Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα: Νερό - Ιδιότητες και Υγεία

Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα  Νερού, αναδημοσιεύουμε το άρθρο ‘Νερό: Ιδιότητες και Υγεία’, από το MEDNUTRITION.GR. Το άρθρο υπογράφουν η Γεωργία Ίσαρη, η Ιωάννα Κατσαρόλη, η Ιωάννα Μασούρα, η Ειρήνη Τζεϊναράκη και η Μαγδαλένα Τσέκου.

 

Μελέτη έχει δείξει ότι όσο περισσότερο νερό πίνει κάθε άτομο, τόσο λιγότερες θερμίδες, σακχαρούχα ροφήματα και τρόφιμα χαμηλής διατροφικής αξίας καταναλώνει.

Εντάξει, ας είμαστε ειλικρινείς. Και ποιος δεν έχει ακούσει, μόλις ενδιαφερθεί για μια υγιεινή διατροφή, την πρόταση: «..και πολύ νερό!». Αλλά γιατί να μιλάμε θεωρητικά και αόριστα, όταν υπάρχουν έρευνες που αποδεικνύουν την άμεση σχέση που έχει με την ισορροπημένη διατροφή και την απώλεια βάρους;

 

Τι δείχνουν τα ερευνητικά δεδομένα;

Πρόσφατη μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις, μιλά για συγκεκριμένα ποσά θερμίδων, ζάχαρης, νατρίου και χοληστερόλης που μπορούν να μειωθούν από την καθημερινότητα ενός ατόμου, απλά και μόνο αυξάνοντας το νερό που προσλαμβάνει. Συγκεκριμένα, η μελέτη συνέλεξε στοιχεία από προηγούμενη μεγάλη μελέτη (National Health and Nutrition Examination Survey 2005-2012), στην οποία είχαν γίνει δυο καταγραφές 24ωρης κατανάλωσης τροφίμων και υγρών ανά άτομο, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αύξηση πρόσληψης νερού από το 1 ποτήρι την ημέρα στα 3, οδήγησε στις παρακάτω μειώσεις: 

Τα αποτελέσματα της μελέτης
Θερμιδική πρόσληψη	μείωση κατά 68-205 θερμίδες
Νάτριο	μείωση κατά 78-235 γραμμάρια
Ζάχαρη	μείωση κατά 5-18 γραμμάρια
Χοληστερόλη	μείωση κατά 7-21 γραμμάρια

Το κάθε ποσό αυτό αποτελεί ένα εύρος βελτίωσης που ήταν διαφορετικό ανά άτομο, αλλά η ουσία είναι μια: υπήρξε βελτίωση! Και μην ξεχνάμε ότι οι αλλαγές αυτές ήρθαν με την μετάβαση από το μόλις 1 ποτήρι την ημέρα στα 3... Ας φανταστούμε μόνο πόσο μεγαλύτερες διαφορές θα βλέπαμε αν μιλάγαμε για μεγαλύτερη κατανάλωση νερού.

 

Τι έδειξε η εγκατάσταση ψυκτήρων νερού στο σχολείο;

Την άποψη αυτή έρχεται να ενισχύσει ένα πρόγραμμα που πραγματοποιήθηκε σε δημόσια σχολεία της Νέας Υόρκης, αποδεικνύοντας ότι η εγκατάσταση ψυκτήρων νερού στο σχολείο μπορεί να μειώσει την θερμιδική πρόσληψη των παιδιών.

Πώς μπορεί να συμβεί αυτό;

Πολύ απλά. Ας σκεφτούμε πόσες φορές μπορεί ένα παιδί – για να μην πω ένας άνθρωπος ανεξαρτήτως ηλικίας – στην προσπάθεια να ικανοποιήσει τη δίψα του, να ενδώσει στον πειρασμό ενός σακχαρούχου δροσερού ροφήματος αντί να επιλέξει νερό. Για να μην σκεφτούμε και τι άλλους γευστικούς και υψηλά θερμιδικούς πειρασμούς θα έχει να αντικρίσει δίπλα στο ψυγείο με τα δροσερά ροφήματα.

