Γιατί είναι σημαντική η Καθολική Πρόσβαση στην Πληροφορία

Το ξέσπασμα του κορoνοϊού δεν  προκάλεσε μόνο μια υγειονομική πανδημία  αλλά και μια «infodemic» παραπλανητικών και πλαστών ειδήσεων.

 

Καθώς ο ιός εξαπλώθηκε, τα trolls και οι συνωμοσιολόγοι άρχισαν να προωθούν την παραπληροφόρηση και οι αξιοθρήνητες τακτικές τους συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Οι ασυναρτησίες που κυκλοφορούν σχετικά τη σύνδεση του ιού σε  ΜΕ ΤΙΣ ΚΕΡΑΙΕΣ 5G ή ότι υπάρχει ήδη μια μυστική θεραπεία ή και ο COVID-19 δημιουργήθηκε σε ένα εργαστήριο – ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΠΑΝΤΟΥ.

Σε μια ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ που κυκλοφόρησε τον Μάιο διαπιστώθηκε ότι πάνω από τα μισά άτομα (51%) στο Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσαν ότι είδαν περιεχόμενο σχετικά με το COVID-19 που πίστευαν ότι είναι ψευδές ή παραπλανητικό. Η ΕΕ προειδοποίησε τον Ιούνιο ότι ένα «μαζικό κύμα» παραπληροφόρησης βλάπτει την υγεία των πολιτών της ΕΕ, ΚΑΤΗΓΟΡΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΙΝΑ ΚΑΙ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΟΤΙ ΔΙΕΞΗΓΑΓΑΝ ΨΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ για τον κορονοϊό.

Σε ορισμένες χώρες, οι φήμες για την έλλειψη τροφίμων ώθησαν τους ανθρώπους να συσσωρεύουν προμήθειες, οι οποίες τότε αναπόφευκτα προκάλεσαν πραγματικές ελλείψεις. Στο Ιράν, ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΠΕΘΑΝΑΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΚΟΟΛ ΜΕΘΑΝΟΛΗΣ, επειδή τα μηνύματα παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ισχυρίστηκαν ότι είχε θεραπεύσει άλλους ανθρώπους από τον κορονοϊό.

 

Η πρόσβαση σε επίσημες πληροφορίες μπορεί επομένως να είναι η διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου.

Πριν από λίγες ημέρες (στις 28 Σεπτεμβρίου), η UNESCO σηματοδότησε ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ. Στο φετινό θέμα κυριαρχούσε φυσικά ο COVID-19, με το σύνθημα “Access to Information – Saving Lives, Building Trust, Bringing Hope.”

Η ημέρα αυτή είναι μια ευκαιρία να καλέσουμε όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν πλήρως τους νόμους  για το «Δικαίωμα πρόσβασης στην πληροφόρηση». Αυτά τα δικαιώματα είναι πάντα ζωτικής σημασίας, αλλά ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια της τρέχουσας υγειονομικής έκτακτης ανάγκης.

Η προληπτική αποκάλυψη πληροφοριών βοηθά στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών, καθώς και στην παροχή της σαφήνειας που αναζητούν οι άνθρωποι εν μέσω του infodemic. Παρέχοντας πραγματικές πληροφορίες στους πολίτες, υπάρχει μια ισχυρότερη αίσθηση του ανήκειν. Και, ουσιαστικά, βοηθά στη διατήρηση της ασφάλειας των ανθρώπων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους ευάλωτους πληθυσμούς που βασίζονται περισσότερο στις πληροφορίες για τη δημόσια υγεία.

Ωστόσο, το δικαίωμα στην καθολική πρόσβαση στην πληροφόρηση είναι πολύ ευρύτερο από τη δημόσια υγεία, καθώς αποτελεί βασική πτυχή του αρχείου ανθρωπίνων δικαιωμάτων μιας χώρας.

Οι νόμοι δεν αφορούν μόνο την εγγύηση πρόσβασης σε πληροφορίες, αλλά παρέχουν την απαραίτητη λογοδοσία που πρέπει να ισχύει για κυβερνήσεις, δικαστήρια, αστυνομία και άλλες αρχές που λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις για λογαριασμό των ανθρώπων.

