Η Πρόταση για τη σύσταση Εθνικής Στρατηγικής Ανοικτής Επιστήμης στην Ελλάδα

Η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ στην Ελλάδα  δημοσίευσε τη ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ στόχων, πολιτικών, δεσμεύσεων & δράσεων για την ανοιχτή επιστήμη.

Στην ΕΕ, ήδη δεκατρία από τα εικοσιεπτά Κράτη Μέλη διαθέτουν συγκεκριμένες εθνικές πολιτικές για την Ανοικτή Επιστήμη. Ενώπιον μιας διαφαινόμενης προοπτικής η χώρα να καταστεί ουραγός στα Ευρωπαϊκά τεκταινόμενα και στο πλαίσιο της δημόσιας αποστολής τους, ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΕΝΤΕΚΑ ΕΘΝΙΚΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ και εικοσιέξι εθνικών υποδομών και πρωτοβουλιών, ανάμεσα τους και  ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών- ΕΕΛΛΑΚ, συνεργάστηκαν για τη σύνταξη του παρόντος κειμένου, μιας πρότασης για τη σύσταση Εθνικής Στρατηγικής Ανοικτής Επιστήμης για την Ελλάδα.

Η Ανοικτή Επιστήμη είναι το νέο πρότυπο πρακτικών, μέσων και συνεργασίας για την παραγωγή και διάθεση επιστημονικού έργου και αποτελεσμάτων της έρευνας, με άμεσο επιστημονικό, οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο. Η Ανοικτή Επιστήμη είναι κρίσιμη προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την καλύτερη παραγωγή και αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων, τη συνεργατικότητα, καθώς και τον εκδημοκρατισμό της γνώσης.

Οι κύριοι στόχοι που αναλύονται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ανοικτή Επιστήμη υπό τη μορφή εθνικών Δεσμεύσεων και Δράσεων υλοποίησης, εισάγουν μια σειρά από σημαντικές παρεμβάσεις, όπως: την εξ ορισμού ανοικτή διάθεση (open by default) επιστημονικών δημοσιεύσεων (Green ή Gold Open Access), ερευνητικών δεδομένων (open data), λογισμικού έρευνας (open source software) που παράγονται με δημόσια χρηματοδότηση.

Ειδικότερα, οι κύριοι στόχοι είναι:

• Υιοθέτηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ανοικτή Επιστήμη
• Άμεση ενίσχυση εθνικής συμμετοχής στο Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης (EOSC)
• Υλοποίηση αναγκαίου θεσμικού πλαισίου μέχρι το 2021
• Σχεδιασμός και δρομολόγηση υλοποίησης υποδομών για την Ανοικτή Επιστήμη μέχρι το 2021
• Οριζόντιος συντονισμός και παρακολούθηση εφαρμογής της Ανοικτής Επιστήμης από το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας
• Ανοικτή Πρόσβαση στις επιστημονικές δημοσιεύσεις που παράγονται από δημόσια χρηματοδότηση
• Πράσινος δρόμος. Υποχρεωτική εφαρμογή από το 2021 (Green OA by default)
• Χρυσός δρόμος (Gold OA). Αξιολόγηση καθολικής εφαρμογής και συμμόρφωση με τις αρχές του Plan S έως το 2024
• Ελεύθερη διάθεση και επανάχρηση ερευνητικών δεδομένων που παράγονται από δημόσια χρηματοδότηση
• Ανοικτά δεδομένα εξ ορισμού (open data by default) από το 2021
• Πιλοτική διαχείριση FAIR δεδομένων από το 2022
• Ανάπτυξη και διαχείριση λογισμικού έρευνας
• Διάθεση του λογισμικού που παράγεται με δημόσια χρηματοδότηση με ανοικτή άδεια εξ ορισμού (open source by default) από το 2021
• Ανοικτή πρόσβαση σε Εθνικές Ερευνητικές Υποδομές
• Πολιτικές πρόσβασης σε Ερευνητικές Υποδομές από το 2022
• Βιώσιμη λειτουργία και επέκταση των Υποδομών

Η συλλογική αυτή προσπάθεια  επιδιώκει να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την ταχεία υιοθέτηση των προτάσεών της ως Εθνικής Στρατηγικής, αλλά και πρότυπο για την υιοθέτηση των αρχών της Ανοικτής Επιστήμης από τους ενδιαφερόμενους οργανισμούς της χώρας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΕΔΩ.

Πηγή: ELLAK.GR