Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός των Πόλεων: τι διακυβεύεται; Της Milou Jansen και Paula Boet

Το άρθρο «Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός των Πόλεων: τι διακυβεύεται;» της Milou Jansen και Paula Boet δημοσιεύτηκε στο METROPOLIS. Το αναδημοσιεύουμε από την ελληνική του μετάφραση, από το CITYBRANDING.GR. Η Milou Jansen είναι η Συντονίστρια του Συνασπισμού Πόλεων για τα Ψηφιακά Δικαιώματα και Επικεφαλής Ψηφιακών Δικαιωμάτων & Ηθικής στην πόλη του Άμστερνταμ, όπου συντονίζει τη δομική εφαρμογή μιας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης για την ψηφιοποίηση των πόλεων. Η Paula Boet είναι η Υπεύθυνη Επικοινωνίας και Έργου του Cities Coalition for Digital Rights και Project Manager στο Δημοτικό Συμβούλιο της Βαρκελώνης-BIT Habitat Foundation, που εργάζεται σε έργα της πόλης που σχετίζονται με τα ψηφιακά δικαιώματα, την AI Ethics και την ψηφιακή ένταξη. 

 

Η ψηφιακή τεχνολογία μεταμορφώνει κάθε τομέα της κοινωνίας με γρήγορους ρυθμούς. Σε πόλεις και μητροπολιτικούς χώρους, η ψηφιακή διαταραχή έχει επιταχυνθεί σημαντικά λόγω της μεγαλύτερης συγκέντρωσης ανθρώπων, οικονομικών δραστηριοτήτων, υπηρεσιών , κοινωνικών και πολιτιστικών αλληλεπιδράσεων και αναδιαμορφώνει την καθημερινή ζωή με πολλούς τρόπους. Οι επιπτώσεις της ψηφιακής τεχνολογίας στα αστικά περιβάλλοντα περιλαμβάνουν τις πόλεις που γίνονται κόμβοι παραγωγής δεδομένων, η παροχή υπηρεσιών γίνεται όλο και περισσότερο αυτοματοποιημένη, νέα μοντέλα συμμετοχής και δέσμευσης που αναδύονται για τους κατοίκους των πόλεων και νέες τεχνολογικές λύσεις που δοκιμάζονται και αναπτύσσονται. 

Η ψηφιακή αναστάτωση προσφέρει πολλές ευκαιρίες, αλλά επίσης επιφέρει πολλούς κινδύνους που σχετίζονται με παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυξημένη ανισότητα, το οποίο μπορεί να έχει επιβλαβείς επιπτώσεις σε άτομα και κοινότητες εάν δεν τεθούν σε εφαρμογή οι απαραίτητες πολιτικές και μηχανισμοί διακυβέρνησης.

Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στις πόλεις μπορεί να έχει μεγάλη ποικιλία αρνητικών επιπτώσεων. Σήμερα, το να μην είσαι συνδεδεμένος στο Διαδίκτυο ή να μην έχεις την κατάλληλη συσκευή ή δεξιότητες για να το κάνεις, σημαίνει ότι δεν έχεις πρόσβαση σε άλλα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η εκπαίδευση ή η απασχόληση. Το ψηφιακό χάσμα προσθέτει στις προϋπάρχουσες κοινωνικές, γεωγραφικές και έμφυλες ανισότητες και οδηγεί σε νέες μορφές αποκλεισμού και διακρίσεων.

Επιπλέον, η υπεροχή της ψηφιακής τεχνολογίας έχει επίσης επιφέρει απειλές για τα δικαιώματα της ιδιωτικής ζωής, λόγω της συλλογής, παρακολούθησης και χρήσης προσωπικών δεδομένων που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση, την πρόβλεψη και τη στόχευση ατόμων και κοινοτήτων. Άλλοι κίνδυνοι που προκαλούνται από την ψηφιακή διαταραχή σχετίζονται με το γεγονός ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) ή τα αυτοματοποιημένα συστήματα λήψης αποφάσεων μπορούν να αυτοματοποιήσουν τις ανισότητες και τις διακρίσεις, ειδικά όταν εισάγονται σε ευαίσθητους τομείς όπως η βασική κοινωνική προστασία. 

Τέτοια συστήματα μπορούν να μειώσουν τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την εμπιστοσύνη του κοινού και μπορεί να καταστήσουν πιο δύσκολη την επίλυση σφαλμάτων που προκαλούνται από συστήματα υπολογιστών. Αυτοί είναι μερικοί μόνο από τους κινδύνους που συνδέονται με την ανάπτυξη ψηφιακών τεχνολογιών στις πόλεις. Λόγω του ταχέως εξελισσόμενου ρυθμού της ψηφιακής καινοτομίας,

 

Ενίσχυση της ικανότητας της πόλης για τη διαχείριση της ψηφιακής αναστάτωσης: προς ένα Πλαίσιο Διακυβέρνησης των Ψηφιακών Δικαιωμάτων

Η ταχεία ανάπτυξη και η εμβέλεια της ψηφιακής τεχνολογίας έχουν καταστήσει δύσκολο για τις τοπικές κυβερνήσεις να συμβαδίσουν και να θέσουν τις σωστές πολιτικές και μέτρα για τη διακυβέρνησή τους. Επί του παρόντος, η προσέγγιση πολιτικής και διακυβέρνησης για τα ψηφιακά δικαιώματα είναι μάλλον κατακερματισμένη, καθώς οι τοπικές κυβερνήσεις δίνουν έμφαση σε διαφορετικούς τομείς της ψηφιοποίησης των πόλεων και συχνά δεν διαθέτουν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση. Επιπλέον, η έννοια των ψηφιακών δικαιωμάτων είναι σχετικά νέα και εξακολουθεί να εξελίσσεται, φέρει πολλαπλές ερμηνείες και στερείται σαφούς κανονιστικού εδάφους. 

