Ξεκινάει η Σύμπραξη «Εργαστήρι Συμμετοχικού Σχεδιασμού με βάση τα Κοινά» - Η πρώτη παρουσίασή της, 9/12/2017 στην Αθήνα

Το Σάββατο,  9 Δεκέμβρη το απόγευμα, η Σύμπραξη «Εργαστήρι Συμμετοχικού Σχεδιασμού με βάση τα Κοινά» παρουσιάστηκε και εξελίχθηκε στην Ανοικτή Συνέλευση της «Συμμαχίας των Κοινών», στην οποία και συμμετέχει.

Η Ανοικτή Συνέλευση πραγματοποιήθηκε στο χώρο Χίμαιρες, Πιθοδώρου 6 και Κωνσταντινουπόλεως, στο Μεταξουργείο, από τις 4:30 το απόγευμα μέχρι και τις 10 το βράδυ. Επικέντρωσε στις Συμπράξεις,  αυτές που προτάθηκαν στο Φεστιβάλ της Συμμαχίας των Κοινών. Μετά το σχετικό ανοικτό κάλεσμα, θετικά απάντησαν και παρουσιάστηκαν πέντε Συμπράξεις. Μαζί με το «Εργαστήρι Συμμετοχικού Σχεδιασμού», στις Χίμαιρες συναντήθηκαν οι Συμπράξεις «Τα Ιστορικά Μνημεία και το Φυσικό Περιβάλλον είναι Κοινά», «Creative Commons Cinematography Festival», «Ομάδα Διαβούλευσης για τη Στήριξη των  Σπόρων που είναι Ελεύθεροι από Πνευματικά Δικαιώματα»,  και «Πλατφόρμα: Δίκαιο και Κοινά και Συμμετοχικός Σχεδιασμός Νόμων και Θεσμών». Στην παρουσίαση των Συμπράξεων χρησιμοποιήθηκε το Εργαλείο του Open Space.

Η Σύμπραξη «Εργαστήρι  Συμμετοχικού  Σχεδιασμού  με βάση τα Κοινά» είναι η εξέλιξη της συζήτησης και των προβληματισμών που αναπτύχθηκαν με αφορμή το Φεστιβάλ των Κοινών (ΑΣΚΤ, 6-8 Οκτώβρη 2017).  Ιδιαίτερα, μέσα από το Εργαστήρι Μάθησης «Με αφορμή το Κουκάκι: Σχεδιάζουμε με τα Κοινά - Μεθοδολογία, Στρατηγικές και Τακτικές» (6/10/2017) και το στρογγυλό τραπέζι «Ένα Συνεταιριστικό Πάρκο στο Ελληνικό» (7/10/2017).

Το διάστημα που μεσολάβησε από τότε, έχουν πραγματοποιηθεί συναντήσεις, επικοινωνίες, συζητήσεις, αναζητήσεις, προβληματισμοί, για την ανάγκη άμεσης ανάδειξης της δυναμικής των Κοινών όχι απλά σαν την «ασπιρίνη» της ιδιαίτερα σοβαρής διαρθρωτικής κρίσης που αντιμετωπίζει η χώρα μας και οι κοινωνίες της, όχι σαν ένα δευτερεύουσας σημασίας εργαλείο της «Οικονομίας των Φτωχών», έτσι όπως συνηθίζει να τον αντιμετωπίζει σήμερα ο Κεντρικός Σχεδιασμός, αλλά σαν βασικό εργαλείο διατύπωσης ενός στρατηγικού σχεδίου εξόδου από την κρίση και ανάπτυξης των κοινωνιών.

Η Σύμπραξη θα επιδιώξει τη διαμόρφωση των εργαλείων, των δομών και των διαδικασιών αυτών, που θα μπορέσουν να διατυπώσουν σχέδια «από τα Κάτω», διαμορφώνοντας τόσο ένα μεθοδολογικό πλαίσιο, όσο και πρακτικές υλοποίησης της μεθοδολογίας αυτής, εξειδικεύοντας την πρόταση των Κοινών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, στην Ελλάδα της κρίσης.

Τα παραπάνω τα παρουσίασε ο Μιχάλης, στο πεντάλεπτο της αρχικής παρουσίασης της Σύμπραξης.

Στη συνέχεια, στην παραπάνω λογική παρουσιάστηκε -για μία περίπου ώρα- και το Εργαστήριο του Συμμετοχικού Σχεδιασμού, με τη διαδικασία του Open Space, με την συμμετοχή σημαντικού αριθμού ανθρώπων.

