«Λάστιχο» για τα ΕΣΠΑ στον «χωματόδρομο» των κατασκευαστικών;

Όταν για μια ακόμα φορά οι κατασκευαστικής «στήνουν εμπόδια» στο δρόμο της «ανάπτυξης», μάλλον στο «χωματόδρομό» της …

του Μιχάλη Μπούργου

Στην επικαιρότητα αυτές τις μέρες οι Ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις και το ενδεχόμενο παγώματός τους «επ΄ αόριστο» επειδή δεν τηρούνται οι προϋποθέσεις στην ανάθεση Δημοσίων Έργων. Η «ποινή» φαίνεται να αφορά τόσο το υπολειπόμενο ΕΣΠΑ 2007-2013, όσο την περίοδο 2014-2020 και τα Έργα Υποδομής Την ευθύνη για αυτό φέρει η λειτουργία καρτέλ στα Δημόσια Έργα της Ελλάδας, το οποίο εκτός των άλλων έχει χρηματοδοτηθεί και από Ευρωπαϊκούς πόρους.

Το περισσότερο ενδιαφέρον από όλα, είναι ότι η ενδεχόμενη –έστω και προσωρινή- ποινή για την χώρα μας έρχεται για ένα καρτέλ που φαίνεται ότι λειτουργεί από το 1989! Και η αφελής ερώτηση ενός πολίτη αυτής της χώρας, ο οποίος έχει την εντύπωση ότι λαμβάνει μία στοιχειώδη ενημέρωση για τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του: η εταιρία Siemens και η εμπλοκή της στα δημόσια έργα του τόπου μας –τουλάχιστον για την εποχή Χριστοφοράκου- εντάσσεται στο καρτέλ αυτό ή όχι; Γιατί αν θυμάμαι καλά και στοιχεία σχετικά υπήρχαν και τους κομιστές τους γνωρίζουμε. Γιατί λοιπόν δεν τα ζητάμε κιόλας, ώστε να μην έχουμε και προβλήματα στο σχεδιασμό της αναπτυξιακής μας πολιτικής; Έτσι, μία απλή σκέψη μου διατύπωσα …

Αλλά να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

Όλα ξεκίνησαν την 21^η του Ιούνη, όταν η εφημερίδα NEW EUROPE έφερε στη δημοσιότητα την εσωτερική επιστολή της Κομισιόν, με ημερομηνία 17/5/2016 και υπογραφή του Γενικού Διευθυντή Περιφερειακής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), Βάλτερ Ντέφαα, σύμφωνα με την οποία όλες οι πληρωμές για τα προγράμματα 2014-2020 του ΕΣΠΑ προς την Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης/Συνοχής θα παγώσουν μέχρι να ολοκληρωθεί η έρευνα της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού για ύπαρξη καρτέλ κατασκευαστικών εταιρειών στην Ελλάδα.

Στη ίδια επιστολή, σημειώνεται ότι «το καρτέλ ενδεχομένως να ήταν ενεργό για πάνω από 27 χρόνια, από το 1989 μέχρι το 2016, στον τομέα της οδοποιίας, στην κατασκευή σιδηρόδρομων, μετρό κλπ» και επιβεβαιώνεται ότι μερικά από αυτά τα έργα έχουν  «σίγουρα συγχρηματοδοτηθεί από τα ταμεία της Ε.Ε.»

Στο έγγραφο ο Γενικός Διευθυντής Περιφερειακής Ανάπτυξης αναφέρει ότι δεν θα γίνουν περαιτέρω πληρωμές αν δεν διασφαλιστεί η νομιμότητα των δαπανών και επιβεβαιώνει ότι έχουν εντοπιστεί ως συμμετέχουσες στο καρτέλ στον κλάδο των κατασκευών, όλες οι μεγάλες ελληνικές και ξένες κατασκευαστικές που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα.

Ακριβώς: στο καρτέλ του κλάδου των κατασκευών συμμετέχουν όλες οι μεγάλες ελληνικές και ξένες κατασκευαστικές που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα!

Η συγκεκριμένη επιστολή φαίνεται να έχει διανεμηθεί εσωτερικά από τις 17 Ιούνη, ωστόσο η σχετική Απόφαση της Ε.Ε. δεν φαίνεται ότι θα ανακοινωθεί πριν την ολοκλήρωση της επίσκεψης του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στην Αθήνα, σύμφωνα με την NEW EUROPE

Στην Επιστολή ξεκαθαρίζεται ότι οι Ελληνικές Αρχές οφείλουν να εξετάσουν στις 21 Ιουλίου την υπόθεση, ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση των προϋποθέσεων στην ανάθεση δημοσίων έργων.

Ήδη, η αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή συναντήθηκε στις 10 Ιουνίου για να συζητήσει το συγκεκριμένο θέμα και, όπως αναφέρεται στην επιστολή, «εξαιτίας της σοβαρότητας των κατηγοριών και του γεγονότος ότι η Ελλάδα έχει προσφάτως καταθέσει τις ενδιάμεσες πληρωμές για οκτώ προγράμματα που σχετίζονται με το πρόβλημα, εγώ ως γενικός διευθυντής της υπηρεσίας αποφάσισα να διακόψω την προθεσμία πληρωμής», λέει ο κ. Ντέφα.

