεύω στο Ιστολόγιο ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ.

Στο φαντασιακό των ανθρώπων τα σπουργίτια θα μπορούσαν να έχουν ακριβώς την ίδια θέση που έχει και η λέξη «μάζα» για κάθε πολιτικό ή στοχαστή. Σύμφωνα με την ταξική συνείδηση, τα αηδόνια και τα καναρίνια έχουν μία ελιτίστικη θέση στην κοινωνία των ανθρώπων. Η «μάζα» χειραγωγείται και χρησιμοποιείται για την επίτευξη ορισμένων στόχων από μία ομάδα ανθρώπων ή από μόλις έναν άνθρωπο. Οταν εμφανιστεί στην καθημερινότητα μία δυσλειτουργία η «μάζα» γίνεται αναλώσιμη και παραμερίζεται.

Αυτό περί «αναλωσιμότητας» πρέπει να σκέφτηκε και ο Μάο κάπου το 1970. Αυτή η σκέψη όμως δεν βρήκε κανένα αντίφωνο, καμία αντίδραση, διότι σε περιπτώσεις αυθεντίας -όπως του Μάο- είναι άνευ νοήματος η πρόθεση να σκεφτείς την αμφισβήτηση, όχι να φτάσεις στο σημείο να την κάνεις πράξη.

Ο Μάο, λοιπόν, αποφάνθηκε ότι τα σπουργίτια καταστρέφουν τις καλλιέργειες, άρα και αυτά με τη σειρά τους πρέπει να εξοντωθούν. Συνεπώς, «γενοκτονία» σπουργιτιών. Κινεζικών σπουργιτιών (sic). Προσέξτε εδώ τον συλλογισμό του Μάο: όποιος μας «ενοχλεί» εξοντώνεται, και αυτό απαντάται από τον Κορτές, τον Περικλή και τον Καρλομάγνο, μέχρι τον Μπίσμαρκ, τον Ναπολέοντα, τον Στάλιν, τον Χίτλερ, τον Μπους κ.ά. Ξεκινάνε λοιπόν οι δύσμοιροι Κινέζοι -αφού είπαμε ότι δεν επιδέχεται αμφισβήτηση η άποψη του δικού τους πατερούλη- και πιάνουν κατσαρόλες, τηγάνια, κουτάλες, τα οποία κοπανάνε στους δρόμους -μάλλον στους αγρούς.

Περισσότερο σε οργιαστική τελετή των μαινάδων μού ακούγεται όλο αυτό, που σαν improvisation θα είχε σίγουρα ένα ενδιαφέρον. Το «προλεταριάτο των σπουργιτιών» δεν αντέχει και ένα ένα ψοφούν αφού πετούν συνεχώς πανικόβλητα από όλον αυτόν τον σαματά. Τα καναρίνια και τα αηδόνια βρίσκονται σε πολυτελείς οικίες (κλουβιά γαρ) και συνεχίζουν την καλοζωισμένη ζωή τους.

Αποτέλεσμα των παραπάνω ενεργειών ήταν ο αγροτικός πληθυσμός της Κίνας να προσβληθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από μολυσματικές ασθένειες, λόγω έλλειψης θεραπευτικών βοτάνων, και τα έντομα να αφανίσουν για τα επόμενα χρόνια τις καλλιέργειες των Κινέζων που χτυπούσαν τα κατσαρόλια.

Εννοείται ότι μία «αυθεντία» σαν και τον Μάο -όπως και οποιαδήποτε αυθεντία- δεν παραδέχτηκε το λάθος, γιατί το αλάθητο δεν ήταν προνόμιο μόνο του Πάπα από τον 13ο αι., αλλά οποιουδήποτε ανθρώπου ιεροποιήθηκε. Ετσι και στην Κίνα, το πρόβλημα λύθηκε με εισαγωγή σπουργιτιών από τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική.

Αυτή η κατίσχυση του ανθρώπου πάνω στη χλωρίδα και την πανίδα του πλανήτη γίνεται πάντοτε στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος από τον ίδιο τον άνθρωπο. Η φενάκη είναι εμφανής. Η ιδιοτέλεια του ανθρώπου επιβεβαιώνεται σε κάθε καταστροφή. Μέχρι και με τον όρο του «περιβαλλοντισμού», που χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1950, η έγνοια είναι ο άνθρωπος και μόνον αυτός. Το ανθρώπινο είδος να σωθεί και βλέπουμε στην πορεία για τον πλανήτη…

Ξεχνάμε όμως, ή κάνουμε πως ξεχνάμε λόγω της προσωπικής μας ιδιοτέλειας, ότι όλα τα οικοσυστήματα τείνουν προς μία κατάσταση αρμονίας και ισορροπίας. Η «αυτονομία» -κατά τον Καστοριάδη- της φύσης και η αυτορρύθμισή της δεν χρειάζεται ούτε ετερόνομες κοινωνίες, ούτε αυθεντίες τύπου Μάο. Τα πράσινα κόμματα φιλελευθεροποιούνται και τα αντίστοιχα φιλελεύθερα πρασινοποιούνται και ουσιαστικά αυτό που μένει είναι η βίαιη είσοδος της αστικής κοινωνίας σε ένα φυσικό περιβάλλον.

Δυστυχώς δικαιώνεται και ο Καρτέσιος και ο Τζον Λοκ όταν αναφέρονταν σε αφέντες και κτήτορες της φύσης ο πρώτος και σε κυρίαρχους και κατόχους της φύσης ο δεύτερος. Οι δύο παραπάνω θέσεις των φιλοσόφων διατυπώνουν με τον εναργέστερο τρόπο το πνεύμα του καπιταλισμού και του μαρξισμού.

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