Μετά την εισαγωγή, από τον Σταμάτη, της βιωματικής του εμπειρίας από το Κουκάκι, της συνοικίας με βάθος ιστορίας και με χαρακτηριστικό πλήθος σημαντικά ενεργών συλλογικοτήτων σήμερα, η Ζωγραφιά παρουσίασε σύντομα, σε power point, στοιχεία της έρευνάς της στην περιοχή αυτή, στοιχεία που αναδεικνύουν την ΚΑλΟ και τα Κοινά ως σημαντικά «συγκριτικά πλεονεκτήματά» της.

Ακολούθησε σύντομη παρουσίαση περιοχής υπερτοπικής σημασίας, όπως είναι το Ελληνικό, με τον Κώστα να παρουσιάζει –επίσης με τη βοήθεια power point- την εξέλιξη μίας εναλλακτικής πρότασης για την περιοχή, που επεξεργάζεται Ομάδα του Εργαστηρίου και που θέλει το Ελληνικό Πόλο Συγκέντρωσης της ΚΑλΟ και της Καινοτομίας, για ολόκληρη την Αθήνα.

Ακολούθως, οι παρευρισκόμενοι έθεσαν τρία ζητήματα που θεώρησαν ως «κρίσιμα» για να συζητηθούν στο συγκεκριμένο «τραπέζι εργασίας», με δεδομένο το περιορισμένο χρόνο που είχε απομείνει:

1.      Πως θα μπορούσε να διαχυθεί το υλικό των Ερευνών, αλλά και άλλο υλικό τεκμηρίωσης στο πεδίο, στα εγχειρήματα, τους πολίτες και τα κινήματα.

2.      Τις δυνατότητες  προώθησης και εφαρμογής  μίας μεθοδολογίας που θα εξασφαλίζει την ευρύτερη συμμετοχή των πολιτών στις παρεμβάσεις για το Ελληνικό.

3.      Πως θα προχωρήσουμε στη συνέχεια, τι μπορούμε να κάνουμε πρακτικά, από εδώ και πέρα.

Μετά από συστηματική κουβέντα και εξειδίκευση στα τρία προηγούμενα ζητήματα από όλους, το Εργαστήρι κατέληξε και στα πρώτα συμπεράσματά, τα οποία διαμορφώνουν και τις επόμενες ενέργειες. Τα πορίσματα αυτά παρουσιάστηκαν στην ειδική Ενότητα της Ανοικτής Συνέλευσης της «Συμμαχίας των Κοινών», που ακολούθησε. Σύμφωνα με αυτά:

1.      Αποφασίστηκε να δοθεί προτεραιότητα στη Διάχυση των Ερευνών στις τοπικές κοινωνίες. Για το σκοπό αυτό, προκρίθηκε η άμεση αξιοποίηση της πληθώρας των σπουδαστικών εργασιών, των φοιτητών από τα ΑΕΙ, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Παράλληλα, θεωρήθηκε σημαντική η άμεση σύνδεση των κοινωνιών, των κινημάτων, των συλλογικοτήτων, των πολιτών συνολικότερα με τον Ακαδημαϊκό Χώρο, με τρέχουσες έρευνες ή σχετικά ερευνητικά πεδία παλαιότερων ερευνών. Για το σκοπό αυτό, θα αναζητηθούν τρόποι για μεγαλύτερη αλληλεπίδραση των φοιτητών και των ερευνητών με την κοινωνία και τα υποκείμενα του σχεδιασμού, στροφή στο πεδίο: Κοινοί τόποι συνάντησης, συνομιλίας και δράσης. Τα κινήματα, με τη σειρά τους, να αναζητήσουν τα ίδια τη μεγαλύτερη και αποτελεσματικότερη διαδραστικότητά τους με τους φορείς της έρευνας και τα ερευνητικά έργα που τους αφορούν. Αναγνωρίστηκε η αναγκαιότητα εκλαΐκευσης, σύνδεσης και μετάδοσης στις κοινωνίες των ερευνητικών έργων. Για να επιτευχθεί αυτό, προτεραιότητα να δοθεί σε εκλαϊκεύσιμα θέματα, να χρησιμοποιείται απλός, οικείος λόγος, να αξιοποιούνται υποβοηθητικά οπτικοακουστικό – εκπαιδευτικό υλικό, με αλληλεπιδραστικές παρουσιάσεις.