Ο κ. Ντέφα τονίζει ότι αποφάσισε πως οι μελλοντικές πληρωμές για το πρόγραμμα που τίθεται υπό αμφισβήτηση δεν θα γίνουν έως ότου η επιτροπή έχει την επιβεβαίωση από τις εθνικές αρχές ότι πήραν τα αναγκαία μέτρα. Το χρονικό διάστημα του «παγώματος» των πληρωμών παραμένει ακόμη άγνωστο. Αλλά, όσο περισσότερο καθυστερεί η διαβεβαίωση από την Ελλάδα πως τα χρήματα έχουν χρησιμοποιηθεί νόμιμα, τόσο βαρύτερες αναμένονται και οι επιπτώσεις.

Ως προς το δημοσίευμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκαθάρισε ότι δεν προβαίνει σε σχολιασμούς διαρροών, δηλώνοντας, ωστόσο, «ενήμερη για την υπόθεση».

Και συμπληρώνει: «Αυτό είναι βασικά ένα θέμα των ελληνικών αρχών, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί στο δελτίο τύπου της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού με ημερομηνία 17 Μαΐου. H Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει από τις ελληνικές αρχές λεπτομέρειες και θα εξετάσει την υπόθεση μόλις υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες. Όσον αφορά τα ευρωπαϊκά κονδύλια, είμαστε έτοιμοι να κάνουμε τις απαραίτητες ενέργειες όταν ξεκαθαριστούν τα στοιχεία. Δεν είμαστε ακόμα σε αυτό το σημείο».

Σε απάντηση των παραπάνω, το Υπουργείο Οικονομίας αντέδρασε άμεσα, δηλώνοντας ότι τα ΕΣΠΑ 2014-2020 συνεχίζονται απρόσκοπτα. Και διευκρινίζει ότι:

1.       Η έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού βρίσκεται σε εξέλιξη και το πόρισμά της αναμένεται το επόμενο χρονικό διάστημα. Αφορά συμβάσεις μεγάλων δημοσίων έργων των προηγούμενων τεσσάρων προγραμματικών περιόδων.

2.       Οι ελληνικές αρχές σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρακολουθούν το θέμα και θα προβούν σε όλες τις διορθωτικές κινήσεις που απαιτούνται και προβλέπονται στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς σε σχέση με τις υπό έρευνα συμβάσεις.

3.       Ως εκ τούτου, τα προγράμματα ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020 συνεχίζονται απρόσκοπτα βάσει των εγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων και με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.

Και οι παρατηρήσεις μου σχετικά με το ζήτημα αυτό:

1.       Στις διάφορες διαδικασίες και τους μηχανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυρίαρχη είναι η γραφειοκρατία και η προσπάθεια τήρησης του «τυπικά ορθού», επομένως δεν πρέπει να υποτιμηθεί η επιστολή αυτή (όπως και καμία άλλη σχετική άλλωστε) και η Ελληνική αντίδραση να περιλαμβάνει τις απαραίτητες διερευνήσεις, προσεγγίσεις και τεκμηριώσεις, που θα διατυπωθούν από εξειδικευμένους και έμπειρους τεχνοκράτες.

2.       Ο κ. Ντέφαα είναι ένα στέλεχος της διοίκησης και όχι προσωπικό της πολιτικής ιεραρχίας, όπως είναι η αρμόδια Επίτροπος Κορίνα Κρέτσου, η οποία και θα λάβει τις τελικές αποφάσεις. Ωστόσο, είναι σίγουρο ότι θα την επηρεάσει η τεκμηρίωση του υπαλλήλου της.

3.       Οι διάφορες Ομάδες Εργασίας και οι Επιτροπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτιμώ ότι συνήθως δεν είναι «ουδέτερες», αλλά επηρεάζονται έντονα από τα διάφορα λόμπυ που αναπτύσσουν συστηματικά οι διάφοροι «ενδιαφερόμενοι». Κάποιες φορές πίσω από ορισμένες ενέργειες δεν είναι κακό να αναζητούμε και δεύτερες σκέψεις …

4.       Μην ξεχνάμε –όπως σημείωσα και στην αρχή αυτής της δημοσίευσης- το σκάνδαλο Siemens και οι έλεγχοι που ποτέ δεν γίνανε. Μάλιστα «αμνηστεύτηκαν» τόσο η εταιρία όσο και ο βασικός υπεύθυνος αυτής ο Χριστοφοράκος. Παρόμοια έργα έπαιρνε και η εταιρία αυτή.

5.       Είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να παγώσουν για καιρό κονδύλια, αν δεν γίνουν οι κατάλληλοι χειρισμοί. Άλλωστε έχει ξανασυμβεί πριν λίγα χρόνια αυτό, για άλλο λόγο. Πιθανή δυσπιστία ως προς την αξιοπιστία της Διαχειριστικής Αρχής ή/και Ενδιάμεσων Φορέων μπορεί να δημιουργήσει και συνολικότερη εμπλοκή στη ροή των χρηματοδοτήσεων μέσω ΕΣΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, απαιτούνται συστηματικές ενέργειες προς αποφυγή μελλοντικών προβλημάτων και αστοχιών.

Πηγή: TVXS, THEPRESSPROJECT, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Ναυτεμπορική, Φύλο 22/6/2016