 

 

«Πόσο μεγάλη πρέπει να είναι πια αυτή η κατανάλωση;»

Πρόσφατες οδηγίες από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαντ συστήνουν 4-6 ποτήρια την ημέρα, και αντιτίθενται σε παλαιότερες που αναφέρονταν σε 8 ποτήρια

Οι ανάγκες από άτομο σε άτομο αλλάζουν, από κλίμα σε κλίμα και από εποχή σε εποχή. Μήπως όταν τρέχουμε στο διάδρομο του γυμναστηρίου ή όταν κάνουμε τα ψώνια μας μέρα μεσημέρι στις εκπτώσεις του Αυγούστου δεν διψάμε σαν χαμένοι ταξιδιώτες στην έρημο; Καλό είναι λοιπόν να ακούμε και τον οργανισμό μας. Γι’ αυτό άλλωστε υπάρχει και η αίσθηση της δίψας – η οποία παρεμπιπτόντως επέρχεται όταν έχει ήδη αρχίσει μια μικρή αφυδάτωση στον οργανισμό μας, οπότε ας μην το καθυστερούμε και πολύ. Ας πιούμε!

Στην κάλυψη των ημερήσιων αναγκών σε υγρά πέραν του νερού, που σίγουρα αποτελεί την πρώτη επιλογή, μπορούν να συνεισφέρουν και τα υγρά με καφεΐνη συμπεριλαμβανομένου του καφέ, του τσαγιού και των καφεϊνούχων αναψυκτικών. Η αμφισβήτηση της ενυδατικής ικανότητας των καφεϊνούχων ποτών οφείλεται στην πεποίθηση ότι η καφεΐνη έχει διουρητική δράση και συνεπώς προκαλεί αφυδάτωση. Ωστόσο, σύμφωνα με πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, φαίνεται ότι η διουρητική αυτή δράση είναι παροδική και δεν οδηγεί τον οργανισμό σε αφυδάτωση.

Ο άνθρωπος πρέπει να λαμβάνει 1ml νερού ανά kcal τροφής και τα νεογνά 1,5ml ανά kcal

Επομένως, για κάποιον που καταναλώνει 2000 θερμίδες την ημέρα, το νερό που χρειάζεται είναι περίπου 2 λίτρα. Το συνολικό όμως νερό που συμμετέχει στις λειτουργίες του σώματος καθημερινά είναι πολύ μεγαλύτερο, αφού το νερό που εκκρίνεται στα διάφορα σημεία του σώματος επαναπορροφάται σε άλλα σημεία και δεν αποβάλλεται.

Τρόφιμα που περιέχουν νερό, όπως τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά συμβάλλουν επίσης στην κάλυψη των αναγκών σε νερό. Με την τροφή απορροφάται περίπου 1 λίτρο νερό τη μέρα. Επίσης, τα διάφορα υγρά που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπως οι χυμοί φρούτων, το τσάι, ο καφές και τα αναψυκτικά συμμετέχουν κατά ένα μέρος στην κάλυψη των ημερήσιων αναγκών σε νερό.

 

Η ποσότητα του νερού από τι εξαρτάται;

Οι ποσότητες του νερού που χρειάζεται καθημερινά ο οργανισμός εξαρτώνται:

Από τη φυσική του δραστηριότητα

Οι έντονες μυϊκές δραστηριότητες αυξάνουν τις ανάγκες του οργανισμού σε νερό, αυξάνοντας παράλληλα τις απώλειες σε αυτό. Η ποσότητα του νερού εξαρτάται από τον ιδρώτα, την ένταση και τη διάρκεια της άσκησης.

Από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος

Η έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες (πολύ ζέστη ή κρύο) αναγκάζει τον οργανισμό να καταναλώσει περισσότερο νερό για τη διατήρηση της φυσιολογικής θερμοκρασίας του σώματος.

Εγκυμοσύνη και Θηλασμός

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού αυξάνονται οι ανάγκες της γυναίκας σε υγρά.

Από κάποιες ασθένειες

Ο πυρετός, η διάρροια, ο εμετός αυξάνουν επίσης την απώλεια του νερού από το σώμα, αυξάνοντας έτσι τις απαιτήσεις σε αυτό.