Ωστόσο, μέχρι σήμερα, μόνο 127 χώρες έχουν περάσει την πρόσβαση στη πληροφόρηση, σε νόμους. Και εν μέσω της κρίσης του ιού, ορισμένα έθνη επέβαλαν περιορισμούς στο δικαίωμα γνώσης από την αρχή. Ίσως δεν είναι πολύ περίεργο να βλέπουμε τη Βραζιλία στη λίστα, όπου ο Πρόεδρος Jair Bolsonaro θέσπισε μέτρα για την αναστολή προθεσμιών για την απάντηση αιτημάτων στον tracker GLOBAL RIGHT TO INFORMATION  (RTI) – πριν το Ανώτατο Δικαστήριο εκδώσει καποια διαταγή. Επίσης , η κυβέρνηση της Σκωτίας χρησιμοποίησε λόγους έκτακτης ανάγκης για να παρατείνει την προθεσμία για να μην εξυπηρετεί Freedom of Information (FOI) αιτήματα , προτού αργότερα αναγκαστεί από τα κόμματα της αντιπολίτευσης να αποσύρουν τις αλλαγές.

Η UNESCO έχει καταστήσει σαφές ότι τυχόν περιορισμοί μπορούν να δικαιολογηθούν μόνο εάν οι αρχές ενός συγκεκριμένου ιδρύματος επιβαρύνονται υπερβολικά ή προστατεύουν τη δημόσια υγεία ή εάν δεν είναι δυνατή η  επεξεργασία πληροφοριών σε καταστάσεις lockdown.

Η φετινή Διεθνής Ημέρα για Καθολική Πρόσβαση στις Πληροφορίες είναι επομένως μια  ευκαιρία για να δείξουμε την αξία του δικαιώματος στην ενημέρωση σε περιόδους κρίσης.

Η ενημέρωση των πολιτών, η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και η μείωση της εξάπλωσης της  παραπληροφόρησης είναι ζωτικής σημασίας.

Αυτή η προσέγγιση πηγαίνει στην καρδιά του διεθνούς έργου που κάνουμε στο Creative Commons. Από το 2001, καταργήσαμε νομικά και τεχνικά εμπόδια για να ξεκλειδώσουμε σχεδόν 2 δισεκατομμύρια έργα σε όλο τον κόσμο προσφέροντας δωρεάν, τυπικές, δημόσιες άδειες που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο καθένας. Πρόσφατα, ξεκινήσαμε το OPEN COVID PLEDGE – μια παγκόσμια πρωτοβουλία που συνεργάζεται με οργανισμούς σε όλο τον κόσμο για να κάνει προσβάσιμες τις  εφευρέσεις τους και το υλικό που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα σε όλο τον κόσμο.

Η πρωτοβουλία στοχεύει να ενθαρρύνει την ευρύτερη, δίκαιη πρόσβαση σε σχέδια, έρευνα και δεδομένα που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα και διπλώματα ευρεσιτεχνίας που θα είναι το κλειδί για την ανάπτυξη λύσεων στις προκλήσεις που προκαλούνται από την πανδημία.

Ο οργανισμός Creative Commons συνεργάστηκε επίσης με συνεργάτες για την έναρξη της εκστρατείας #FreeTheTextbook , πιέζοντας για υιοθέτηση δωρεάν εγχειριδίων ανοιχτής άδειας σε κολέγια και πανεπιστήμια.

Η άρση των εμποδίων στην ανταλλαγή γνώσεων και δημιουργικότητας έχει σημασία, λόγω των  προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε, καθώς ο COVID-19 συνεχίζει να καταστρέφει τον κόσμο, με ανησυχητικό αντίκτυπο στην εκπαίδευση, την υγεία και τις οικονομίες.

Έτσι, καθώς ο Οργανισμός Creative Commons ετοιμάζεται να γιορτάσει την 20ή επέτειό της το 2021, η δουλειά μας έχει μεγαλύτερη σημασία από ποτέ. Ο κόσμος έχει αλλάξει δραματικά από τότε που ξεκινήσαμε, και ενώ οι τεχνολογικές εξελίξεις έφεραν πολλούς ανθρώπους πιο κοντά, έτσι και έχουν απομακρύνει μερικούς ανθρώπους.

Δημιουργήσαμε την υποδομή για τον ανοιχτό ιστό και θέλουμε να ξεκλειδώσουμε, να μοιραστούμε και να διατηρήσουμε περισσότερες από τις γνώσεις του κόσμου. Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την απελευθέρωση των εργαλείων που μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε την πανδημία του κορονοϊού, αλλά στο να αντιμετωπίσουμε άλλες σημαντικές προκλήσεις – ιδίως την κλιματική κρίση.

Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι μεγαλύτερες παγκόσμιες προκλήσεις της ανθρωπότητας μέσω της συνεργασίας και της πρόσβασης σε πληροφορίες.

Ήρθε η ώρα να ξεκλειδώσει η γνώση για όλους, παντού.

 

Πηγή: ΕΛΛΑΚ , CREATIVECOMMONS.ORG