2.      Σε σχέση με το Ελληνικό, αναφέρθηκε ότι δεν αποτελεί μια «τελειωμένη ιστορία», αντίθετα είναι μία περιοχή που δίνει τη μεγάλη ευκαιρία στη μητροπολιτική περιοχή της Αθήνας για ένα διαφορετικό σχεδιασμό και μία αξιόπιστη, εναλλακτική πρόταση, Στην προοπτική αυτή θα υλοποιηθεί άμεσα το «Εργαστήρι Συμμετοχικού Σχεδιασμού για το Ελληνικό», που τελικά θα υποστηρίξει τη διατύπωση μίας εναλλακτικής και βιώσιμης πρότασης «από τα Κάτω» για το Ελληνικό. Εκτιμήθηκε ότι η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων της  ευρύτερης περιοχής του Ελληνικού, αλλά και του λεκανοπέδιου της Αθήνας, αγνοούν τι πρόκειται να συμβεί στο Ελληνικό, καθώς και τις συνολικές επιπτώσεις από τα προβλεπόμενα έργα, όπως ακόμα αγνοούν και τη δυνατότητα υλοποίησης ενός διαφορετικού στρατηγικού σχεδιασμού. Για το λόγο αυτό, προτάθηκε η προώθηση  ενός Ερωτηματολόγιου, μέσω του οποίου θα διαμορφωθεί μια περισσότερο ακριβής  εικόνα των απόψεων  και των  επιθυμιών των κατοίκων της πρωτεύουσας. Στα πλαίσια του Ερωτηματολόγιου, το οποίο θα διακινηθεί ηλεκτρονικά και σε πραγματικό χώρο, θα ρωτηθούν και θα διατυπώσουν τη γνώμη τους το δυνατό περισσότεροι πολίτες, Συλλογικότητες, Κοινωνικοί Φορείς, Μπλογκς. Ακόμη, θα συσταθεί Ομάδα Ανοικτής Συμμετοχής που θα υλοποιήσει συγκεκριμένες σχετικές ενέργειες, στα πλαίσια του Εργαστηρίου. Εκτός της οργάνωσης του συμμετοχικού σχεδιασμού για το Ελληνικό, το Εργαστήρι να προχωρήσει σε ουσιαστικές – αποτελεσματικές ενέργειες προβολής του σχεδίου αυτού, με τη χρήση κατάλληλων μεθόδων. Προτάθηκε αρχικά η δημιουργία βίντεο μαζικής απήχησης και διαδικτυακών εργαλείων.

3.      Για την εξέλιξη της Σύμπραξης, αποφασίστηκε η άμεση εξεύρεση χώρου, όπου θα είναι εφικτή η υλοποίηση των Εργαστηρίων. Εκεί θα υλοποιούνται συστηματικά, εναλλακτικά, τα δύο πρώτα εργαστήρια, για το Κουκάκι και το Ελληνικό, εναλλάξ, μία φορά τη βδομάδα. Θα χρειάζονται 2-3 ώρες ανά εργαστήριο. Παράλληλα, θα διαμορφωθεί και θα λειτουργήσει ένα σύστημα για την εκτενή και συστηματική πληροφόρηση των πολιτών, σχετική με την εξέλιξη των επεξεργασιών και των αποτελεσμάτων των Εργαστηρίων. Για το σκοπό αυτό θα αξιοποιηθούν emails, blogs, wiki, google groups, κ.α. Η Σύμπραξη θα προωθήσει τις εργασίες και τις δράσεις των Εργαστηρίων της, σε άμεση συνεργασία με τη «Συμμαχία των Κοινών» και σε λειτουργική αλληλεπίδραση με τις υπόλοιπες Συμπράξεις.

 Στη συνέχεια, προτάθηκε επιπλέον η διεξαγωγή μιας ανοιχτής συζήτησης, με την συμμετοχή υφιστάμενων πρωτοβουλιών που προωθούν τον συμμετοχικό σχεδιασμό για τις χρήσεις γης, την οργάνωση και την διαχείριση του χώρου, σε διάφορες περιοχές της Αττικής (και όχι μόνο).

 Στα πλαίσια αυτής της ανοιχτής συζήτησης προτάθηκε  να συμμετέχουν και να τοποθετηθούν πρωτοβουλίες/συλλογικότητες  από το Ελληνικό, το Κουκάκι, την Ακαδημία Πλάτωνα, την Κερατέα , καθώς και  άλλες περιοχές, διαμορφώνοντας τα δικά τους Εργαστήρια Συμμετοχικού Σχεδιασμού με Βάση τα Κοινά, για τις περιοχές που ενδιαφέρονται.

Επικοινωνήστε άμεσα με το «Εργαστήρι Συμμετοχικού Σχεδιασμού με βάση τα Κοινά» στην ηλεκτρονική διεύθυνση sym.sxediasmos@gmail.com.