 

Δίψα: Αξιόπιστος δείκτης

Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να καλύψουν τις ημερήσιες ανάγκες τους σε υγρά ακολουθώντας τις καθημερινές τους συνήθειες και προτιμήσεις, βασιζόμενοι στο αίσθημα της δίψας, χωρίς ωστόσο  η δίψα να αποτελεί πάντα τον πιο αξιόπιστο δείκτη, ιδιαίτερα στα βρέφη, τα μικρά παιδιά, τους υπερήλικες και τους αθλητές. Ο καλύτερος δείκτης υδάτωσης είναι το χρώμα και ο όγκος των ούρων, με τα σκουρόχρωμα και άρα πυκνά ούρα, να αποτελούν δείκτη σοβαρής αφυδάτωσης. Συνεπώς, πίνουμε υγρά τακτικά, ακόμα και όταν δεν διψάμε και φυσικά φροντίζουμε να μην παραμείνουμε διψασμένοι ούτε για ένα λεπτό!

 

Τρόποι για να θυμάσαι να πίνεις νερό

ΔΕΙΤΕ ΤΟ SLIDESHOW

 

Τι συμβαίνει αν κάποιος πίνει πολύ νερό;

Το υπερβολικά πολύ νερό μπορεί να οδηγήσει σε μια σπάνια, αλλά σοβαρή, κατάσταση που λέγεται υπονατριαιμία και χαρακτηρίζεται από σοβαρή ελάττωση των επιπέδων νατρίου (αλάτι) στον οργανισμό.

 

Τι είναι η υπονατριαιμία;

Η υπονατριαιμία είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από μείωση του νατρίου του αίματος. Φυσιολογικά, το νάτριο κυμαίνεται μεταξύ 135-145 mmol/L. Ήπια χαρακτηρίζεται η υπονατριαιμία μέχρι 130 mmol/L, ενώ κάτω από 129 mmol/L είναι σοβαρή. Οι περισσότεροι ασθενείς με συγκέντρωση νατρίου ορού μεγαλύτερη από 125 mEq/L είναι σχετικά ασυμπτωματικοί. Τα αρχικά ευρήματα περιλαμβάνουν ναυτία, πονοκέφαλο, μυαλγίες και γενικευμένη αδιαθεσία καθώς η συγκέντρωση νατρίου πέφτει κάτω από 125 mEq/L. Εν συνεχεία ακολουθούν μεταβολές της νοητικής κατάστασης όπως λήθαργος, σύγχυση, αποπροσανατολισμός, ανησυχία, απάθεια, ψύχωση, καθώς η συγκέντρωση νατρίου πέφτει κάτω από 115 mEq/L.

Σε ποιους παρατηρείται αυτή η κατάσταση;

Η κατάσταση αυτή συνήθως παρατηρείται σε αθλητές μαραθωνίου, οι οποίοι χάνουν ποσότητες νατρίου με τον ιδρώτα και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες νερού, χωρίς να αντικαθιστούν το νάτριο που έχασαν. Επίσης, υπονατριαιμία μπορεί να παρατηρηθεί και στα νεογνά από υπερβολική κατανάλωση νερού.

 

Συμπερασματικά

Αυτό που έχει σημασία, δεν είναι η ποσότητα του νερού που καταναλώνει κανείς, αλλά η συχνότητα με την οποία το καταναλώνει. Η κατανάλωση θα πρέπει δηλαδή να γίνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας και να μην καταναλώνεται μεγάλη ποσότητα νερού μονομιάς. Και αυτό, γιατί τα νεφρά μπορούν να αποβάλουν μια συγκεκριμένη ποσότητα νερού τη φορά. Πάνω από αυτό το όριο, το νερό παραμένει στο αίμα μειώνοντας τα επίπεδα του νατρίου.

 

Φωτογραφία: BIGSTOCKPHOTO.COM

Πηγή: MEDNUTRITION.GR. - Γεωργία Ίσαρη, Ιωάννα Κατσαρόλη, Ιωάννα Μασούρα, Ειρήνη Τζεϊναράκη, Μαγδαλένα Τσέκου