Εθνικό Σχέδιο Ανοικτής Επιστήμης: Η τελική ευθεία πριν την Ανοικτή Διαβούλευση

Η σύσταση της άτυπης ομάδας εργασίας για την Ανοικτή Επιστήμη τον ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 2019 αποτελεί σημείο αναφοράς για τις εθνικές εξελίξεις στον τομέα της Ανοικτής  Επιστήμης. Από την έναρξη των δραστηριοτήτων της μέχρι και σήμερα, η ομάδα έχει ενισχύσει τη δυναμική της καλωσορίζοντας νέα μέλη που διευρύνουν τη θεματική προσέγγιση του Εθνικού Σχεδίου Ανοικτής Επιστήμης συμβάλλοντας στην ολοκλήρωσή του.

Το τελευταίο τρίμηνο,  ΟΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΦΟΡΕΩΝ-ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ συνέβαλαν στη συγγραφή ενός προσχεδίου κειμένου αρχών και πολιτικών με σκοπό την ενσωμάτωση της Ανοικτής Επιστήμης στον ελληνικό ερευνητικό ιστό. Η ομάδα εργασίας συναντήθηκε δύο φορές στις εγκαταστάσεις του Ε.Κ. «Αθηνά» προκειμένου να παρουσιάσει τις προτάσεις της και να συζητήσει σχόλια και προβληματισμούς που θα οδηγούσαν στην τελική έκδοση του Εθνικού Σχεδίου.

Την Τρίτη 29 Οκτωβρίου, η συνάντηση ανέδειξε την ανάγκη διαχωρισμού των αρχών και της εθνικής πολιτικής από τις αντίστοιχες πολιτικές των εμπλεκόμενων φορέων και καλές πρακτικές εμπέδωσης της Ανοικτής Επιστήμης. Μεταξύ άλλων, υπογραμμίστηκαν τα σημεία που πρέπει να επαναδιατυπωθούν με χρήση απλής γλώσσας, ενώ παρατηρήθηκε πως θα πρέπει να υπάρχει καλύτερη μέριμνα της πληροφορίας που προστίθεται στις πολιτικές προς αποφυγή συγκερασμού σημείων που αφορούν σε καλές πρακτικές και κανόνες.

Ακολούθησαν εντατικές συναντήσεις και τηλεδιασκέψεις της ομάδας του Ε.Κ. “Αθηνά” με μέλη της ομάδας εργασίας προκειμένου να δομηθούν δύο κείμενα: ένα Εθνικό Σχέδιο Ανοικτής Επιστήμης και ένας Οδηγός Υλοποίησης. Η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 10 Δεκεμβρίου έδωσε έμφαση στο κείμενο του Εθνικού Σχεδίου Ανοικτής Επιστήμης, το οποίο περιέχει τις βασικές αρχές και την εθνική πολιτική, ώστε να βελτιώσει τα σημεία που θα οδηγήσουν στην τελική έκδοσή του εντός του Ιανουαρίου. Απώτερος στόχος είναι η παράδοση του κειμένου στην πολιτική ηγεσία και η υιοθέτησή του από τη χώρα. 

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ιδιαίτερη σημασία δόθηκε στον προσδιορισμό του μακροπρόθεσμου οράματος για την Ανοικτής Επιστήμης στην Ελλάδα. Τα βασικά του σημεία: 

• H καθιέρωση της ανοικτής πρόσβασης στις επιστημονικές δημοσιεύσεις για το σύνολο της επιστημονικής παραγωγής που προκύπτει από δημόσια χρηματοδοτούμενα προγράμματα.
• Η υποστήριξη και προώθηση πρακτικών για ανοικτά και FAIR δεδομένα και για το ανοικτό λογισμικό έρευνας.
• H συνεχής κατάρτιση των ερευνητών σε πρακτικές ανοικτής επιστήμης και η ενσωμάτωσή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
• H ενδυνάμωση των εθνικών υποδομών έρευνας και η σύγκλιση με το Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης (EOSC).

Η τελική έκδοση του Εθνικού Σχεδίου θα συζητηθεί σε επόμενη συνάντηση της Ομάδας Εργασίας στις αρχές του 2020, με σκοπό να τεθεί σε ανοικτή διαβούλευση και να παρουσιαστεί στο 2^ο Συμπόσιο Ανοικτής Επιστήμης. 

Στα αμέσως επόμενα βήματα των δράσεων της ομάδας εργασίας είναι η ολοκλήρωση του Οδηγού Υλοποίησης που περιλαμβάνει πρότυπες πολιτικές οργανισμών που παράγουν ή χορηγούν την έρευνα σε εθνικό επίπεδο μαζί με καλές πρακτικές εφαρμογής τους.

Η δράση της ομάδας εργασίας έχει προσελκύσει το ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ που επιθυμεί την ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε θέματα ανάπτυξης και εφαρμογής πολιτικών Ανοικτής Επιστήμης με την Ελλάδα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, φανερώνεται η ανάγκη ενίσχυσης του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου και του μετασχηματισμού του κέντρου ενδιαφέροντος της Ελλάδας σε ζητήματα έρευνας και επιστήμης.

Πηγή: ELLAK.GR , HELLENICDATASERVICE.GR