Το Πυρηνικό Ατύχημα στο Τσερνόμπιλ - 26 Απριλίου 1986

Το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ (στα αγγλικά Chernobyl) είναι μακράν η χειρότερη πυρηνική καταστροφή που έχει δει ποτέ ο κόσμος. Εάν είστε παιδιά των 80ς και των 90ς, σίγουρα θα έχετε ακούσει για το δυσάρεστο συμβάν που έλαβε χώρα επί Σοβιετικής Ένωσης στο έδαφος της Ουκρανίας, 35 χρόνια πριν. Αν όχι ίσως είδατε την εκπληκτική μίνι σειρά Chernobyl του Craig Mazin που κυκλοφόρησε σε 5 επεισόδια το 2019. Όπως και να ‘χει ας κάνουμε μια μικρή ανακεφαλαίωση.

 

Στις 26 Απριλίου του 1986, ώρα 1:23 π.μ., ο αντιδραστήρας #4 υπερθερμάνθηκε και εξερράγη. Η έκρηξη απελευθέρωσε ένα ραδιενεργό σύννεφο που κατέληξε να σκοτώσει ακαριαία τρία άτομα και αρκετές χιλιάδες από την ακτινοβολία. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων εξακολουθεί να είναι υπό αμφισβήτηση. Προκάλεσε επίσης σημαντικά προβλήματα σε ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Το ατύχημα δημιούργησε έναν φόβο για την πυρηνική ενέργεια που εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα και σήμερα, με πολλά γεγονότα να μην έχουν δει το φως της δημοσιότητας.

1. Η Σουηδία ήταν αυτή που σήμαινε τον κώδωνα του κινδύνου

Το 1986 ο ψυχρός πόλεμος ήταν ακόμα σε ισχύ. Η Σοβιετική Ένωση δεν ενημέρωσε την Δύση για τα τεκταινόμενα, τη στιγμή που συνέβησαν. Για την ακρίβεια, δεν ενημερώθηκαν εγκαίρως ούτε οι άμεσα ενδιαφερόμενοι που ζούσαν στις κοντινές περιοχές. Μετά την έκρηξη, οι πρώτοι Δυτικοί που κατάλαβαν τι έγινε ήταν Σουηδοί που εργάζονταν σε πυρηνικούς σταθμούς όταν οι αισθητήρες τους έδειξαν αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας. Επόμενο βήμα ήταν οι δορυφόροι των Δυτικών να επικεντρωθούν στη βόρεια Ουκρανία και να αντιληφθούν με σιγουριά τι έγινε.

 

2. Το ιώδιο, το καίσιο και το στρόντιο

Μετά την έκρηξη, ραδιενεργά ισότοπα μεταδίδονταν από σωματίδια σκόνης στον αέρα και στο έδαφος. Το ραδιενεργό ιώδιο είναι απ’ τα πιο επικίνδυνα για τον άνθρωπο μιας και μπορεί να συσσωρευτεί στον θυρεοειδή αδένα και να οδηγήσει σε καρκίνο του θυρεοειδούς και τελικά στο θάνατο.

Αν έχετε αποθηκεύσει φυσικό ιώδιο στον θυρεοειδή σας παρολαυτά, το ραδιενεργό ιώδιο δεν θα μπορέσει συσσωρευτεί. Γι’ αυτό το λόγο έδωσαν χάπια ιωδίου σε άτομα των πληγέντων περιοχών. Το ραδιενεργό ιώδιο έχει μάλιστα χρόνο ημιζωής (ημιζωή ονομάζεται η περίοδος της αντίδρασης της μισής ποσότητας των ενεργών αντιδρώντων) μόλις 8 ημερών όποτε το πρόβλημα δεν ήταν μακροπρόθεσμο.

