Η Κρίση Δηλητηριάζει την Υψηλή Εξειδίκευση των Ελλήνων και την ανάπτυξη της Έρευνας – Καινοτομίας

Αποκαλυπτικά τα στοιχεία πρόσφατης μελέτης του υπουργείου Παιδείας για τη στρατηγική της Ανώτατης Εκπαίδευσης για τα έτη 2016-2020. Μας τα έκανε γνωστά από χθες ο Νίκος Τρίγκας στην Έντυπη Έκδοση του ΕΘΝΟΥΣ, με τίτλο: ‘Διπλασιάστηκαν λόγω κρίσης οι «αιώνιοι φοιτητές» - Τα ΑΕΙ εκπέμπουν SOS’. από μελέτη 

Η μελέτη μας επιβεβαιώνει αυτό που λίγο – πολύ το φανταζόμασταν: Η οικονομική κρίση αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα μας έχουν πλήξει και τους φοιτητές, οι οποίοι αδυνατούν πλέον να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στον προκαθορισμένο χρόνο. Με άλλα λόγια: η παράδοση των νεο-ελλήνων για υψηλή εξειδίκευση και σημαντική παρουσία στη διεθνή επιστημονική κοινότητα έχει την τάση να φθίνει με έντονους ρυθμούς τα επόμενα χρόνια! Και άντε μετά να χαράξεις στρατηγική για μία υγιή οικονομία!

Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης:

διπλασιασμός των νέων που δεν έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους  συνολικότερη μείωση του αριθμού των φοιτητών

Από την μία, εμφανίζεται η τάση μείωσης των νέων φοιτητών. Σήμερα, τα ΑΕΙ δέχονται περίπου 70.000 με 80.000 νέους φοιτητές ετησίως. Αιτίες αυτού του φαινομένου, σύμφωνα με τη Μελέτη, η οικονομική κρίση και η υπογεννητικότητα.

Έτσι, ο συνολικός αριθμός των τακτικών φοιτητών μειώθηκε κατά 15,7% από το μέγιστο των 311.616 φοιτητών του 2005/06 στο ελάχιστο των 262.753 φοιτητών του 2009/10 για να σταθεροποιηθεί την τελευταία πενταετία στο επίπεδο των 270.000-280.000 φοιτητών.

Από την άλλη, ο αριθμός των φοιτητών που έχουν τελειώσει τα προβλεπόμενα από τον νόμο έτη σπουδών και οφείλουν μαθήματα έχει διπλασιαστεί την τελευταία δωδεκαετία. Το ακαδημαϊκό έτος 2003-2004, με καθεστώς που δεν περιόριζε ιδιαίτερα την παραμονή τους στα ΑΕΙ, οι «αιώνιοι φοιτητές» ήταν 163.000 άτομα, και σήμερα, με λιγότερο «φιλικό» θεσμικό πλαίσιο στην κατηγορία αυτή ανήκουν 330.000 φοιτητές!

Γι' αυτήν τη σχετικά χαμηλή επίδοση στα ποσοστά έγκαιρης αποφοίτησης σημαντικό ρόλο έχουν οι ακόλουθοι παράγοντες:

·         το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον της δημοσιονομικής κρίσης,

·         τα προβλήματα διοίκησης και διαχείρισης των ιδρυμάτων,

·         η δομή και η ποιότητα της διδασκαλίας,

·         η ελλειμματική φοιτητική μέριμνα και

·         η συρρικνωμένη υποστήριξη των φοιτητών

·         οι ιδιαίτερες συνθήκες λειτουργίας του κάθε ιδρύματος (π.χ. ιδρύματα σε απομακρυσμένες περιοχές) κ.λπ.

Ως προς το φύλο: οι γυναίκες που παίρνουν πτυχίο στα ΑΕΙ είναι περίπου 100.000 περισσότερες από τους άνδρες! Το γυναικείο φύλο κυριαρχεί τόσο στον φοιτητικό πληθυσμό των ΑΕΙ όσο και στους αντίστοιχους πτυχιούχους. Συγκεκριμένα, από τους τακτικούς φοιτητές των πανεπιστημίων, κατά μέσο όρο την τελευταία δωδεκαετία το 40,9% είναι άντρες και το 59,1% γυναίκες, με τα ποσοστά στους πτυχιούχους να διαμορφώνονται σε 35,8% και 64,2% αντίστοιχα. Στο σύνολο των πανεπιστημίων, την τελευταία δωδεκαετία, είχαμε 350.179 πτυχιούχους, από τους οποίους οι 125.530 είναι άνδρες και οι 224.649 γυναίκες. Δηλαδή έχουμε 99.119 περισσότερες γυναίκες πτυχιούχους έναντι των αντρών. Από τους τακτικούς φοιτητές/τριες των ΤΕΙ, κατά μέσο όρο την τελευταία δωδεκαετία το 50,2% είναι άντρες και το 49,8% γυναίκες, με τα ποσοστά στους πτυχιούχους να διαμορφώνονται σε 42,8% και 57,2% αντίστοιχα. Στο σύνολο των ΤΕΙ, την τελευταία δωδεκαετία, είχαμε 197.696 πτυχιούχους, από τους οποίους οι 84.555 είναι άνδρες και οι 113.141 γυναίκες. Δηλαδή έχουμε 28.586 περισσότερες γυναίκες πτυχιούχους έναντι των αντρών.

Στο σύνολο των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ για τους τακτικούς φοιτητές, κατά μέσο όρο την τελευταία δωδεκαετία, το 44,7% είναι άντρες και το 55,3% γυναίκες, με τα ποσοστά στους πτυχιούχους να διαμορφώνονται σε 38,3% και 61,7% αντίστοιχα.

Στο σύνολο των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, την τελευταία δωδεκαετία, είχαμε 547.875 πτυχιούχους από τους οποίους οι 210.085 είναι άνδρες και οι 337.790 γυναίκες. Δηλαδή την τελευταία δωδεκαετία έχουμε 127.705 περισσότερες γυναίκες πτυχιούχους έναντι των αντρών.

Όπως τονίζεται στη μελέτη, τα ελληνικά ΑΕΙ κινδυνεύουν από την οικονομική κρίση και επίσης είναι ορατός ο κίνδυνος οικονομικού μαρασμού των Ιδρυμάτων ως αποτέλεσμα αποστέρησης των εθνικών πιστώσεων.

Τα ΑΕΙ εξακολουθούν να λειτουργούν ικανοποιητικά, με τις προσπάθειες του προσωπικού τους, παρά τη δημόσια υποχρηματοδότηση

• Δυσλειτουργική είναι η διαχείριση του ΕΣΠΑ ως σημαντικής πηγής χρηματοδότησης των ΑΕΙ, με κίνδυνο απώλειας πόρων.

• Υπάρχει κίνδυνος μεγάλης απώλειας πνευματικού κεφαλαίου από τα ελληνικά ΑΕΙ προς το εξωτερικό, εξαιτίας της μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης και των οικονομικά ελκυστικών προγραμμάτων διδακτορικών και μεταδιδακτορικών σπουδών.

•  Υπάρχει δραματική συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού των Ιδρυμάτων, λόγω γήρανσης και αδυναμίας αντικατάστασής του.

Πηγή: Έντυπη Έκδοση ΕΘΝΟΣ