Ως εκ τούτου, πρέπει να ορίσουμε ένα μοντέλο πολιτικής ψηφιακών δικαιωμάτων προκειμένου να προωθήσουμε τη διακυβέρνηση σε τέτοια θέματα και να διευρύνουμε τις ικανότητες των μητροπολιτικών περιοχών. Οι πόλεις είναι οι πλησιέστεροι δημοκρατικοί θεσμοί στους κατοίκους και χρησιμοποιούν άμεσα τεχνολογικές λύσεις, επομένως πρέπει να είναι προετοιμασμένες και εξοπλισμένες για να οδηγήσουν σε στρατηγικές ψηφιακού μετασχηματισμού που είναι ανθρωποκεντρικές και υποστηρίζουν τη βιώσιμη αστικοποίηση προς το δημόσιο καλό . Χρειαζόμαστε ενισχυμένα μοντέλα διακυβέρνησης για να διαχειριστούμε τις ευκαιρίες και τους κινδύνους που προέρχονται από την τεχνολογία και να διασφαλίσουμε ότι τα ψηφιακά δικαιώματα —που είναι τελικά ανθρώπινα δικαιώματα στον ψηφιακό χώρο— προστατεύονται και προωθούνται. Πρέπει να θέσουμε την προοπτική των κατοίκων στην πρώτη γραμμή, καθώς ένα τέτοιο μοντέλο διακυβέρνησης μπορεί να λειτουργήσει μόνο εάν οι άνθρωποι γνωρίζουν ποιά είναι τα “ψηφιακά ανθρώπινα δικαιώματα”  όταν αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον της πόλης.

Με απώτερο στόχο να διασφαλιστεί ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα στον ψηφιακό χώρο θα λαμβάνονται το ίδιο υπόψη με τα παγκόσμια ανθρώπινα δικαιώματα στο εγγύς μέλλον, η CITIES COALITION FOR DIGITAL RIGHTS , μαζί με τα UN-Habitat, UCLG και το δίκτυο Eurocities, σε συνεργασία με το Open Society Foundations , αναπτύσσουν ένα ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ : ένα κανονιστικό αλλά ρεαλιστικό πλαίσιο για την εφαρμογή των ψηφιακών δικαιωμάτων σε όλη την πόλη, το οποίο καθορίζει τα θεμέλια, τις δομές και τα εργαλεία που θέτουν οι πόλεις για να διασφαλίσουν την προστασία και την προώθηση των ψηφιακών δικαιωμάτων στις πόλεις.

Το Πλαίσιο θέτει τα θεμέλια για την υποστήριξη των πόλεων στη συμμόρφωση με το πλήρες φάσμα των ανθρωπίνων και θεμελιωδών δικαιωμάτων στο ψηφιακό περιβάλλον και περιλαμβάνει δεσμεύσεις για τα υφιστάμενα πλαίσια ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τεχνολογίας και κατευθυντήριες γραμμές για τις πόλεις να αναπτύξουν τα δικά τους. Οι δεσμεύσεις μπορούν να ενσωματωθούν σε στρατηγικές ψηφιακού μετασχηματισμού μέσω ψηφιακών πολιτικών, νομοσχεδίου ψηφιακών δικαιωμάτων, χάρτες ή πολιτικών δηλώσεων.

Οι δομές περιλαμβάνουν μηχανισμούς και φορείς για την ενσωμάτωση δεσμεύσεων στο κανονιστικό και λειτουργικό έργο της πόλης. Τέτοιες δομές μπορεί να περιλαμβάνουν τη δημιουργία ενός ρόλου υπευθύνου ψηφιακών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εξωτερικά συμβουλευτικά συμβούλια, διαδικασίες για τη συμμετοχή της κοινότητας και τη συμβολή των κατοίκων.

Τα εργαλεία περιλαμβάνουν μεθόδους και πόρους που στοχεύουν στην εφαρμογή και την ενσωμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε διάφορες πτυχές της στρατηγικής ψηφιοποίησης μιας πόλης. Το Πλαίσιο αναλύει τα εργαλεία που μπορούν να εφαρμοστούν σε κάθε τομέα ψηφιακών δικαιωμάτων, προκειμένου να ακολουθηθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σε αυτό το ευρύ πεδίο. 

