Σε εποχές όπως αυτή, η Διαφάνεια είναι πιο αναγκαία από ποτέ

Η πανδημία COVID-19 απαιτεί αστραπιαία παγκόσμια δράση. Ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών έχει επιβάλει περιορισμούς στη δημόσια ζωή, για να περιορίσει  την πανδημία, θέτοντας όρια στις μη απαραίτητες δραστηριότητες, όπως ταξιδιωτικές και κοινωνικές συγκεντρώσεις, και κλείνοντας σχολεία, γραφεία, πανεπιστήμια και χώρους αναψυχής.

Κατά τη διάρκεια κρίσεων, όπως το ξέσπασμα ενός θανατηφόρου ιού, ο κίνδυνος διαφθοράς στην υγειονομική περίθαλψη επιδεινώνεται από τη δραματικά αυξημένη πίεση στο σύστημα. Η αναστάτωση, η αβεβαιότητα και ο αποπροσανατολισμός συμβάλλουν σε ένα περιβάλλον στο οποίο διεφθαρμένοι μπορούν να επωφεληθούν από την κρίση προς όφελός τους.

Είναι σημαντικό να διατηρηθεί και να επεκταθεί η διαφάνεια, η ανοικτότητα και η ακεραιότητα σε ολόκληρο τον τομέα της υγείας. Εντοπίσαμε αρκετά ΚΡΙΣΙΜΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑς, συμπεριλαμβανομένης της ανοικτής δημοσίευσης ερευνών για εμβόλια και θεραπείες, της προστασίας των whistleblowers στα συστήματα υγείας και της διασφάλισης ίσης πρόσβασης σε θεραπεία που σώζει ζωές.

Ωστόσο, η ανάγκη διαφάνειας και λογοδοσίας υπερβαίνει τα ίδια τα συστήματα υγείας.

EΚΤΑΚΤΑ ΜEΤΡΑ

Πολλές χώρες, περιφέρειες και πόλεις κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή επικαλέστηκαν παρόμοιες έκτακτες εξουσίες, προκειμένου να συμβάλουν στην πρόληψη της εξάπλωσης του ιού, επιταχύνοντας τη λήψη αποφάσεων και τον επιμερισμό των πόρων. Αυτό είναι σημαντικό και συχνά απαραίτητο.

Ωστόσο, η συγκέντρωση της εξουσίας δεν πρέπει, σε καμία περίπτωση, να οδηγήσει σε κατάχρηση. Είναι ζωτικής σημασίας να ασκούνται εξουσίες έκτακτης ανάγκης μόνο για τους σκοπούς για τους οποίους δόθηκαν.

Τα θεμελιώδη εχέγγυα κατά της διαφθοράς δεν πρέπει ποτέ να αποδυναμωθούν ή να αγνοηθούν, διαφορετικά κινδυνεύουμε να υπονομεύσουμε τις προσπάθειές μας να υπηρετήσουμε το δημόσιο καλό, ενώ οι διεφθαρμένοι δρουν ατιμώρητοι. Το Συμβούλιο της Ευρώπης ΔΗΛΩΝΕΙ ότι οι βασικές εγγυήσεις του «κράτους δικαίου, της κοινοβουλευτικής εποπτείας, του ανεξάρτητου δικαστικού ελέγχου και των αποτελεσματικών εσωτερικών μέσων, πρέπει να διατηρηθούν ακόμη και σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης».

Ωστόσο, με τις εκλογές, τις κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις και άλλες πολιτικές δραστηριότητες να έχουν πλέον ανασταλεί λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια σε ορισμένες χώρες, πολλές κανονικές διαδικασίες εποπτείας και λογοδοσίας έχουν διαταραχθεί σοβαρά. Συνεπώς, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες, να ενεργήσουν με ακεραιότητα και να είναι ανοικτές στο κοινό. Η πρόσβαση στις πληροφορίες είναι καίριας σημασίας, ώστε να μπορεί να υπάρξει λογοδοσία στο μέλλον για τις αποφάσεις που λαμβάνονται τώρα.

Παραδείγματα από τη Σερβία δείχνουν γιατί αυτό είναι σημαντικό. Ο Πρόεδρος Aleksandar Vučić έχει μιλήσει δημόσια για την αγορά εξοπλισμού «χωρίς έγγραφη  σύμβαση προμήθειας», προσθέτοντας «μπορείτε να με διώξετε μια μέρα για την παροχή αναπνευστικών συσκευών στο λαό». Ενώ αυτή η συγκεκριμένη αγορά μπορεί να ήταν προς το συμφέρον του κοινού, αν δεχτούμε την κρίση ως λόγο απόρριψης των κανόνων για τις δημόσιες συμβάσεις και της διαφάνειας, θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε διαφθορά. Ο Πρωθυπουργός της Σερβίας, εν τω μεταξύ, έχει προκαλέσει σύγχυση και ανησυχία αναφέροντας ψευδώς ότι ο αριθμός των αναπνευστικών  συσκευών στη χώρα αποτελούσε «κρατικό μυστικό».

ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΠΟΣΑ

Με μαζικές δέσμες κινήτρων, για να βοηθήσουν τις οικονομίες να ανακάμψουν από τον αντίκτυπο της πανδημίας ήδη να συζητούνται, η τρέχουσα κρίση αποτελεί επίσης υπενθύμιση της σημασίας της διαφάνειας στον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες και οι βιομηχανίες ΑΣΚΟΥΝ ΠΙΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ. Οι κυβερνήσεις πρέπει να αιτιολογήσουν τις επιλογές που κάνουν για να περιορίσουν την πανδημία και να ενισχύσουν τις οικονομίες τους, ώστε να εξασφαλίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού.

ΑΦΘΟΝΗ (ΠΑΡΑ)ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

Τα μέσα ενημέρωσης και η κοινωνία των πολιτών διαδραματίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην παροχή στο κοινό αξιόπιστης ανεξάρτητης και επικαιροποιημένης ενημέρωσης σε περιόδους κρίσης. Η υπεύθυνη δημοσιογραφία και η εμπειρογνωμοσύνη της κοινωνίας των πολιτών μπορούν να συμβάλουν στη διακοπή της διάδοσης της παραπληροφόρησης και, ως εκ τούτου, να στηρίξουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην κυβέρνηση, η οποία είναι καίριας σημασίας για αποτελεσματικές απαντήσεις σε κρίσεις. Αυτές οι φωνές πρέπει να προστατευθούν, και οι εξουσίες έκτακτης ανάγκης δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιηθούν για να φιμώσουν την ελευθερία του τύπου. Στην Ονδούρα, ωστόσο, η συνταγματική διάταξη που προστατεύει την ελευθερία της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένης της δημοσιογραφικής ελευθερίας, ΕΧΕΙ ΑΝΑΚΛΗΘΕΙ υπό το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που σχετίζεται με τον COVID-19.

Για τους περισσότερους ανθρώπους που πλήττονται από την πανδημία ο κύριος στόχος είναι να κρατήσουμε τους εαυτούς μας, τις οικογένειές μας και τις κοινότητές μας ασφαλείς. Ωστόσο, πρέπει επίσης να επαγρυπνούμε για τις απειλές κατά των ελευθεριών και της δικαιοσύνης στις κοινωνίες μας, κατά τη διάρκεια αυτής της εξαιρετικά κρίσιμης εποχής.

Πηγή: TRANSPARENCY.GR