Πιθανώς η πιο σοβαρή απειλή είναι το καίσιο-137 και το στρόντιο-90. Έχουν ημιζωή 30 και 28 ετών αντίστοιχα. Η πραγματική απειλή με αυτά τα δύο είναι στην κατάποσή τους. Το Strontium-90 ακολουθεί τη χημεία του ασβεστίου, που σημαίνει ότι ενσωματώνεται εύκολα στα οστά και τα δόντια. Το καίσιο-137 συμπίπτει με τη χημεία του καλίου, έτσι λαμβάνεται εύκολα στο αίμα και μπορεί να ενσωματωθεί σε ιστούς ανθρώπων και ζώων. Όλα αυτά προκαλούν σοβαρά προβλήματα υγείας και θάνατο.

Ο σχετικά μεγάλος χρόνος ημιζωής και των δύο αυτών ισότοπων εξακολουθεί να δημιουργεί πρόβλημα ακόμα και σήμερα. Μόνο το ήμισυ περίπου του ραδιενεργού υλικού έχει αποσυντεθεί αυτή τη στιγμή, εξ ου και υπάρχει ακόμα ζώνη αποκλεισμού από την περιοχή.

 

3. Κανείς δεν ζει μόνιμα στο Τσερνόμπιλ

Η πόλη-φάντασμα που βλέπετε στις περισσότερες φωτογραφίες από την περιοχή είναι η πόλη τροφοδοσίας του Pripyat. Θεωρητικά, κανείς δεν ζει πια εκεί. Ωστόσο, η πόλη του Τσερνόμπιλ, η οποία απέχει λίγο περισσότερο από 10 χιλιόμετρα από τον αντιδραστήρα, έχει κατοίκους που μένουν στην πόλη για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και μετά πρέπει να αποχωρήσουν μέχρι να τους επιτραπεί ξανά η είσοδος. Υπάρχουν βέβαια και άνθρωποι που ζουν «ανεπίσημα» στην περιοχή!

 

4. Το Τσερνόμπιλ δεν είχε ένα σημαντικό μέτρο ασφαλείας

Μια “δομή συγκράτησης” είναι ένα αεροστεγές κέλυφος που περιβάλλει έναν πυρηνικό αντιδραστήρα. Αυτό το κέλυφος, το οποίο συνήθως έχει σχήμα θόλου και είναι κατασκευασμένο από ατσάλινο οπλισμένο σκυρόδεμα, έχει σχεδιαστεί για να περιορίζει προϊόντα σχάσης που μπορεί να απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια ενός ατυχήματος. Αν υπήρχε ένα τέτοιο κέλυφος στο Τσερνόμπιλ, σύμφωνα με τον καθηγητή Richard Muller, ενδεχομένως να μην είχαμε καθόλου θύματα.

 

5. Η πυρκαγιά μετά την έκρηξη

Η έκρηξη του Τσερνόμπιλ όχι μόνο απελευθέρωσε μεγάλη ακτινοβολία. αλλά προκάλεσε και πυρκαγιά στο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας. Οι πυροσβέστες που έσπευσαν να σταματήσουν τις φλόγες εκτέθηκαν σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας και δεκάδες πέθαναν από δηλητηρίαση.

 

6. Τα ζώα της περιοχής αν και έχουν προσβληθεί από την ακτινοβολία, επιβιώνουν "μια χαρά"

Σαφώς και η ακτινοβολία έχει δημιουργήσει γενετικές ανωμαλίες στην πανίδα της περιοχής. Ωστόσο φαίνεται πως είναι μικρό τίμημα για τα ζωάκια μιας και απολαμβάνουν ένα μέρος, σχεδόν απαλλαγμένο από την ανθρώπινη παρουσία που μάλλον αποτελεί μεγαλύτερο εμπόδιο στην επιβίωση τους. Ενδιαφέρον έχουν μαρτυρίες ότι οι λύκοι της περιοχής είχαν γίνει πιο επιθετικοί προς τους ανθρώπους μετά την έκρηξη. Σύμφωνα όμως με την βιολόγο Dr. Maryna Shkvyria δεν ισχύει κάτι τέτοιο.

 

Πηγή: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΚΑΡΗΣ  , GEOGRAFIKOI.GR