Οι τομείς που καλύπτονται είναι: 

Ψηφιακή Ένταξη, Ισότητα και Ισότητα. Ελευθερία, Αυτονομία, Έλεγχος και Αυτοδιάθεση. Διαφάνεια και Υπευθυνότητα. Συμμετοχή του κοινού και κοινοτική συμμετοχή. Απόρρητο, Ασφάλεια, Ασφάλεια και Προστασία. Ανάπτυξη ικανοτήτων; Προμηθειών και Δημόσιων Αγαθών και Ανοιχτών Υποδομών. Παραδείγματα αυτών των εργαλείων θα ήταν ένα μητρώο αλγορίθμων, το οποίο εισάγει το απόρρητο ανά σχέδιο και την αποταυτοποίηση στη διαχείριση δεδομένων ή η δημιουργία ευκαιριών δημόσιας διαβούλευσης για την κοινωνία των πολιτών.

 

Κάνοντας τα ψηφιακά ανθρώπινα δικαιώματα πραγματικότητα στις Βρυξέλλες και τη Σόφια

Το Πλαίσιο Διακυβέρνησης Ψηφιακών Δικαιωμάτων έχει συνδημιουργηθεί μαζί με ειδικούς και ενδιαφερόμενους φορείς, συγκεντρώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες και όσο το δυνατόν περισσότερες προοπτικές. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου του 2022, θα εφαρμοστεί σε ορισμένες ευρωπαϊκές πόλεις, συμπεριλαμβανομένων των Βρυξελλών (Βέλγιο) και του Δήμου της Σόφιας (Βουλγαρία). Αυτές οι πόλεις θα λάβουν εξατομικευμένη υποστήριξη από ειδικούς στα ψηφιακά δικαιώματα για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των ψηφιακών δικαιωμάτων με πρακτικό τρόπο και να εργαστούν για την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ολόκληρη την πόλη στην παροχή ψηφιακών υπηρεσιών.

Για παράδειγμα, ο Δήμος της Σόφιας, ο οποίος είναι μέρος του ΔΙΚΤΥΟΥ METROPOLIS , ανυπομονεί να εργαστεί σε μια μεγάλη ποικιλία προκλήσεων. Μεταξύ αυτών, η πόλη θα εργαστεί για την έλλειψη γενικής ευαισθητοποίησης και κατανόησης του τι είναι πραγματικά η ψηφιοποίηση και τα ψηφιακά δικαιώματα και θα αντιμετωπίσει την έλλειψη ευαισθητοποίησης σχετικά με τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει ο δήμος όσον αφορά την ψηφιοποίηση. Η πόλη στοχεύει επίσης να γεφυρώσει το ψηφιακό χάσμα μακροπρόθεσμα και να ενθαρρύνει τη συμμετοχή του κοινού στην ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων, λύσεων και πολιτικών με επίκεντρο τον άνθρωπο, χωρίς αποκλεισμούς και από κοινού. Για να τα επιτύχουν όλα αυτά, θα συνεργαστούν με ειδικούς για να προσαρμόσουν το Πλαίσιο Διακυβέρνησης των Ψηφιακών Δικαιωμάτων στην ιδιαίτερη κατάστασή τους και θα εργαστούν για έναν οδικό χάρτη για να δώσουν προτεραιότητα σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, έργα και πολιτικές.

Για να αναφέρω άλλα παραδείγματα, οι Βρυξέλλες έχουν προσδιορίσει την ψηφιακή ένταξη ως ένα ιδιαίτερα σημαντικό σημείο εστίασης για την πόλη και δεσμεύτηκαν να την καταστήσουν ένα από τα βασικά σημεία δράσης στην ευρύτερη στρατηγική ψηφιακού μετασχηματισμού τους. Οι Βρυξέλλες θα εργαστούν για τον καθορισμό των βασικών τους αξιών και τη δημιουργία ενός σαφούς σχεδίου δράσης για την ιεράρχηση της στρατηγικής τους για την καταπολέμηση του ψηφιακού χάσματος και θα συμπεριλάβουν αυτές τις ενέργειες σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ψηφιακών δικαιωμάτων σε επίπεδο πόλης.

Τα διδάγματα και τα πακέτα εργαλείων που θα δημιουργηθούν κατά τη διάρκεια των πιλοτικών έργων θα είναι διαθέσιμα για άλλες πόλεις σε ένα γραφείο υποστήριξης ψηφιακών δικαιωμάτων. Η πλατφόρμα θα διαθέτει ένα αποθετήριο πόρων ψηφιακών δικαιωμάτων που θα περιλαμβάνει επίσης υποστήριξη ειδικών κατ’ απαίτηση και θα κυκλοφορήσει αργότερα μέσα στο έτος. Τελικά, τα παραδείγματα που παρέχονται από αυτές τις πόλεις θα χρησιμεύσουν για άλλες μητροπολιτικές περιοχές που υποστηρίζουν έναν ψηφιακό μετασχηματισμό με επίκεντρο τους ανθρώπους και θέλουν να λάβουν πρακτικά βήματα για να κάνουν τα ψηφιακά ανθρώπινα δικαιώματα πραγματικότητα.

 

Πηγή: CITYBRANDING.GR , METROPOLIS.